Η πνευμονία αποτελεί μία από τις σοβαρότερες και πιο συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος, επηρεάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους σε παγκόσμιο επίπεδο κάθε χρόνο. Πρόκειται για φλεγμονή του πνευμονικού παρεγχύματος, που προκαλείται κυρίως από μικροοργανισμούς, όπως βακτήρια, ιοί ή μύκητες, και μπορεί να προσβάλει άτομα κάθε ηλικίας, με ιδιαίτερη επικινδυνότητα για βρέφη, ηλικιωμένους και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Η σοβαρότητα της πνευμονίας έγκειται όχι μόνο στα συμπτώματα και τις επιπλοκές που προκαλεί, αλλά και στο γεγονός ότι, χωρίς έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλη θεραπεία, μπορεί να αποβεί ακόμα και θανατηφόρος.
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Για το σοβαρό ιατρικό ζήτημα της πνευμονίας στους ανοσοκατασταλμένους ασθενείς μιλά στο DailyPharmaNews, η Δρ. Σταματούλα Τσικρικά, Πρόεδρος Ομάδας Προαγωγής Υγείας, Ιατρικής Εκπαίδευσης και Διακοπής Καπνίσματος Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας και Πρόεδρος Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας, περιγράφοντας αναλυτικά τον εξαιρετικά μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών μορφών πνευμονίας στην ευάλωτη αυτή ομάδα ασθενών.
Η πνευμονία αποτελεί μία από τις σοβαρότερες λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Οι ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς, όπως αυτοί που υποβάλλονται σε μεταμοσχεύσεις, οι λαμβάνοντες ανοσοτροποποιητικά, οι καρκινοπαθείς που λαμβάνουν χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, καθώς και οι ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα, που λαμβάνουν ανάλογη θεραπευτική αγωγή, διατρέχουν υψηλό κίνδυνο σοβαρών και συχνά θανατηφόρων επιπλοκών από λοιμώξεις αναπνευστικού.
Σύμφωνα με τα δεδομένα, οι ανοσοκατασταλμένοι ασθενείς διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών μορφών πνευμονίας σε ποσοστό που έχει καταγραφεί έως και 75%. Η πνευμονία στον ασθενή με ανοσοκαταστολή είναι συχνότερη λόγω της ελαττωμένης ανοσολογικής απόκρισης, αφού το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν μπορεί να καταπολεμήσει τους παθογόνους μικροοργανισμούς.
Οι συνυπάρχουσες υποκείμενες παθήσεις, όπως για παράδειγμα ο σακχαρώδης διαβήτης, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, ασπληνία, HIV λοίμωξη και οι χρόνιες αποφρακτικές αναπνευστικές νόσοι αυξάνουν με τη σειρά τους την ευαλωτότητα σε ευκαιριακές λοιμώξεις.
Επιπρόσθετα, δεν θα πρέπει να λησμονούνται και οι ιατρογενείς παράγοντες κινδύνου για πιθανή εμφάνιση πνευμονίας, όπως η μακρά χορήγηση κορτικοστεροειδών και βιολογικών παραγόντων, οι οποίοι μειώνουν την ανοσολογική άμυνα, καθώς και η νοσοκομειακή έκθεση σε ανθεκτικά μικρόβια κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους.
Τα κλινικά συμπτώματα
Τα κλινικά συμπτώματα μπορεί να μην είναι έντονα από την αρχή ή να εκδηλωθούν με άτυπα συμπτώματα, χωρίς να αποκαλύψουν από την αρχή τη σοβαρότητα της κατάστασης, με αποτέλεσμα να υπάρχει καθυστέρηση σε διάγνωση και θεραπεία. Τα κυριότερα από αυτά περιλαμβάνουν: πυρετό και ρίγη, βήχα παραγωγικό ή ξηρό χωρίς πτύελα, δύσπνοια και ταχύπνοια, διάχυτο θωρακικό άλγος, καθώς και έντονη αδυναμία και καταβολή.
Αιτίες πρόκλησης πνευμονίας σε ανοσοκατασταλμένα άτομα
Η πνευμονία στους ανοσοκατασταλμένους μπορεί να προκληθεί από βακτήρια, ιούς, μύκητες ή παράσιτα, με κάποια από αυτά να είναι περισσότερα γνωστά στο ευρύ κοινό. Οι πιο συνηθισμένοι τύποι παθογόνων είναι, εκτός των άλλων, ο ιός της γρίπης, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός, ο κυτταρομεγαλοϊός, ο ασπέργιλλος, ο πνευμονιόκοκκος και τα ανθεκτικά στελέχη του του χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου (MRSA).
Η πρόληψη σώζει ζωές
Η πρόληψη και η τήρηση των μέτρων ατομικής υγιεινής στους συγκεκριμένους ασθενείς αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο και έχει επιστημονικά αποδειχθεί ότι σώζει ζωές. Υψηλή θέση στη λίστα της πρόληψης κατέχει και ο εμβολιασμός έναντι των αναπνευστικών ιών και του πνευμονιόκοκκου, ενώ μία από τις πλέον διαδεδομένες ιατρικές τακτικές είναι η προφυλακτική αντιμικροβιακή θεραπεία, όπου και όταν ο θεράπων ιατρός κρίνει ότι είναι απαραίτητο.
