Η φίμωση είναι μια συχνή κατάσταση στα παιδιά και συνήθως διορθώνεται από μόνη της στα πρώτα έτη ζωής των αγοριών. Σε ορισμένες περιπτώσεις ωστόσο η φίμωση μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητα προβλήματα και για αυτό οι γονείς πρέπει να ζητήσουν έγκαιρα τη βοήθεια παιδοχειρουργού.
Ποιες επιπλοκές μπορεί να δημιουργήσει η φίμωση και ποια είναι η θεραπευτική αντιμετώπιση; Μας απαντά ο Παιδοχειρουργός Dr Κωνσταντίνος Φαρμάκης MD, MSc, PhD.
Φίμωση είναι η κατάσταση κατά την οποία η δερματική πτυχή στην άκρη του πέους, που ονομάζεται ακροποσθία (ή αλλιώς πετσάκι) είναι τόσο στενή, ώστε δεν είναι δυνατή η έλξη της για να αποκαλυφθεί η βάλανος, δηλαδή η κεφαλή του πέους.
Η φίμωση εμφανίζεται πολύ συχνά στα νεογνά και θεωρείται φυσιολογική. Η ακροποσθία αποχωρίζεται και ελευθερώνεται από μόνη της καθώς μεγαλώνει το παιδί. Έτσι, στο πρώτο έτος της ηλικίας η ακροποσθία έχει αποκολληθεί πλήρως στο 50% των βρεφών, ενώ μέχρι την ηλικία των τριών ετών στο 80-90% των παιδιών. Μόνο το 1% των νέων ηλικίας 16-18 ετών εμφανίζουν τελικά φίμωση.
Η αποκόλληση της ακροποσθίας από τη βάλανο γίνεται, αν χρειασθεί, μετά την ηλικία των 2-3 ετών μόνο από τον παιδοχειρουργό. Μην προσπαθείτε να ελευθερώσετε από μόνοι σας την ακροποσθία εφαρμόζοντας παλιές πρακτικές, που μπορεί να προκαλέσουν κακώσεις και μολύνσεις στην περιοχή.
Η βίαιη διάνοιξη της ακροποσθίας ενδέχεται να προκαλέσει παραφίμωση, μια επείγουσα κατάσταση και εξαιρετικά επώδυνη που χρήζει άμεσης επέμβασης.
Σε μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να προκληθεί δευτεροπαθής φίμωση, όταν από τραυματισμό ή λοίμωξη δημιουργηθεί ουλώδης ιστός. Η δευτεροπαθής φίμωση μπορεί να δημιουργηθεί από την επίμονη και επαναλαμβανόμενη βίαιη έλξη της ακροποσθίας, που έχει ως συνέπεια τον τραυματισμό της. Μπορεί επίσης να προκληθεί σε αγόρια που παρουσιάζουν συχνές ουρολοιμώξεις και φλεγμονές της ακροποσθίας.
Τα συμπτώματα της φίμωσης
Η φίμωση συνήθως προκαλεί πρόβλημα όταν εμφανίζονται συμπτώματα. Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι η διαστολή της ακροποσθίας κατά την ούρηση και η αδυναμία πλήρους ανάταξης της ακροποσθίας στα τρία έτη ή σε μεγαλύτερη ηλικία. Επίσης στα συχνά συμπτώματα περιλαμβάνονται η ερυθρότητα, ο πόνος και το οίδημα της ακροποσθίας που παραπέμπουν σε βαλανοποσθίτιδα ή η ουρολοίμωξη.
Αν το παιδί σας εμφανίζει κάποιο από αυτά τα συμπτώματα χρειάζεται ιατρική διάγνωση.
Θεραπευτική αντιμετώπιση
Η θεραπεία της φίμωσης εξαρτάται από τα συμπτώματα που παρουσιάζει το παιδί, την ηλικία και τη σοβαρότητα της κατάστασης. Έτσι, όταν στη φίμωση δεν υπάρχει ουλώδης ιστός η θεραπεία μπορεί να γίνει με τοπική εφαρμογή κορτιζονούχων αλοιφών, ώστε να χαλαρώσει το δέρμα.
Όταν, ωστόσο, τα συμπτώματα είναι σοβαρά με επαναλαμβανόμενες φλεγμονές της ακροποσθίας και της βαλάνου, προβλήματα στην ούρηση και επίμονες ουρολοιμώξεις ή όταν υπάρχει δευτεροπαθής φίμωση τότε η θεραπεία είναι η χειρουργική επέμβαση. Η βασική χειρουργική επέμβαση που εφαρμόζεται στη φίμωση είναι η περιτομή.
Πρόκειται για μία πολύ συνηθισμένη επέμβαση οποία αφορά στην αφαίρεση του στενωμένου τμήματος της ακροποσθίας και του πλεονάζοντος δέρματος και στη συνέχεια στην πλαστική αποκατάσταση της περιοχής.
Η ηλικία της επέμβασης εξαρτάται από τον βαθμό της στένωσης, αλλά συνήθως γίνεται στην προσχολική ηλικία. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί περιτομή και στη βρεφική ηλικία.
Η περιτομή δεν πρέπει να φοβίζει τους γονείς, αφού δεν είναι επώδυνη, ενώ δεν απαιτεί νοσηλεία, καθώς το παιδί επιστρέφει άμεσα στις δραστηριότητές του. Η πλήρης επούλωση του τραύματος από την επέμβαση απαιτεί περίπου 15 ημέρες. Οι επιπλοκές της περιτομής είναι σπάνιες και περιορίζονται σε ερεθισμό της βαλάνου, αιμορραγία, πόνο ή οίδημα στο πέος.
Η περιτομή μπορεί να ωφελήσει το παιδί σε διάφορα επίπεδα: μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης ουρολοιμώξεων, μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά για τη βαλανίτιδα, τη βαλανοποσθίτιδα και την παραφίμωση.
Επίσης, έχει διαπιστωθεί πως συμβάλλει στον περιορισμό του κινδύνου εμφάνισης του καρκίνου του πέους και των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων στις μεγαλύτερες ηλικίες. Παράλληλα, συνοδεύεται από καλύτερη υγιεινή για την περιοχή.
