Η Τιρζεπατίδη, ο πρώτος και μοναδικός αγωνιστής GIP και GLP-1 υποδοχέων, είναι πλέον διαθέσιμος και στη χώρα μας, από τις 15 Νοεμβρίου 2024, υποσχόμενη –σύμφωνα με τα ευοίωνα επιστημονικά ερευνητικά δεδομένα πολλών ετών– να αποτελέσει σημαντικό όπλο στη θεραπευτική φαρέτρα των γιατρών για να βοηθήσουν ουσιαστικά τα άτομα με παχυσαρκία, να αντιμετωπίσουν την ασθένεια τους και να αποφύγουν τις πολλές επιπλοκές που αυτή συνεπάγεται, να βελτιώσουν τη συνολική τους υγεία και την ποιότητα ζωής τους.
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους μας, πάσχοντες και μη, ότι η παχυσαρκία δεν είναι ένα θέμα lifestyle. Είναι μία χρόνια νόσος, πολυπαραγοντικής προέλευσης. Παράγοντες βιολογικοί, γενετικοί, συμπεριφορικοί, περιβαλλοντικοί, κοινωνικοί και πολιτισμικοί μπορεί να είναι η αιτία.
Όπως πολλές χρόνιες ασθένειες, η παχυσαρκία έχει σημαντικό αντίκτυπο στο άτομο που ζει με αυτήν και στους ανθρώπους γύρω του. Η ζωή με την παχυσαρκία μπορεί να συνοδεύεται από σωματικούς περιορισμούς, μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία και σχετίζεται με περισσότερες από 200 επιπλοκές. Και -όπως συμβαίνει και σε άλλες χρόνιες νόσους- απαιτείται ολοκληρωμένη φροντίδα.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για το νέο φάρμακο, την Τιρζεπατίδη
Το GLP-1 και το GIP είναι φυσικές ορμόνες υπεύθυνες για τη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα ως απόκριση στην κατανάλωση τροφής. Όταν καταναλώνεται φαγητό, το GLP-1 και το GIP απελευθερώνονται, αυξάνοντας την έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας. Η δραστική ουσία Τιρζεπατίδη, ένα μόριο με διπλή δράση που χορηγείται ως ένεση μία φορά την εβδομάδα, λειτουργεί διαφορετικά από τα υπόλοιπα φάρμακα. Στοχεύει τόσο τον υποδοχέα GLP-1 όσο και τον υποδοχέα GIP, οδηγώντας σε εντυπωσιακά αποτελέσματα, όπως αυτά προέκυψαν μέσα από το ερευνητικό πρόγραμμα για το μόριο κατά τα τελευταία χρόνια.
Η Τιρζεπατίδη με τη συνδυασμένη στόχευση, αναμένεται να αλλάξει τα δεδομένα στη θεραπεία του Διαβήτη Τύπου 2 και της Παχυσαρκίας. Η νέα αυτή θεραπευτική επιλογή φέρνει την ελπίδα για την αντιμετώπιση του δύο αυτών παθήσεων, οι οποίες με το πέρασμα του χρόνου αποκτούν χαρακτηριστικά επιδημίας.
Η Τιρζεπατίδη κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής τον Ιούνιο του 2022, ενώ 6 μήνες μετά έγινε διαθέσιμο στην Ελβετία και ένα χρόνο αργότερα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η Τιρζεπατίδη κυκλοφορεί στην Ελλάδα, με την εμπορική ονομασία Mounjaro.
Τα άτομα που αγωνίζονται με την παχυσαρκία μπορεί να αισθάνονται απογοήτευση μετά από ανεπιτυχείς προσπάθειες να χάσουν βάρος εξαιτίας παραγόντων εντελώς εκτός του ελέγχου τους. Μπορεί ακόμη να βιώνουν χαμηλότερη ποιότητα ζωής, λιγότερη παραγωγικότητα στην εργασία και μεγαλύτερο ιατρικό κόστος. Με τη διάθεση της Τιρζεπατίδης στη χώρα μας, οι θεραπευτικές δυνατότητες αλλάζουν. Αρκεί οι πάσχοντες να συμβουλευτούν τον γιατρό τους,
Το φάρμακο:
· Χορηγείται μόνο με ιατρική συνταγή.
· Φυλάσσεται σε ψυγείο.
· Χορηγείται υποδορίως μία φορά την εβδομάδα.
· Δεν αποζημιώνεται από τα ταμεία.
