Από την Τάνια Η. Μαντουβάλου
Το θέμα της ασφάλειας των εμβολίων έναντι του νέου κορωνοϊού κυριαρχεί στην καθημερινότητα μας τις τελευταίες μέρες, και εν αναμονή των πολυπόθητων εμβολίων και στην Ελλάδα, όλοι παρακολουθούμε ευλαβικά τις δηλώσεις των ειδικών, εντός και εκτός συνόρων. Η προτεραιότητα της ΕΕ είναι «η ασφάλεια των εμβολίων» τόνισε η Ευρωπαία επίτροπος Υγείας Στέλλα Κυριακίδου κατά την τηλεδιάσκεψη των Ευρωπαίων Υπουργών Υγείας. «Πρέπει να είναι σαφές σε όλους ότι όλα τα εμβόλια θα αξιολογηθούν για την ασφάλεια, την ποιότητα και την αποτελεσματικότητά τους. Αυτός είναι ο τρόπος που μπορούμε να πείσουμε τους πολίτες να προχωρήσουν με εμβολιασμούς. Είναι οι εμβολιασμοί που θα σώσουν ζωές και όχι τα εμβόλια» υπογράμμισε χαρακτηριστικά η Ευρωπαία αξιωματούχος.
Η. Μόσιαλος Πολιτική απόφαση το διαβατήριο εμβολιασμού
«Δεν είναι κάτι παράλογο το διαβατήριο εμβολιασμού, υπάρχει στους διεθνείς κανονισμούς για την ασφάλεια στον τομέα της υγείας. Πολλές χώρες ζητούν πιστοποιητικά εμβολιασμών για να πας στη χώρα τους. Αλλά αυτή είναι μια μεγάλη πολιτική απόφαση και πολλά θα εξαρτηθούν από τα ποσοστά των εμβολιασθέντων, έχει δηλώσει στο Μέγκα ο καθηγητής πολιτικής της Υγείας του LSE Hλίας Μόσιαλος.
Κ. Γιαννουκάκος : Αρκετά εσείς του αντιεμβολιαστικού!
Ο Διευθυντής Ερευνών στον τομέα της Γενετικής του Ανθρώπου στο Εργαστήριο Μοριακής Διαγνωστικής, ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» Κούλης Γιαννουκάκος, σε ανάρτηση του στα social media, εκφράζει ευθαρσώς της χαρά του για την απόφαση του ΣΤΕ να διαγράφονται από τους παιδικούς σταθμούς και τα νηπιαγωγεία τα παιδιά, σε περίπτωση κατά την οποία οι γονείς αρνούνται να τα εμβολιάσουν. «Δεν κρίνω ποτέ τις αποφάσεις του ΣτΕ, αλλά δεν μπορώ να κρύψω τη χαρά μου από την απόφασή του να διαγράφονται τα ανεμβολίαστα νήπια από τα σχολεία. Αρκετά εσείς του αντιεμβολιαστικού, σας βαρεθήκαμε, καιρός να το ξανασκεφτείτε. Διαβάστε απλά λίγο την ιστορία των πανδημιών τα τελευταία 500 χρόνια και δείτε πόσα εκατομμύρια άνθρωποι έχουν σωθεί από τα εμβόλια».
