Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της έρευνας 2ου σταδίου, την οποία διεξήγαγε η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου-ΕΛΛΟΚ την άνοιξη του 2021, για την εμπειρία των ασθενών με καρκίνο από τα μέτρα της κυβέρνησης και τις επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19 κατά το 2ο και 3ο κύμα της, τον χειμώνα 2020-2021.
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
H έρευνα υλοποιήθηκε από τις 10 Μαρτίου- 10 Απριλίου 2021, με στόχο να αναδείξει τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι ασθενείς με καρκίνο κατά την επαφή τους με τις υγειονομικές δομές της χώρας μας και να καταγράψει τις επιπτώσεις που είχαν στην διάγνωση, τη θεραπεία, την εργασία, την ψυχολογική τους κατάσταση και τη ζωή τους γενικότερα, τα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας, το χρονικό διάστημα Νοέμβριος 2020 έως Απρίλιος 2021 (2η & 3η φάση).
Η παρούσα έρευνα αποτελεί το 2ο στάδιο της αντίστοιχης έρευνας η οποία είχε υλοποιηθεί το διάστημα Ιουνίου-Σεπτεμβρίου 2020 (1ο στάδιο) και αφορούσε την 1η φάση της πανδημίας και η οποία για πρώτη φορά αποτύπωνε με σαφήνεια την εμπειρία των ογκολογικών ασθενών κατά το ιδιαίτερα ιδιόμορφο και επιβαρυντικό για τα συστήματα υγείας διάστημα προσπάθειας αντιμετώπισης του κορωνοϊού.
Κατά την διάρκεια της έρευνας, οι ασθενείς και οι επιβιώσαντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε μία σειρά ερωτημάτων για ζητήματα σχετικά με:
- την εμπλοκή τους με το Σύστημα Υγείας
- τη διεξαγωγή των θεραπειών τους το τελευταίο 12μηνο
- την χρήση ή μη ψηφιακών εφαρμογών και τις μεθόδους ενημέρωσής τους για την πανδημία σε σχέση με την θεραπεία τους
- την συνολική τους εμπειρία με τον Covid-19 και τις επιπτώσεις που αυτός είχε στην ψυχολογική και σωματική υγεία τους, την περίθαλψη και τη φροντίδα τους
- τον εμβολιασμό κατά του Covid-19.
Από τα αποτελέσματα του 2ου σταδίου της έρευνας, προκύπτουν κάποια ιδιαίτερα αξιοσημείωτα συμπεράσματα, είτε εξεταζόμενα μεμονωμένα, είτε σε συγκριτική αντιπαράθεση με το 1ο στάδιο της έρευνας. Μεταξύ αυτών:
- 87% των συμμετεχόντων κρίνουν τις ενέργειες της κυβέρνησης μέτριες έως μη αποτελεσματικές κατά το 2ο και 3ο κύμα της πανδημίας, ενώ το 64% δήλωνε ικανοποιημένο στο 1ο κύμα
- 49% των ασθενών υποχρεώθηκε σε επιπλέον δαπάνες για την αντιμετώπιση της νόσου, τις οποίες διαφορετικά θα είχε αποφύγει
- το 47% των επιβιωσάντων χρησιμοποίησαν κατά την διάρκεια της πανδημίας τον ιδιωτικό τομέα, έναντι 33% του δημοσίου
- το 22% δηλώνει ότι η θεραπεία του επηρεάστηκε λόγω της Covid-19
- 50% των συμμετεχόντων δηλώνουν ότι υπήρξε καθυστέρηση επικοινωνίας με τον γιατρό
- Η καθυστέρηση/ακύρωση των ραντεβού και των επαναληπτικών εξετάσεων καθώς και ο αποκλεισμός από τα νοσοκομεία ήταν τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι ασθενείς, σε ποσοστό 35 και 15% αντίστοιχα
- 77% αναφέρει ότι η πανδημία είχε επιπτώσεις στην ψυχολογική τους κατάσταση
- 41% των αυτοαπασχολούμενων και το 18% των εργαζομένων/μισθωτών δηλώνει προβλήματα στην εργασία λόγω της πανδημίας με το 36% να δηλώνει ότι τα μέτρα της κυβέρνησης δεν ήταν επαρκή για την προστασία των εργαζομένων κατά τη 2η και 3η φάση της πανδημίας
- 72% των συμμετεχόντων έχει εμβολιαστεί ή προτίθεται να εμβολιαστεί, μία πολύ σημαντική αύξηση σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό (41%) που είχε προκύψει από την αντίστοιχη έρευνα κατά το πρώτο διάστημα της πανδημίας, με 4 στους 10 συμμετέχοντες πάντως να εξακολουθούν προβληματίζονται με το πρόγραμμα εμβολιασμού, ιδίως για τις παρενέργειες, ζητήματα οργάνωσης και την έλλειψη ενημέρωσης
- 8 στους 10 συμμετέχοντες πιστεύουν ότι οι καρκινοπαθείς πρέπει να έχουν προτεραιότητα στο εμβολιαστικό πρόγραμμα.
