Η ετήσια έρευνα της PGEU – του ευρωπαϊκού οργάνου εκπροσώπησης των φαρμακοποιών- για τις ελλείψεις φαρμάκων στην Ευρώπη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα και αφορά το 2024 υπογραμμίζει τον επίμονο και σημαντικό αντίκτυπο του εν λόγω προβλήματος σε ολόκληρη τη Γηραιά Ήπειρο. Τους τελευταίους δώδεκα μήνες, τα φαρμακεία αντιμετώπιζαν σταθερά υψηλά επίπεδα ελλείψεων, με το 61% των χωρών να αναφέρει ότι η κατάσταση δεν βελτιώθηκε σε σύγκριση με την έρευνα του προηγούμενου έτους, τα στοιχεία της οποίας, ας σημειωθεί ότι ήδη την καθιστούσαν, όπως και η PGEU σημειώνει, ένα εξαιρετικά υψηλό σημείο αναφοράς για τις ελλείψεις.
Μάλιστα η φετινή έρευνα υπογραμμίζει μια ανησυχητική τάση: ο χρόνος που αφιερώνουν οι φαρμακοποιοί στη διαχείριση των ελλείψεων φαρμάκων συνεχίζει να αυξάνεται, με τους φαρμακοποιούς της Ευρωπαϊκής Κοινότητας να αφιερώνουν τώρα περίπου 11 ώρες την εβδομάδα για να αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα. Αυτός ο σημαντικός χρόνος που απαιτεί να αφιερώνουν για να αναζητούν λύσεις για το πρόβλημα, τους εκτρέπει από άλλες κρίσιμες υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης, αλλά παραμένει μία ουσιαστική κίνηση για να διασφαλιστεί ότι οι ασθενείς λαμβάνουν τη φροντίδα που χρειάζονται.
Οι προσπάθειες των φαρμακοποιών να μετριάσουν τον αντίκτυπο των ελλείψεων περιλαμβάνουν όπως αναφέρει η PGEU, την παροχή συμβουλών στους ασθενείς σχετικά με τις διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις, την αναζήτηση πηγών απ’ όπου θα μπορούσαν να προμηθευτούν φάρμακα εναλλακτικά για να κάνουν τη δουλειά τους όπως και τη ρύθμιση των διαδικασιών για να τα προμηθευτούν, τη συνεργασία με τους συνταγογράφους (σ.σ. γιατρούς, όταν μιλάμε για την Ελλάδα) για τον εντοπισμό κατάλληλων επιλογών και τη διαπραγμάτευση αποζημίωσης με φορείς πληρωμών για εναλλακτικές θεραπευτικές λύσεις.
Αξιοποίηση της τεχνογνωσίας των φαρμακοποιών
Η Clare Fitzell, Πρόεδρος της PGEU, ανακοινώνει «Φτάσαμε σε μια σταθερή κατάσταση που είναι απαράδεκτη για τους ασθενείς, τους φαρμακοποιούς και τους συνταγογράφους – οι ελλείψεις δεν επιδεινώνονται, αλλά και δεν επιλύονται. Πίσω από κάθε έλλειψη φαρμάκων κρύβεται ένας ανήσυχος ασθενής και ο επιμελής φαρμακοποιός του που προσπαθούν να αναζητήσουν εναλλακτικές και λύσεις. Ορισμένες χώρες έχουν διευκολύνει τους φαρμακοποιούς μέσω του νομικού τους πλαισίου να βρουν ένα ευρύτερο φάσμα λύσεων για τους ασθενείς, όπως η γενόσημη υποκατάσταση και η θεραπευτική υποκατάσταση, η οποία παρέχει μια πιο έγκαιρη λύση για τους ασθενείς και αξιοποιεί την τεχνογνωσία του φαρμακοποιού. Αυτό είναι ένα από τα σημαντικά μέτρα που έχουμε προτείνει προς εξέταση στην τελευταία μας γραπτή θέση σχετικά με τα προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση των ελλείψεων φαρμάκων».
Πρόοδος στην πολιτική για την επέκταση των ρόλων των φαρμακοποιών
Η PGEU δίνει ιδιαίτερη σημασία στο θέμα της θέσπισης νομοθεσίας που να διευκολύνει τους φαρμακοποιούς στην αντιμετώπιση του προβλήματος των ελλείψεων. Γι’ αυτό και στο ενημερωτικό της σημειώνει ότι «το 2024, το ένα τρίτο των ευρωπαϊκών χωρών θέσπισε νομοθεσία που παρέχει στους φαρμακοποιούς μεγαλύτερη ευελιξία για την καταπολέμηση των ελλείψεων φαρμάκων. Αυτές οι νέες δυνατότητες περιλαμβάνουν την προσαρμογή των δόσεων και των σκευασμάτων, τη σύνθεση φαρμάκων και την εκτέλεση θεραπευτικών υποκαταστάσεων. Επιπλέον, το 20% των χωρών αναπτύσσουν ενεργά νομοθετικές πρωτοβουλίες για να επεκτείνουν περαιτέρω τις αρμοδιότητες των φαρμακοποιών, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να διαχειριστούν τις ελλείψεις πιο αποτελεσματικά και να επεκτείνουν το εύρος της πρακτικής τους.
Πρόταση και για οικονομικά μέτρα για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων στα φαρμακεία
Η Clare Fitzell τόνισε τη σημασία των συνεχιζόμενων πρωτοβουλιών σε επίπεδο πολιτικής παρέμβασης και προέτρεψε τις χώρες να επισπεύσουν την εφαρμογή αυτών των πρωτοβουλιών: «Οι φαρμακοποιοί μπορούν να κάνουν πολύ περισσότερα εάν τους παρέχονται τα απαραίτητα εργαλεία, ευκαιρίες και πόροι. Αυτό απαιτεί μεγαλύτερη διαφάνεια και ανταλλαγή πληροφοριών σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού. Ισχυροί μηχανισμοί αναφοράς· ενισχυμένες επαγγελματικές ικανότητες· και οικονομικά μέτρα για την αντιστάθμιση των οικονομικών επιπτώσεων στα φαρμακεία. Οι συνεχιζόμενες πρωτοβουλίες σε επίπεδο ΕΕ αποτελούν μια κομβική ευκαιρία για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της αλυσίδας εφοδιασμού φαρμάκων. Προτρέπουμε τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα και οργανισμούς να προωθήσουν γρήγορα πολιτικές που διασφαλίζουν την ασφαλή και αξιόπιστη παροχή φαρμάκων για όλους τους ευρωπαίους πολίτες. Προσβλέπουμε στην πρόοδο όσον αφορά τη Μεταρρύθμιση της Γενικής Φαρμακευτικής Νομοθεσίας της ΕΕ, το έργο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων και την υιοθέτηση του νόμου περί κρίσιμων φαρμάκων».
