Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη.
Με αμείωτο ρυθμό συνεχίζεται η σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες, στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, με τις υψηλότερες δονήσεις να κυμαίνονται μεταξύ 4,6 έως 5,1 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ. Το 1956 στην ίδια περιοχή, ένας μεγάλος σεισμός μεγέθους 7,7 Ρίχτερ είχε στοιχίσει τη ζωή σε 55 ανθρώπους και είχε προκάλεσε τσουνάμι ύψους 15 μέτρων.
Σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, στη συγκεκριμένη περιοχή, από τις 24 Ιανουαρίου μέχρι και σήμερα έχουν σημειωθεί περισσότεροι από 390 σεισμοί, με τους σεισμολόγους να εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για την εξέλιξη του φαινομένου. Ο βυθός του Αιγαίου ανάμεσα στη Σαντορίνη και την Αμοργό “κρύβει” συνολικά πέντε μεγάλα ρήγματα μήκους άνω των 20 χιλιομέτρων το καθένα, τα οποία μπορούν να δώσουν σεισμούς μεγέθους από 6,5 έως 7,3 βαθμών, επισημαίνουν Έλληνες σεισμολόγοι.
Οι σεισμικές δονήσεις που σημειώνονται στην περιοχή προκαλούν εύλογα ανησυχία και στο νησί της Σαντορίνης ήδη οι τοπικές αρχές, σε συνεργασία με την Πολιτική Προστασία, έχουν εντείνει τις προετοιμασίες για την αντιμετώπιση ενός ενδεχόμενου μεγάλου σεισμού, καταρτίζοντας σχέδιο δράσης για την προστασία των κατοίκων και των επισκεπτών.
Σεισμός, μια παγκόσμια απειλή
Οι σεισμοί εξακολουθούν να αποτελούν, σε παγκόσμιο επίπεδο, μια ισχυρή απειλή για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια, καθώς όταν συμβαίνουν συχνά προκαλούν μαζικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και τεράστιες καταστροφές σε κτιριακές υποδομές.
Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), τις τελευταίες δύο δεκαετίες οι σεισμοί είναι η αιτία για το 50% των θανάτων που προκαλούνται από φυσικές καταστροφές.
Ο μεγαλύτερος σεισμός που έχει καταγραφεί στην παγκόσμια ιστορία είναι ο σεισμός της Βαλβίδια, στην Χιλή. Ο σεισμός αυτός έγινε στις 22 Μαΐου του 1960, ήταν μεγέθους 9,5 – 9,7 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ και άφησε πίσω του πάνω από 5.000 νεκρούς και περίπου 3.000 τραυματίες.
Η Ελλάδα είναι η πιο σεισμογενής χώρα στην Ευρώπη και η έκτη χώρα στον κόσμο με τη μεγαλύτερη σεισμική δραστηριότητα, μετά την Ιαπωνία, τη Δημοκρατία Βανουάτου, το Περού, τα Νησιά του Σολομώντα και τη Χιλή.
Ο ισχυρότερος σεισμός που έχει σημειωθεί ποτέ στην Ελλάδα έγινε στις 12 Οκτωβρίου του 1856, στην Ρόδο, ήταν μεγέθους 8,2 Ρίχτερ και άφησε πίσω του 618 νεκρούς. Ωστόσο, ο φονικότερος σεισμός στην Ελλάδα έγινε το 1881, στην Χίο, ο οποίος προκάλεσε τον θάνατο σε τουλάχιστον 4.000 ανθρώπους.
Πώς να προετοιμαστούμε για έναν ενδεχόμενο σεισμό
Σύμφωνα με τους σεισμολόγους, ο σεισμός δύσκολα μπορεί να προβλεφθεί και να αποτραπεί. Γι’ αυτό θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και να έχουμε καταστρώσει από πριν ένα συγκεκριμένο πλάνο δράσης έτσι ώστε να προστατευθούμε.
Ο Νίκος Γκούρτσας, Διασώστης και Εκπαιδευτής ΕΚΑΒ, μας δίνει χρήσιμες συμβουλές για το τι πρέπει να κάνουμε πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά από έναν αναπάντεχο σεισμό.
«Έχει αποδειχθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις σεισμών, ένα σημαντικό ποσοστό θανάτων και τραυματισμών προκαλούνται εξαιτίας της συμπεριφοράς των ανθρώπων, τόσο την ώρα του σεισμού όσο και κατά τη μετασεισμική περίοδο. Κάποιοι πηδούν από μπαλκόνια, άλλοι μπαίνουν σε ανελκυστήρες και εγκλωβίζονται μέσα σε αυτούς, ενώ άλλοι συνωστίζονται σε εξόδους κτιρίων.
