Πότε ένας βήχας χαρακτηρίζεται «ψυχογενής», τι τον προκαλεί και πως αντιμετωπίζεται
Από τη Γιάννα Τριανταφύλλη
Ο βήχας είναι ένα πολύ συνηθισμένο σύμπτωμα στην παιδική ηλικία και μια από τις πρώτες αιτίες επίσκεψης στα παιδιατρικά ιατρεία, καθώς τις περισσότερες φορές προκαλεί έντονη ανησυχία στους γονείς.
Σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις ο χρόνιος και επίμονος παιδικός βήχας δεν οφείλεται σε κάποια οργανική αιτία αλλά μπορεί να προκληθεί από ψυχολογικά αίτια.
Ο Παιδίατρος Ελευθέριος Μουτσάνας εξηγεί τι είναι ο ψυχογενής βήχας στα παιδιά, ευρύτερα γνωστός και με την ονομασία «βήχας εκ συνηθείας», και σε ποιες περιπτώσεις θα πρέπει οι γονείς να απευθυνθούν άμεσα στον ειδικό για περαιτέρω αξιολόγηση.
« Ο ψυχογενής βήχας ή αλλιώς «βήχας εκ συνηθείας», ονομάζεται ο χρόνιος ξηρός, εκρηκτικός και επίμονος βήχας, ο οποίος εμφανίζεται χωρίς τη θέληση του παιδιού και δεν οφείλεται σε οργανικά αίτια. Αυτή η περίπτωση βήχα κατατάσσεται στην κατηγορία του πολύπλοκου φωνητικού τικκαι τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει αυξητική τάση.
Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι ότι εμφανίζεται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια της ημέρας και εξαφανίζεται κατά τη διάρκεια του ύπνου. Ο βήχας μπορεί να αναπαραχθεί από το παιδί, αν του το ζητήσουμε, υποχωρεί όταν ασχολείται με πράγματα που το ευχαριστούν (π.χ. άσκηση, παιχνίδι) και επιτείνεται όταν δίνουμε σημασία στο παιδί.
Εμφανίζεται στη σχολική ηλικία με την ίδια συχνότητα σε αγόρια και κορίτσια. Αρχική αφορμή μπορεί να αποτελέσει μια ήπια ιογενής λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος και μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια, χωρίς το παιδί να δείχνει να πάσχει.
Διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση του ψυχογενούς βήχα
Χαρακτηριστικό στοιχείο στη διάγνωση είναι η αποτυχία κάθε θεραπευτικής παρέμβασης με εισπνεόμενα φάρμακα ή με αντιβηχικά. Εμφανίζεται σε παιδιά έξυπνα με ελεύθερο οικογενειακό ιστορικό και συχνότερα σε παιδιά με αγχώδη προσωπικότητα.
Η αντιμετώπισή του είναι πιο εύκολη, όταν εντοπιστούν οι αιτίες που προκαλούν στρες στο παιδί, όπως είναι οι μαθησιακές δυσκολίες, το bullying, η ενδοοικογενειακή βία, οι οικονομικές δυσκολίες στην οικογένεια, το διαζύγιο των γονιών , η απώλεια αγαπημένου προσώπου κ.ά.
Σε ποιες περιπτώσεις ο «βήχας εκ συνηθείας» θα πρέπει να ανησυχήσει τους γονείς
Αν και τις περισσότερες φορές, λοιπόν, ο βήχας δεν είναι ανησυχητικός, είναι πολύ σημαντικό να ξέρουμε πότε πρέπει να επισκεφτούμε άμεσα το γιατρό.
Ανάμεσα στα στοιχεία που πρέπει να θέτουν τους γονείς σε συναγερμό για ιατρική βοήθεια είναι:
• Η εμφάνιση βήχα σε ηλικία μικρότερη των 3 μηνών.
• Ο βήχας με συνοδά συμπτώματα όπως, υψηλός πυρετός, γρήγορη ή θορυβώδης αναπνοή, δυσκολία στην αναπνοή καθώς το λακκάκι στο λαιμό και το δέρμα κάτω από τις πλευρές πηγαίνουν προς τα μέσα, έντονη ανησυχία ή σημεία έντονης κόπωσης, επεισόδια άπνοιας με σταμάτημα της αναπνοής για περίπου 15 δευτερόλεπτα, μελάνιασμα προσώπου, έντονα βραχνή φωνή ή κλάμα, δυσκολία στη σίτιση ή εμετός, αίσθημα βάρους ή πόνου στο στήθος, αιμόπτυση.
• Ιστορικό εισρόφησης ξένου σώματος.
•Ο επίμονος βήχας που διαρκεί πάνω από 3 εβδομάδες.
