Σημαντική μείωση στη συλλογή αίματος καταγράφηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, που κυμαίνεται σε ποσοστό από 10 μέχρι και 35%, ανέφερε η Κωνσταντίνα Πολίτη Αιματολόγος, επίκουρος καθηγήτρια Παθολογίας ΕΚΠΑ, Επιστημονική Σύμβουλος ΕΟΔΥ & Συντονιστικού Κέντρου Αιμοεπαγρύπνησης & Επιτήρησης Μεταγγίσεων (ΣΚΑΕΜ), μιλώντας στην έκτη Διαδικτυακή Διάλεξη του ΣΤ’ Κύκλου Διαλέξεων του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, με θέμα « Ιατρική των Μεταγγίσεων: Επίκαιρα θέματα σχετικά με την ασφάλεια και ποιότητα του αίματος σε έκτακτες καταστάσεις».
Η κ. Πολίτη απηύθυνε έκκληση στους υγιείς πολίτες να προσέλθουν και να δώσουν αίμα, για να μη χαθεί από έλλειψη ούτε ένας ασθενής, κατά τη διάρκεια του τρίτου κύματος της πανδημίας. «Η μείωση σημειώθηκε παρά το γεγονός ότι οι αιμοληψίες γίνονται εκτός Νοσοκομείων, σε κατάλληλα επιλεγμένους χώρους – σε συνεργασία με Συλλόγους Εθελοντών Αιμοδοτών, Περιφερειών και Δήμων και σύμφωνα με τις οδηγίες του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας και του Συντονιστικού Κέντρου Αιμοεπαγρύπνησης και Επιτήρησης Μεταγγίσεων του ΕΟΔΥ» ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Πολίτη. Εξήγησε ότι η μείωση στη συλλογή του αίματος οφείλεται στη μειωμένη προσέλευση αιμοδοτών, που ήταν απόρροια αφενός των επιβληθέντων περιορισμών στις μετακινήσεις και αφετέρου στον δικαιολογημένο φόβο των πολιτών έναντι του άγνωστου ιού. Ανέφερε, ακόμα, ότι για την αντιμετώπιση της ανεπάρκειας του αίματος εφαρμόστηκαν αναγκαστικά στρατηγικές εκλεκτικής διάθεσης του αίματος και των συστατικών του, όπως αναβολή μη επείγουσας μετάγγισης, χειρουργείων κ,λ,π.
«Η προσφορά αίματος θα πρέπει να συνεχιστεί, γιατί η μετάγγισή του είναι ένα από τα συχνότερα και σημαντικότερα θεραπευτικά μέσα για την αντιμετώπιση πολλών νοσημάτων και για την διεκπεραίωση χειρουργικών, καρδιαγγειακών, ορθοπεδικών, παθολογικών, παιδιατρικών, ογκολογικών, αιματολογικών και άλλων θεραπευτικών παρεμβάσεων» τόνισε η κυρία Πολίτη. Σημείωσε ότι οι υγιείς εθελοντές αιμοδότες, σύμφωνα με τα διεθνή και ελληνικά σχετικά επιδημιολογικά δεδομένα, μπορούν άφοβα να δίνουν αίμα αν δεν έχουν έρθει σε στενή επαφή με πιθανό ή επιβεβαιωμένο κρούσμα της εν λόγω λοίμωξης, ή έχουν ταξιδέψει σε προσβεβλημένες από τον COVID-19 περιοχές.
Πανδημία και αιμοληψίες
Παρά το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει καταγραφεί κανένα κρούσμα μετάδοσης κορωνοϊού ή άλλου αναπνευστικού ιού με μετάγγιση αίματος, οι αιμοληψίες γίνονται κάτω από ειδικά προληπτικά μέτρα και αυστηρές οδηγίες προς τους αιμοδότες. Γίνεται προληπτικός αποκλεισμός από αιμοδοσία για 28 ημέρες ατόμων μετά από πιθανή επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα
Άτομα τα οποία νόσησαν από COVID-19 μπορούν να δώσουν αίμα 28 ημέρες μετά την αποδρομή των συμπτωμάτων και την αποθεραπεία από τη λοίμωξη. Σε περίπτωση συμπτωμάτων που μοιάζουν με αυτά της νόσου COVID-19, συνιστάται παραμονή στο σπίτι και επικοινωνία με τον θεράποντα γιατρό ή ειδικούς επιστήμονες του Κέντρου Επιχειρήσεων του ΕΟΔΥ. Αν κάποιος έδωσε αίμα και εμφανίσει συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού εντός δύο εβδομάδων από τον χρόνο της αιμοδοσίας, παρακαλείται να επικοινωνήσει με τον θεράποντα ιατρό για ιατρική αξιολόγηση και να γνωστοποιήσει το γεγονός στην Υπηρεσία Αιμοδοσίας όπου έδωσε αίμα.
Εμβολιασμός και αιμοδοσία
Όσον αφορά στον εμβολιασμό των εθελοντών αιμοδοτών η κ. Πολίτη εξήγησε πως: Εμβόλια που περιέχουν αδρανοποιημένους ή μη ζώντες μικροοργανισμούς (π.χ mRNA) δεν συνιστούν κίνδυνο για την ασφάλεια του Αίματος, των Ιστών και των Κυττάρων, επομένως, δεν απαιτείται περίοδος αποκλεισμού, εφόσον ο αιμοδότης αισθάνεται καλά. Στην περίπτωση που μετά τον εμβολιασμό παρουσιαστούν ήπιες αντιδράσεις μπορεί κανείς να προσφέρει αίμα 7 ημέρες μετά την πάροδο των συμπτωμάτων.
Θεραπεία COVID-19 με πλάσμα αναρρωνύοντος (CCP)
Για την συγκέντρωση πλάσματος αίματος αναρρωσάντων από τον ιό, που χρησιμοποιείται σε κάποιες περιπτώσεις σοβαρής νόσου COVID-19, η κ. Πολίτη έκανε έκκληση σε όσους έχουν θεραπευτεί από τον ιό να δώσουν αίμα.
Τα στοιχεία που πρέπει να πληροί ο δότης είναι:
- Αιμοληψία με πλασμαφαίρεση 28 ημέρες μετά την έναρξη της νόσησηςή 14 ημέρες μετά την αποδρομή των συμπτωμάτων COVID-19
- Δότες πρώτης φοράς δίνουν ολικό αίμα από το οποίο διαχωρίζεται το πλάσμα
- άνδρες με ιστορικό μετάγγισης και γυναίκες με ιστορικό εγκυμοσύνης εξετάζονται προηγουμένως για αντισώματα HLA
- κάθε δυνητικός δότης πρέπει να έχει αρνητικό αποτέλεσμα για τονιό σε δύο διαδοχικές εξετάσεις ή τουλάχιστον ένα αρνητικό test την ημέρα της αιμοδοσίας
- απαιτείται έλεγχος για την παρουσία και τον τίτλο των εξουδετερωτικών αντισωμάτων έναντι SARS-COV-2.
- Σχετικά με τον ασθενή-λήπτη, απαιτείται γραπτή συγκατάθεση του ίδιου ή εξουσιοδοτημένου συγγενούς, η μετάγγιση 200ml CCP θα πρέπει να γίνεται αργά και με επιτήρηση για τυχόν ανεπιθύμητες αντιδράσεις,και η αποτελεσματικότητα της μετάγγισης CCP μελετάται σε σχέση με το στάδιο της λοίμωξης COVID και με τις υπάρχουσες συννοσηρότητες.
