Μόνο οι γυναίκες νοσούν από οστεοπόρωση; Αν πίνω πολύ γάλα δεν θα πάθω ποτέ οστεοπόρωση; Ποιοι είναι οι συνηθέστεροι μύθοι που επικρατούν για την οστεοπόρωση και τι τελικά ισχύει στην πραγματικότητα;
1ος Μύθος: Η οστεοπόρωση αφορά κυρίως τις γυναίκες.
Μπορεί το γυναικείο φύλο να αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου για την οστεοπόρωση, εντούτοις η οστεοπόρωση δεν αποτελεί «προνόμιο» μόνο των γυναικών. Σύμφωνα με το Διεθνές Ίδρυμα Οστεοπόρωσης, η νόσος πλήττει και τους άνδρες. Η βασική διαφορά σε σχέση με τις γυναίκες είναι ότι στους άνδρες η οστεοπόρωση παρουσιάζεται συνήθως σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Εκτιμάται ότι το 1/3 των συνολικών καταγμάτων ισχίου λόγω οστεοπόρωσης διεθνώς συμβαίνουν σε άνδρες, με το ποσοστό θνησιμότητας να φθάνει το 37% κατά το πρώτο έτος μετά το κάταγμα. Είναι αξιοσημείωτο ότι το ποσοστό θνησιμότητα είναι διπλάσιο σε σχέση με το αντίστοιχο των γυναικών, πράγμα που σημαίνει ότι ένας άνδρας κινδυνεύει περισσότερο από μια γυναίκα να πάθει θανάσιμο κάταγμα λόγω οστεοπόρωσης.
2ος Μύθος: Η οστεοπόρωση εκδηλώνεται με πόνους στα οστά.
Η οστεοπόρωση είναι μια πάθηση που δεν εμφανίζει συμπτώματα και για αυτό έχει χαρακτηριστεί από τους ειδικούς ως «σιωπηλή νόσος». Συνεπώς ο πόνος δεν είναι μέσα στα πρώτα συμπτώματα που θα παρουσιάσει κάποιος που έχει οστεοπόρωση.
Τα κατάγματα είναι η πρώτη σοβαρή εκδήλωση της νόσου, ιδιαίτερα στις ηλικίες άνω των 50 ετών και αποτελούν βασική ένδειξη χαμηλής οστικής μάζας. Μόνο όταν η νόσος προχωρήσει και τα οστά γίνουν πολύ αδύναμα θα εμφανιστούν έντονα συμπτώματα όπως ξαφνική απώλεια ύψους, οσφυαλγία, κυφωτική στάση, συχνά οστεοπορωτικά κατάγματα.
3ος Μύθος: Η οστεοπόρωση δεν μπορεί να προληφθεί.
Η πρόληψη της οστεοπόρωσης είναι εφικτή και έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση ως ένα βαθμό του φαινομένου. Η πρόληψη της ασθένειας πρέπει να ξεκινά από την παιδική ηλικία, με τη σωστή διατροφή και την άσκηση, παράγοντες που συμβάλλουν στη δημιουργία γερών οστών. Μια δίαιτα πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη D, η τακτική άσκηση, η απώλεια του υπερβάλλοντος βάρους και η αποφυγή καπνού και αλκοόλ είναι καθοριστικά για την καλή υγεία των οστών.
4ος Μύθος: Αν ασκούμαστε από την παιδική μας ηλικία και καταναλώνουμε πολύ γάλα δεν θα εκδηλώσουμε οστεοπόρωση.
Παρά τον θετικό ρόλο που διαδραματίζει τόσο η διατροφή όσο και η άσκηση στα πλαίσια της πρόληψης, δεν είναι οι μόνοι παράγοντες που εμπλέκονται στην εκδήλωση της νόσου. Η κληρονομικότητα, η πρόωρη εμμηνόπαυση, ορισμένα φάρμακα (όπως τα αντιπηκτικά, τα αντιεπιληπτικά, τα φάρμακα για το θυρεοειδή και η κορτιζόνη) και ορισμένες παθήσεις ( όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, παθήσεις του ήπατος ή των νεφρών, ο υπερθυρεοειδισμός, το σύνδρομο εντερικής δυσαπορρόφησης ή η χρόνια διάρροια ) αυξάνουν σημαντικά το ενδεχόμενο εκδήλωσης της οστεοπόρωσης.
5ος Μύθος: Αποφεύγω να κάνω εξετάσεις για τη διάγνωση της οστεοπόρωσης γιατί είναι επώδυνες, επικίνδυνες και χρονοβόρες.
Η πιο διαδεδομένη και αξιόπιστη εξέταση για τη διάγνωση της οστεοπόρωσης είναι η μέτρηση της οστικής πυκνότητας με την μέθοδο DEXA («Δέσμη Φωτονίων Διπλής Ενεργείας / Dual Energy X-ray Absorsiometry – DEXA), η οποία καταγράφει την περιεκτικότητα του σκελετού μας σε άλατα ασβεστίου. Όσο χαμηλότερη οστική πυκνότητα διαπιστωθεί ότι έχετε τόσο αυξάνεται και ο κίνδυνος κατάγματος. Πρόκειται για ένα εύκολο, γρήγορο και εντελώς ανώδυνο test, όπως μια απλή ακτινογραφία, με πολύ μικρή δόση ακτινοβολίας.
Η μέτρηση οστικής πυκνότητας συστήνεται σε γυναίκες και άνδρες άνω των 65 ετών, σε άτομα που έχουν υποστεί κάταγμα σε ηλικία άνω των 50 ετών, σε γυναίκες σε εμμηνόπαυση με παράγοντες κινδύνου, σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες κάτω των 65 ετών με παράγοντες κινδύνου και σε άνδρες 50 έως 69 ετών με παράγοντες κινδύνου.