Στην έρευνα συμμετείχαν συνολικά 512 ασθενείς και άτομα με εμπειρία καρκίνου από όλη την Ελλάδα. Οι απαντήσεις αποδίδουν με ρεαλισμό και ευθύτητα την πραγματικότητα που βιώνουν οι ασθενείς με καρκίνο στη χώρα μας εδώ και ένα και πλέον χρόνο. Η αξιολόγηση και η αποτίμηση των συγκριτικών αποτελεσμάτων των δύο ερευνών θα αποτελέσουν τον πλέον τεκμηριωμένο οδηγό για ουσιαστικές προτάσεις προς την πολιτεία και όλους τους εμπλεκόμενους στην ογκολογική περίθαλψη φορείς της χώρας μας, ώστε να επιτύχουμε βελτίωση των συνθηκών της ογκολογικής περίθαλψης και εξάλειψη των ανεπαρκειών που εμφανίσθηκαν όλο αυτό το διάστημα.
Η υλοποίηση της έρευνας έγινε από την Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου και η επεξεργασία των αποτελεσμάτων από την εταιρία IQVIA.
Οι κυριότερες υποστηρικτικές δράσεις της ΕΛΛΟΚ κατά την πανδημία
Η έρευνα για την εμπειρία των ασθενών αποτελεί μέρος της ευρύτερης εκστρατείας της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου «Καρκίνος εν μέσω της πανδημίας Covid-19», για την ενημέρωση και υποστήριξη των ογκολογικών ασθενών.
Για τις σχετικές δράσεις της ΕΛΛΟΚ, η Προέδρος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου-ΕΛΛΟΚ, κα Καίτη Αποστολίδου, μίλησε αναλυτικά στο DailyPharmaNews:
«Η κάλυψη των αυξημένων αναγκών των ασθενών με καρκίνο, η παροχή υπεύθυνης πληροφόρησης και η υποστήριξη των μελών μας σε κάθε γωνιά της χώρας αποτέλεσαν τον κύριο στόχο των δράσεων που αναπτύξαμε όλη την περίοδο της πανδημίας. Από τις πρώτες εβδομάδες, φάνηκε ότι παρά το μεγάλο όγκο πληροφοριών για την πανδημία, υπήρχε έλλειψη εξειδικευμένης ενημέρωσης για τους ογκολογικούς ασθενείς και τις επιπτώσεις της λοίμωξης Covid-19 σε ασθενείς με ενεργή νόσο.
- Έτσι, δημιουργήσαμε ένα νέο ιστότοπο (www.covid19.ellok.org), στον οποίο υπάρχουν αναρτημένες όλες οι σχετικές πληροφορίες, που προέρχονται από έγκυρες επιστημονικές εταιρείες και ερευνητικά κέντρα.
- Συνεργασθήκαμε με μεγάλη ομάδα ογκολόγων από την Ελλάδα και το εξωτερικό υπό την επίβλεψη του Αν. Καθ. Davide του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων για την κωδικοποίηση διεθνών και εθνικών κατευθυντηρίων οδηγιών για την πρόληψη μόλυνσης ασθενών με καρκίνο που εκδόθηκαν πέρυσι, και την μετάφραση τους σε 28 γλώσσες, ώστε οι ασθενείς σε όλη την Ευρώπη να μπορούν να βρουν την ενημέρωση στη γλώσσα τους.
