Θέμα με τη νομιμότητα στη μεταφορά νεογνών από νοσηλευτές εκτός των ορίων του νοσοκομείου που απασχολούνται προέκυψε τις τελευταίες ημέρες, καθώς, όπως διευκρινίζει η Πανελλήνια Συνδικαλιστική Νοσηλευτική Ομοσπονδία ΕΣΥ (ΠΑΣΥΝΟ-ΕΣΥ), «η Μονάδα Νεογνών του ΓΝΠΑ “Η Αγία Σοφία” ουδόλως ταυτίζεται με την Κινητή Μονάδα Μεταφοράς Νεογνών» και ως εκ τούτου, νοσηλευτής που καταλαμβάνει οργανική θέση στη μία, δεν επιτρέπεται να απασχολείται στην άλλη και ειδικά στη διακομιδή νεογνών».
Ειδικότερα για το θέμα, η ΠΑΣΥΝΟ-ΕΣΥ αναφέρει σε έγγραφό της τα εξής:
«Αναφορικά με το ζήτημα της διακομιδής νεογνών, από και προς το Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθήνας «Αγία Σοφία», χωρούν οι εξής επισημάνσεις.
Σύμφωνα με τις αναφορές των εκεί απασχολούμενων νοσηλευτών, στις διακομιδές των νεογνών, κατά πάγια πρακτική, υποχρεώνονται να συμμετέχουν νοσηλευτές, οι οποίοι καταλαμβάνουν οργανική θέση στην οικεία Μονάδα Νεογνών. Με βάση τις απόψεις της διοίκησης, η ως άνω υποχρέωση των νοσηλευτών προβλέπεται από το περιεχόμενο της υπ’αριθμ. Υ4δ/Γ.Π.οικ. 53080/23-05-2005 Απόφασης του Υπουργού Υγείας (Εναλλασσόμενη καθημερινή εφημερία των νοσοκομείων λεκανοπεδίου Αττικής και άλλες ρυθμίσεις, ΦΕΚ Β΄740/1.6.2005), όπως ισχύει.
Ανατρέχοντας στις ρυθμίσεις της ως άνω Υπουργικής Απόφασης, παρατηρούμε ότι σύμφωνα με τις παραγράφους Ι2, Ι3 και Ι4, (οι υπογραμμίσεις δικές μας) «Ι. 2. Μονάδες Νεογνών διαθέτουν τα παρακάτω νοσοκομεία: α) Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθήνας «ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» β) Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθήνας «ΑΓΛΑΪΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥ» γ) Γενικό Νοσοκομείο Αθήνας «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» δ) Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας «ΑΓ. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ» ε) Γενικό Νοσοκομείο Μαιευτήριο «ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ» I.3. Μονάδες Νεογνών διατίθενται και από Ιδιωτικές σύμφωνα με το ΦΕΚ αρ. φύλλου 1892/21 Δεκεμβρίου 2004, Αριθ. Υ4ε/οικ.131423 «Καθορισμός νοσηλίων Νεογνικών Μονάδων σε ιδιωτικές κλινικές, με πακέτο νοσηλείας». Ι.4. Η Κινητή Μονάδα μεταφοράς νεογνών στελεχώνεται από Ιατρικό και Νοσηλευτικό προσωπικό του Γενικού Νοσοκομείου Παίδων Αθήνας «ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» και η λειτουργία της συντονίζεται από το Ε.Κ.Α.Β.».
Από τις παραπάνω διατάξεις προκύπτει, ότι η κανονιστικώς δρώσα διοίκηση διακρίνει σαφώς τις Μονάδες Νεογνών από την Κινητή Μονάδα Μεταφοράς Νεογνών. Ειδικώς, δε, για την Κινητή Μονάδα προβλέπει ιδιαίτερη στελέχωση και συντονισμό από το ΕΚΑΒ. Εκ τούτων έπεται, ότι η Μονάδα Νεογνών του ΓΝΠΑ «Η Αγία Σοφία» ουδόλως ταυτίζεται με την Κινητή Μονάδα Μεταφοράς Νεογνών.