Γ. Παππάς: Γιατί θα είμαι πρώτος στην ουρά για το εμβόλιο
Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάρτηση στα social media του παθολόγου με μεγάλο ερευνητικό έργο στις λοιμώξεις, Διδάκτωρος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιώργου Παππά, με τίτλο: Γιατί θα είμαι πρώτος στην ουρά για το εμβόλιο. Μεταξύ άλλων αναφέρει: 1. Επειδή θέλω να είμαι παρών σε μια από τι σημαντικότερες στιγμές της επιστήμης. 2. Επειδή δεν φοβάμαι τη «νέα και αδοκίμαστη τεχνολογία». Δεν είναι τόσο νέα, δεν είναι αδοκίμαστη. Είναι καρπός και πρώτος σταθμός μιας μακράς ερευνητικής πορείας που ξεκίνησε 30 χρόνια πριν (και λίγα λέω, νωρίτερα ξεκίνησε, αποτυπωμένη η ιστορία σε κάμποσα Nobel καθώς μαθαίναμε τι είναι και τι κάνει το RNA και πόσο, εντελώς, διαφορετικό είναι από το DNA). 3. Επειδή λοιπόν δεν φοβάμαι αυτό το mRNA που θα μπει μέσα μου με το εμβόλιο: Ταχυδρόμος το εμβόλιο, φάκελος τα LNPs, επιστολή εντός το mRNA, αυτοκαταστρεφόμενη, σαν τα μηνύματα από το Mission Impossible (τέτοια άλλωστε έμοιαζε η αποστολή της επιστήμης) -ούτε ιός απενεργοποιημένος, ούτε ιός εξασθενημένος, δεν θα κολλήσεις με το εμβόλιο. 4. Επειδή δεν φοβάμαι αυτό το spike που ο ίδιος μου ο οργανισμός θα κατασκευάσει: τουβλάκια σε διάταξη θα είναι, παιδικό παιχνίδι, πρόπλασμα, προφίλ άσχημης μύτης σε σκοτεινό πρόσωπο στην χειρότερη. Αλλά άψυχο, ανενεργό. Δεν θα μετακινηθεί να πάει κάπου, δεν θα ξεκλειδώσει το προστατευμένο δωμάτιο του σπιτιού μας, τον πυρήνα που κρύβεται το DNA μας, 5. Και επειδή δεν φοβάμαι ούτε τον ταχυδρόμο, το ίδιο το εμβόλιο: είναι ελεγμένος αυστηρά στο ήθος και τις ικανότητες ο νέος ταχυδρόμος, και εμπιστεύομαι αυτούς που τον έλεγξαν, την επιστήμη και τα στοιχεία. 6. Επειδή τρέξανε αυτές οι δοκιμές της τρίτης φάσης, και φαίνεται να είναι αποστομωτικές. «Τα έχεις δει τα στοιχεία;» θα ρωτήσεις. Όχι ακόμη, αλλά σημασία έχει να τα δούνε αυτοί που πρέπει, και οι Βρετανοί που τα είδαν πρώτοι, αυτοί που είναι ειδικοί στο να κρίνουν καλύτερα από μένα κι εσένα, τα είδαν, έδωσαν το ελεύθερο. 7. Επειδή θέλω να προστατευθώ, δεν θέλω να είμαι ο 2.144 νοσηλευόμενος της 8ης ημέρας από τότε που εκτέθηκα. Επειδή η πιθανότητα να είμαι, όσο μικρή κι αν φαίνεται, είναι υπαρκτή, και δυνητικά μπορεί να μην με αφήσει ίδιο μετά- με την κακή έννοια. Αλλά και επειδή το οφείλω απέναντι στους 30 εθελοντές που στην δοκιμή της Moderna πήραν εικονικό φάρμακο, αλλά μετά, όταν έτυχε να εκτεθούν στον ιό, νόσησαν βαριά, γιατί ανήκαν στην άλλη ομάδα, που δεν προστατεύθηκε. 8.