- Η ίδια εργασία έγινε και φέτος για τις κατευθυντήριες οδηγίες για τον εμβολιασμό των ασθενών με καρκίνο και των επιβιωσάντων. Οι ανωτέρω εργασίες αναρτήθηκαν στον ιστότοπο covid19.ellok.org και κοινοποιήθηκαν σε μεγάλες οργανώσεις ασθενών με καρκίνο σε άλλες χώρες.
- Επί πλέον, συντάχθηκε σχετικό άρθρο που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet Oncology.
- Η ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των μελών μας και γενικά των ασθενών αποτέλεσε μία από τις προτεραιότητες της ΕΛΛΟΚ, προκειμένου να βοηθήσει τα μέλη της να βελτιώσουν την επικοινωνία τους και να υποστηρίξουν τη λειτουργία των γραφείων τους κάτω από τις ιδιότυπες συνθήκες της πανδημίας. Γι’ αυτό το λόγο διοργανώσαμε έναν κύκλο εκπαιδευτικών σεμιναρίων κατάρτισης στις ψηφιακές δεξιότητες για τα μέλη μας, ο οποίος ολοκληρώθηκε με πολύ μεγάλη συμμετοχή και διατίθεται στον ιστοτόπο covid.ellok.org.
- Το πρόγραμμα δωρεάν φιλοξενίας ασθενών με καρκίνο που αναγκάζονται να μετακινηθούν από την περιφέρεια στις περιοχές της Αττικής Θεσσαλονίκης και Αχαΐας, ήρθε να καλύψει ένα μεγάλο κενό που ανέδειξε η πανδημία και τα μέτρα που λήφθηκαν για την αντιμετώπισή της. Η ΕΛΛΟΚ σε συνεργασία με τον Όμιλο της Τραπέζης Πειραιώς και με την Αιγίδα του υπουργείου Υγείας, από τον Ιούνιο του 2020 ξεκίνησε ένα πρόγραμμα δωρεάν διάθεσης 27 πλήρως εξοπλισμένων διαμερισμάτων στις παραπάνω περιοχές, για τη διαμονή των ασθενών και των φροντιστών τους, με προτεραιότητα σε εκείνους που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη και περισσότερες μέρες παραμονής. Ήδη μέχρι σήμερα περισσότεροι από 120 συνάνθρωποί μας έχουν εξυπηρετηθεί ενώ το πρόγραμμα έχει ενισχυθεί με επιπλέον 13 διαμερίσματα στην Αθήνα ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό τους στα 40 και θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2021.
- Ένα ζήτημα που κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε κατά την περίοδο της πανδημίας αποτελεί και η μειωμένη προσέλευση του κόσμου για εξετάσεις πρόληψης και προσυμπτωματικού ελέγχου, γεγονός που αποτυπώθηκε στη μείωση των νέων περιστατικών καρκίνου κατά το 2020. Με την εκστρατεία ενημέρωσης «Οι συνήθειες άλλαξαν, ο καρκίνος όχι», την οποία πραγματοποιήσαμε από τον Φεβρουάριο μέχρι και τον Μάιο, προσπαθήσαμε να ευαισθητοποιήσουμε τον κόσμο και να τον προτρέψουμε να επανέλθει στις καλές πρακτικές της πρόληψης και των ελέγχων για την φροντίδα της υγείας του».
Κλείνοντας, η κα Αποστολίδου επεσήμανε τη μέριμνα της ΕΛΛΟΚ για τη συνεχή διαβούλευση με τα θεσμικά όργανα και την Πολιτεία για τα προβλήματα της ογκολογικής περίθαλψης και φροντίδας κατά την διάρκεια της πανδημίας και ως παρεπόμενα αυτής.
Μπορείτε να δείτε αναλυτικά τα αποτελέσματα της έρευνας στην ιστοσελίδα της ΕΛΛΟΚ για τη λοίμωξη covid19 και τον καρκίνο εδώ.