Η τιρζεπατίδη σε σχέση με τον θάνατο από καρδιαγγειακά αίτια και την επιδείνωση της καρδιακής ανεπάρκειας
Η παχυσαρκία οδηγεί σε μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυξης καρδιαγγειακών νοσημάτων και θανάτου από αυτά. Οι κατευθυντήριες οδηγίες που ισχύουν σήμερα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας προτείνουν κλιμάκωση των θεραπευτικών μέτρων ανάλογα με το Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και την παρουσία συννοσηροτήτων. Ο ΔΜΣ υπολογίζεται με βάση το βάρος και το ύψος [βάρος (kg)/ύψος (m)2]. Σε όλους τους υπέρβαρους (δηλαδή ενήλικες με δείκτη μάζας σώματος μεγαλύτερο ή ίσο του 25) ή παχύσαρκους (ενήλικες με δείκτη μάζας σώματος μεγαλύτερο του 30) προτείνεται περιορισμός της θερμιδικής πρόσληψης και αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Σε παχύσαρκα άτομα ή άτομα με ΔΜΣ >27 kg/m2 και παρουσία σχετικών νοσημάτων συνιστάται συχνά επιπρόσθετη φαρμακευτική αγωγή, από τους στόματος ή ενέσιμη. Χειρουργική αντιμετώπιση με βαριατρικές επεμβάσεις συστήνεται σε άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία ή παχυσαρκία και παρουσία συννοσηροτήτων.
Σχετικά με τις φαρμακευτικές θεραπείες, συνολικά έξι επιλογές έχουν έγκριση στις μέρες μας από τον αμερικανικό FDA και αφορούν
· στην ορλιστάτη,
· στο συνδυασμό φαιντερμίνης και τοπιραμάτης,
· στο συνδυασμό ναλτρεξόνης και βουπροπιόνης,
· στη λιραγλουτίδη,
· στη σεμαγλουτίδη και
· στη τιρζεπατίδη.
Οι πρώτες τρεις λαμβάνονται από του στόματος, η λιραγλουτίδη δίνεται ως ημερήσια υποδόρια ένεση, ενώ η σεμαγλουτίδη και η τιρζεπατίδη ως εβδομαδιαία υποδόρια ένεση. Στην Ελλάδα κυκλοφορούν οι περισσότερες από τις ανωτέρω φαρμακευτικές επιλογές.
Ειδικότερα για την τιρζεπατίδη –που ήρθε επίσημα στη χώρα μας πρόσφατα– σε μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο διεθνές επιστημονικό περιοδικό New England Journal of Medicine, μελετήθηκε η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητας της τιρζεπατίδης σε άτομα με παχυσαρκία και καρδιακή ανεπάρκεια.
Τα κυριότερα σημεία της μελέτης αυτής συνοψίζουν η Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας ΕΚΠΑ, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Νοσοκομείου Αλεξάνδρα, Λίνα Πάσχου και η Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου.
Όπως επισημαίνουν, συμπερασματικά, η πρόσφατη αυτή κλινική μελέτη κατέδειξε ότι η θεραπεία με τιρζεπατίδη οδήγησε σε χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια ή χαμηλότερο κίνδυνο επιδείνωσης της καρδιακής ανεπάρκειας και βελτίωσε την υγεία σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια με διατηρημένο κλάσμα εξώθησης και παχυσαρκία.
Αναλυτικά, τα στοιχεία της μελέτης για την τιρζεπατίδη
Πρόκειται για διεθνή, διπλή τυφλή, τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κλινική δοκιμή. 731 ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, κλάσμα εξώθησης τουλάχιστον 50% και παχυσαρκία, τυχαιοποιήθηκαν για να λάβουν τιρζεπατίδη (ως 15 mg υποδόρια μία φορά την εβδομάδα) ή εικονικό φάρμακο για τουλάχιστον 52 εβδομάδες. Τα κύρια τελικά σημεία ήταν ένας συνδυασμός θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια ή επιδείνωσης της καρδιακής ανεπάρκειας, καθώς και η μεταβολή από την αρχική τιμή στις 52 εβδομάδες.
Συνολικά, 364 ασθενείς κατανεμήθηκαν στην ομάδα της τιρζεπατίδης και 367 στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Η διάμεση διάρκεια παρακολούθησης ήταν 104 εβδομάδες. Συνδυασμένος θάνατος από καρδιαγγειακά αίτια ή επιδείνωση της καρδιακής ανεπάρκειας σημειώθηκε σε 36 ασθενείς (9,9%) στην ομάδα της τιρζεπατίδης και σε 56 ασθενείς (15,3%) στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου (στατιστικά σημαντική διαφορά). Επιδείνωση της καρδιακής ανεπάρκειας σημειώθηκε σε 29 ασθενείς (8%) στην ομάδα της τιρζεπατίδης και σε 52 ασθενείς (14,2%) στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου, ενώ θάνατοι από καρδιαγγειακά αίτια σημειώθηκαν σε 8 ασθενείς (2,2%) και 5 ασθενείς (1,4%), αντίστοιχα. Ανεπιθύμητες ενέργειες (κυρίως γαστρεντερικές) που οδήγησαν στη διακοπή του φαρμάκου παρατηρήθηκαν σε 23 ασθενείς (6,3%) στην ομάδα της τιρζεπατίδης και σε 5 ασθενείς (1,4%) στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου.