Εφόσον, λοιπόν, εκ της ως άνω Υπουργικής Απόφασης δεν προκύπτει ταύτιση των παραπάνω δύο μονάδων, οι οποίες φέρονται να παραμένουν αυτοτελείς μεταξύ τους, με δική τους ξεχωριστή στελέχωση και διαφορετικό τρόπο λειτουργίας και συντονισμού, τεκμαίρεται ότι δεν μπορεί να υπάρξει και ταύτιση μεταξύ του προσωπικού που στελεχώνει τις εν λόγω μονάδες.
Με άλλα λόγια, ένας νοσηλευτής που καταλαμβάνει οργανική θέση μονίμου δημοσίου υπαλλήλου του κλάδου Νοσηλευτών σε Μονάδα Νεογνών, δεν μπορεί ταυτόχρονα να ανήκει οργανικώς και στην Κινητή Μονάδα Μεταφοράς Νεογνών, καλούμενος να καλύψει τις υπηρεσιακές της ανάγκες.
Μια τέτοια πρακτική αλλοιώνει ριζικά τον τρόπο παροχής των υπηρεσιών και εκτέλεσης των καθηκόντων των δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι αδυνατούν να ανήκουν ταυτόχρονα σε περισσότερες οργανικές μονάδες, καλύπτοντας τις υπηρεσιακές ανάγκες αμφοτέρων τούτων.
Συμπερασματικά, εφόσον η Μονάδα Νεογνών παρουσιάζεται και είναι αυτοτελής έναντι της Κινητής Μονάδας Μεταφοράς Νεογνών, συνάγεται ότι οι νοσηλευτές που απασχολούνται στην Μονάδα Νεογνών, κατέχοντας εκεί οργανική θέση, δεν μπορούν ταυτόχρονα να στελεχώνουν και την Κινητή Μονάδα Μεταφοράς Νεογνών, καλύπτοντας και τις δικές της υπηρεσιακές ανάγκες.
Σε κάθε περίπτωση χωρούν επιπλέον και οι εξής κρίσιμες παρατηρήσεις. Τα επαγγελματικά δικαιώματα και υποχρεώσεις των νοσηλευτών περιγράφονται από τις διατάξεις του Προεδρικού Διατάγματος 351/1989. Στις παραπάνω διατάξεις δεν αναφέρεται, ότι στις αρμοδιότητες των νοσηλευτών συγκαταλέγεται και η συμμετοχή σε διακομιδή ασθενούς εκτός του χώρου του νοσοκομείου ή του κέντρου υγείας, όπου υπηρετεί ο νoσηλευτής. Σε κάθε, δε, περίπτωση τα πάσης φύσεως καθήκοντα των νοσηλευτών εκτελούνται εντός των νοσοκομείων όπου απασχολούνται, στο πλαίσιο της συνολικής δράσης της οικείας νοσηλευτικής υπηρεσίας. Με άλλα λόγια η παροχή υπηρεσιών εκ μέρους των νοσηλευτών συνδέεται άρρηκτα με τον τόπο, όπου εδρεύει ο φορέας απασχόλησής τους (νοσοκομείο, κέντρο υγείας κλπ).
Περαιτέρω υπογραμμίζεται, ότι η συνοδεία κατά την διακομιδή ασθενών αποτελεί καθήκον και επαγγελματικό δικαίωμα των κατόχων διπλώματος του Οργανισμού Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ο.Ε.Ε.Κ.) επιπέδου Μεταδευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Κατάρτισης της ειδικότητας «Διασώστης Πλήρωμα Ασθενοφόρου» της ομάδας Υγείας του Τομέα «Υγείας, Αισθητικής, Κοινωνικών Υπηρεσιών», όπως άλλωστε προκύπτει από τις διατάξεις του Προεδρικού Διατάγματος 62/2007.