Επειδή είμαι υγειονομικός. Επειδή οφείλω να αποτελώ παράδειγμα στον τομέα αυτό. Επειδή δεν επιτρέπεται να παριστάνω τον τζαμπατζή της δημόσιας υγείας («κάντε εσείς το εμβόλιο πρώτα να δω κάτι»). Επειδή πρέπει να συμμετέχω στο να δοθεί απάντηση σε κάθε παραδόπιστο του χώρου που παριστάνει τον σκεπτικιστή: δεν υπάρχουν στον χώρο σκεπτικιστές. Αδιάβαστοι υπάρχουν. Τεμπέληδες που δεν μπορούν να κοιτάξουν δέκα άρθρα, ανόητοι που δεν μπορούν να ανασυστήσουν τα βασικά της βιολογίας στο μυαλό τους, και υπηρέτες άλλων αφεντάδων υπάρχουν. 9. Επειδή, όταν θα στέκομαι έξω από το εμβολιαστικό κέντρο, ακόμη και όταν (αν ανήκω σε όσους βγάζουν τις συνηθισμένες παρενέργειες) θα έχω μετά το εμβόλιο μια κούραση ή έναν πυρετό ή θα με πονάει το χέρι μου, θα γνωρίζω πως έχω κάνει ένα βήμα προς το αύριο, άνευ ιού. Και ο ιός είναι ο φόβος μου, συνεπώς θα φοβάμαι λιγότερο μετά το εμβόλιο. Και θα φοβάμαι ακόμη λιγότερο όταν τα εμβόλιά μας, όταν με το καλό γίνουν από όλο και περισσότερους, θα είναι το τελειωτικό χτύπημα απέναντι στην πανδημία. 10. Επειδή ο Παστέρ πάντα θα μας οδηγεί αλλά το σπουδαιότερο μήνυμά του ήταν οι ανοιχτοί ορίζοντες, τα παιδιά του Ινστιτούτου του που δημιούργησαν όπλα για να αναγνωρίσουμε και να νικήσουμε, τρομακτικά τότε παθογόνα. Επειδή τα παιδιά του πήγαν πιο πέρα, επειδή θα έρθουν κι άλλα εμβόλια, ακόμη ασφαλέστερα, απλούστερα και αποτελεσματικότερα. Δεν γνωρίζουμε ακόμη αν τα εμβόλια θα σε προστατεύουν ΚΑΙ από το να κολλήσεις τον ιο χωρίς να νοσήσεις. Σίγουρα σε προστατεύουν από το να νοσήσεις σοβαρά, σε μεγάλο βαθμό. Οπότε εν τέλει ίσως είναι ορθότερο να ξεκινήσουν οι εμβολιασμοί από τους ευπαθέστερους και όχι τους υγειονομικούς. Σε αυτή την περίπτωση, θα είμαι πάλι πρώτος στην σειρά, να κρατάω θέση για τους δικούς μου γηραιότερους ευπαθείς. Και ξανά όταν έρθει η σειρά μου. Και εξυπακούεται πως θα είμαι πάλι εκεί αν αύριο μεθαύριο αδειοδοτηθεί ένας εμβόλιο διαφορετικής τεχνολογίας, ανεξαρτήτως χώρας προέλευσης. Η επιστήμη έχει δική της σημασία.
Αχ Γραβάνης: Το εμβόλιο mRNA δεν αφήνει ίχνη στον εμβολιαζόμενο.
«Έκανα το εμβόλιο της γρίπης και προσμένω μέσα στις αρχές του επόμενου χρόνου να κάνω από τους πρώτους ως υγειονομικός το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού . Παρακολουθώντας από κοντά την διαδικασία ανάπτυξης του δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα είναι ασφαλές. Και 65-70% αποτελεσματικό να είναι, όπως αυτό δηλαδή της γρίπης, θα αλλάξει την καθημερινότητα της ζωής μου, ιδιαίτερα στις διεθνείς υποχρεώσεις μου» έχει γράψει ο καθηγητής Φαρμακολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης Αχιλλέας Γραβάνης στον τοίχο του στο Facebook, αναφερόμενος μάλιστα στην ασφάλεια της τεχνολογίας mRNA (BioNTech/Pfizer η Moderna/NIH). «Μετά την χορήγηση και την διέγερση της ανοσίας κατά του κορωνοϊού , καταστρέφεται ταχύτατα και δεν αφήνει ίχνη στον εμβολιαζόμενο. Εξού και η ανάγκη συντήρησης του σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία».