Υπάρχουν συγκεκριμένες ενέργειες που, αν τις ακολουθήσουμε, θα μας κρατήσουν ασφαλείς πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά από έναν σεισμό. Συγκεκριμένα:
Μέτρα πρόληψης πριν τον σεισμό
• Μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς σας ορίστε ένα συγκεκριμένο σημείο συνάντησης μετά τον σεισμό γιατί μπορεί την συγκεκριμένη ώρα να βρίσκεστε σε διαφορετικά σημεία. Κατά προτίμηση σε έναν ανοιχτό χώρο μακριά από κτίρια όπως κάποιο πάρκο ή πλατεία.
• Στερεώστε καλά στους τοίχους έπιπλα, όπως βιβλιοθήκες, ντουλάπες, ράφια κλπ.
• Φροντίστε να μην υπάρχουν κοντά στις πόρτες ψηλά έπιπλα που μπορούν πέφτοντας να φράξουν την δίοδο.
• Καθορίστε τους καλύτερα προφυλαγμένους εσωτερικούς χώρους του σπιτιού σας. Ιδανικά αυτοί θα πρέπει να είναι κάτω από γερά τραπέζια ή γραφεία και μακριά από γυάλινες επιφάνειες και εξωτερικούς τοίχους.
• Προμηθευτείτε κουτί Πρώτων Βοηθειών, φορητό ραδιόφωνο με μπαταρίες, πυροσβεστήρα και φακό. Φροντίστε να ενημερώσετε όλους, και κυρίως τα παιδιά, τα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης (112,199,166,100).
• Δείξτε σε όλα τα μέλη της οικογένειας πως κλείνουν οι γενικοί διακόπτες ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου και νερού.
Τι να προσέχουμε κατά την διάρκεια του σεισμού
• Παραμείνετε ψύχραιμοι και απομακρυνθείτε από μεγάλες γυάλινες επιφάνειες, πόρτες και έπιπλα που μπορούν να πέσουν επάνω σας.
• Επειδή είναι πιο πιθανό να τραυματιστείτε εξαιτίας αντικειμένων που πέφτουν την ώρα του σεισμού παρά από την κατάρρευση του κτιρίου καλυφθείτε κάτω από κάποιο ανθεκτικό έπιπλο προστατεύοντας με τα χέρια το κεφάλι σας.
• Μην προσπαθήσετε να απομακρυνθείτε από το σπίτι, μη βγαίνετε στο μπαλκόνι και μην χρησιμοποιείτε τον ανελκυστήρα.
• Εάν βρεθείτε σε κάποιον πολυσύχναστο χώρο διατηρήστε την ψυχραιμία σας και μην κινηθείτε προς τις εξόδους όπου συνήθως συνωστίζεται το πανικόβλητο πλήθος.
• Εάν βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο απομακρυνθείτε από κτίρια, κολώνες ηλεκτροδότησης και δέντρα. Καλύψτε το κεφάλι σας με ό, τι έχετε εκείνη την ώρα στα χέρια σας όπως μία τσάντα ή ένα χαρτοφύλακα και καταφύγετε σε κάποιο ανοιχτό χώρο όπως πλατείες και πάρκα.
Μέτρα προστασίας μετά τον σεισμό
• Βοηθήστε τους τραυματίες αλλά αποφύγετε να μετακινήσετε όσους είναι βαριά τραυματισμένοι.
• Να είστε προετοιμασμένοι για μετασεισμούς, μην πιστεύετε ανυπόστατες φήμες και ακολουθείτε τις οδηγίες των αρχών.
• Χρησιμοποιείστε το τηλέφωνο μόνο εάν παραστεί κάποια εξαιρετική ανάγκη για να μην υπερφορτωθεί το τηλεφωνικό δίκτυο.
• Μην χρησιμοποιείτε χωρίς λόγο το αυτοκίνητό σας γιατί έτσι καθυστερείτε τα οχήματα των συνεργείων διάσωσης.
• Μην μπαίνετε σε κτίρια τα οποία έχουν υποστεί ζημιές κυρίως εάν υπάρχουν κομμένα καλώδια ή μυρωδιά από διαρροή αερίου.
• Μετά τον σεισμό μπορεί να επακολουθήσει τσουνάμι. Γι’ αυτό εάν βρίσκεστε σε παραθαλάσσιες περιοχές απομακρυνθείτε από αυτές και ενημερωθείτε από τις αρμόδιες αρχές για την εξέλιξη της κατάστασης.
• Σε πολλές περιπτώσεις πριν την έλευση του τσουνάμι, παρατηρείται μια σημαντική αύξηση ή μείωση της στάθμης του νερού στην θάλασσα. Αυτό αποτελεί μια σοβαρή προειδοποίηση που είναι σημαντικό να θυμόμαστε».