Είναι, δε, χαρακτηριστικό, ότι στις διατάξεις του ανωτέρω ΠΔ γίνεται ρητώς λόγος περί του προνοσοκομειακού χώρου, στον οποίο και δραστηριοποιούνται οι διασώστες. Ως προνοσοκομειακός χώρος νοούνται τα ασθενοφόρα, οι κινητές ιατρικές μονάδες, εναέρια και πλωτά μέσα και γενικώς κάθε μονάδα που δεν διαθέτει σταθερή βάση και έχει την δυνατότητα μετακίνησης. Σε αντίθεση με τον προνοσοκομειακό χώρο, όπως αυτός προσδιορίζεται από τις παραπάνω διατάξεις και αποτελεί τομέα δράσης των διασωστών, οι νοσηλευτές παρέχουν τις υπηρεσίες τους στον αμιγώς νοσοκομειακό χώρο.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί, ότι ακόμη και η επικαλούμενη υπ’αριθμ. Υ4δ/Γ.Π.οικ. 53080/23-05-2005 Απόφαση του Υπουργού Υγείας κάνει ρητή μνεία του λεγομένου προνοσοκομειακού χώρου, διακρίνοντας αυτόν από τους χώρους των νοσοκομείων. Ειδικότερα, στην παράγραφο ΙΔ1 της επίμαχης Υπουργικής Απόφασης αναφέρεται χαρακτηριστικώς, ότι «Ο σκοπός των ασθενοφόρων αυτοκινήτων είναι η παροχή προνοσοκομειακής φροντίδας και η διακίνηση και μεταφορά των εκτάκτων και επειγόντων περιστατικών στις Μονάδες Παροχής Υπηρεσιών Υγείας».
Ενόψει των ανωτέρω καθίσταται προφανές, ότι ο ορισμός νοσηλευτή ως συνοδού σε διακομιδή ασθενούς με ασθενοφόρο ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το πλαίσιο που διαμορφώνουν οι προαναφερθείσες ειδικές διατάξεις και είναι παράνομος και καταχρηστικός.
Συνοψίζοντας, οι νοσηλευτές που απασχολούνται εις αμφότερες τις Μονάδες Νεογνών του ΓΝΠΑ «Η Αγία Σοφία» παρανόμως υποχρεώνονται να συμμετέχουν στις διακομιδές των νεογνών εκτός του νοσοκομειακού χώρου.
Θα πρέπει, δε, να υπενθυμιστεί, ότι σύμφωνα με το άρθρο 25 παρ. 3 του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα, «Αν η διαταγή είναι προδήλως αντισυνταγματική ή παράνομη, ο υπάλληλος οφείλει να μην την εκτελέσει και να το αναφέρει χωρίς αναβολή». Κατά το μέρος, δε, που η συγκεκριμένη πρακτική είναι πάγια, η διοίκηση του νοσοκομείου δεν μπορεί να αντιτάξει επείγοντες ή εξαιρετικούς λόγους γενικότερου συμφέροντος, ώστε να εξαναγκάσει τους νοσηλευτές να εκτελέσουν την παράνομη εντολή περί της συμμετοχής στην διακομιδή των νεογνών.
Θα πρέπει, τέλος, να γίνει αντιληπτό, ότι το σύνολο των δημοσίων υπηρεσιών οφείλουν να λειτουργούν με βάση το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο, ο σεβασμός και η τήρηση του οποίου δεν αφήνουν περιθώριο αυθαιρεσίας ή μιας κατά το δοκούν εφαρμογής.
Εν κατακλείδι, οι Νοσηλευτές των Μονάδων Νεογνών δεν υποχρεούνται να εκτελέσουν μεταφορές νεογνών εκτός των ορίων του νοσοκομείου και δύνανται να αρνηθούν τη συγκεκριμένη εργασία, καταγγέλλοντας παράλληλα κάθε πίεση που τυχόν θα τους ασκηθεί προς την κατεύθυνση αυτή, από όπου κι αν αυτή προέρχεται».
Για το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ν.Ε
Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας
Δημήτριος Σκουτέλης Αριστείδης Δάγλας