Κ. Φαρσαλινός: Τα εμβόλια θα βοηθήσουν, αλλά δεν θα εξαφανίσουν το πρόβλημα
Ο ερευνητής των Πανεπιστημίων Πατρών και Δυτικής Αττικής, Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, σε δική του ανάρτηση στο Facebook, αναφέρει: «Επειδή έχουμε μπερδέψει τον ιό με τη νόσο, ξεκαθαρίζω: η Pfizer στην κλινική μελέτη φάσης 3 δεν εξετάζει αν οι συμμετέχοντες προσβάλλονται από τον ιό. Δεν εξετάζει αν οι συμμετέχοντες μεταδίδουν τον ιό σε άλλους. Δεν εξετάζει αν υπάρχει μετάδοση μεταξύ των εμβολιασμένων κι αν στη συνέχεια μπορούν να μεταδώσουν τον ιό σε κάποιον μη-εμβολιασμένο ή σε εμβολιασμένο που δεν έχει καλή ανοσολογική απόκριση. Εξετάζει μόνο πόσοι από τους εμβολιασμένους θα νοσήσουν. Η μελέτη δεν είναι σχεδιασμένη να εξετάσει αν το εμβόλιο θα ελαττώσει τη θνητότητα ή τη θνησιμότητα (έμμεσα μπορεί να αποκτήσουμε μια εικόνα γι’ αυτά). Επίσης, η χρονική διάρκεια κατά την οποία προστατεύει από τη νόσο (όχι από την προσβολή στον ιό) είναι άγνωστη. Θα γνωρίζουμε μόνο για το διάστημα κατά το οποίο έχει γίνει η παρακολούθηση (δεν ξέρω αυτή τη στιγμή για πόσο καιρό τους παρακολουθούν, θα αναφέρεται στην αίτηση που έχουν καταθέσει). Δεν αναφέρεται στα καταληκτικά σημεία υπο-ανάλυση σε ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες (ηλικιωμένοι, άτομα με συνοσηρότητες). Πιθανώς να γίνει, αλλά δεν ξέρω αν το δείγμα θα είναι στατιστικά επαρκές. Άρα, θα παραμείνουν αρκετά αναπάντητα ερωτήματα. Σε κάποια από αυτά θα δυσκολευτούμε να λάβουμε απαντήσεις σύντομα, αν οι συμμετέχοντες στην ομάδα του placebo λάβουν μετά την αδειοδότηση το πραγματικό εμβόλιο. Αυτό ήδη σχεδιάζεται, που σημαίνει ότι η ομάδα ελέγχου δεν θα υφίσταται από εκείνο το χρονικό σημείο και μετά. Στη μελέτη δεν συμμετέχουν παιδιά κάτω των 12 ετών. Επίσης δεν συμμετέχουν άτομα σε ανοσοκαταστολή, εγκυμονούσες και άτομα που έχουν λάβει μέρος σε άλλες μελέτες όπου χορηγήθηκαν νανοσωματίδια λιπιδίων. Αυτό το τελευταίο έχει ένα ενδιαφέρον. Οι φορείς του mRNA στο συγκεκριμένο εμβόλιο είναι νανοσωματίδια λιπιδίων. Αναρωτιέμαι γιατί προηγούμενη χορήγηση να αποτελεί κριτήριο αποκλεισμού. Το ότι έχουμε αρκετά πράγματα που δεν ξέρουμε δεν σημαίνει ότι τεκμηριώνεται η καταστροφολογία που ακούγεται από πολλούς. Όπως έχω πει από την αρχή, θεωρώ ότι τα εμβόλια θα βοηθήσουν, αλλά δεν θα εξαφανίσουν το πρόβλημα. Μακάρι να πέσω εγώ έξω και να δικαιωθούν οι πανηγυρισμοί που ακούγονται, αλλά να θυμίσω ότι πανηγυρισμούς είχαμε και τον Μάιο…»