Ο αμφιβληστροειδής είναι η πολύ λεπτή ημιδιαφανής μεμβράνη που καλύπτει την εσωτερική επιφάνεια του ματιού. Κύριος ρόλος του είναι η μετατροπή των οπτικών ερεθισμάτων σε νευρικά, για ανάλυση και επεξεργασία από τον εγκέφαλο.
Αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς είναι η οφθαλμική κατάσταση στην οποία αποκολλάται ο αμφιβληστροειδής χιτώνας από το τοίχωμα του οφθαλμού. Η συχνότερη μορφή αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς είναι η ρηγματογενής, η οποία προσβάλλει περίπου 1 στα 10.000 άτομα του γενικού πληθυσμού ετησίως.
Η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς χαρακτηρίζεται ως άκρως επείγουσα οφθαλμική κατάσταση και απαιτεί άμεση αντιμετώπιση για την αποκατάσταση της βλάβης, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε εξασθένηση της όρασης ή ακόμα και στην τύφλωση του ασθενούς.
Αίτια
Κύριες αιτίες εμφάνισης της αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς είναι η ηλικία (συνήθως εμφανίζεται μετά τα 60 έτη), το οικογενειακό ιστορικό και η υψηλή μυωπία.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τον κίνδυνο αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς είναι:
• Το ιστορικό εγχείρησης καταρράκτη.
• Το γλαύκωμα.
• Το ιστορικό τραύματος στον οφθαλμό.
• Το ιστορικό αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς στο άλλο μάτι.
• Τα υψηλά επίπεδα σακχαρώδους διαβήτη.
• Οι οφθαλμικές φλεγμονές.
Συμπτώματα
Τα πιο συχνά συμπτώματα που μπορεί να εκδηλωθούν κατά την αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς είναι:
• Λάμψεις σύντομης διάρκειας όμοιες με φλας ή κεραυνούς.
• Απότομη εμφάνιση κινούμενων μαύρων κηλίδων.
• Μια γκρίζα ή μαύρη “κουρτίνα” που περιορίζει το πεδίο της όρασης.
• Θόλωση της όρασης, που δεν καθαρίζει με το ανοιγόκλεισμα των βλέφαρων ή με τη χρήση τεχνητών δακρύων.
• Ξαφνική απώλεια τμήματος του πεδίου της όρασης και σκιές στο πεδίο της όρασης.
• Η απώλεια περιφερικής όρασης.
• Θολερότητα των χρωμάτων.
Διάγνωση
Η διάγνωση της αποκόλλησης γίνεται αρχικά με την μέτρηση της οπτικής οξύτητας και στη συνέχεια με την εξέταση της βυθοσκόπησης, όπου ελέγχεται όλος ο αμφιβληστροειδής και το υαλώδες σώμα. Πριν τη βυθοσκόπηση, γιατρός θα βάλει οφθαλμικές σταγόνες που θα διευρύνουν τις κόρες των ματιών.
Εάν δεν είναι εμφανής η κλινική εικόνα του αμφιβληστροειδούς, είναι πιθανό να χρειαστεί υπέρηχος ματιού και οπτική τομογραφία συνοχής (OCT).
Θεραπεία
Η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς απαιτεί άμεση χειρουργική αντιμετώπιση. Στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων αποκόλλησης το χειρουργείο που γίνεται ονομάζεται υαλοειδεκτομή και έχει στόχο την αποκατάσταση των ρηγμάτων και την επαναφορά (επανατοποθέτηση) του αμφιβληστροειδούς (κλείσιμο της ρωγμής).
Σε ορισμένες περιπτώσεις και κυρίως σε νέους ενήλικες και παιδιά χρησιμοποιείται η μέθοδος της τοποθέτησης σκληρικού εμφυτεύματος, συνήθως υπό γενική αναισθησία.
Η πρόγνωση για βελτίωση της όρασης μετά από επέμβαση αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς εξαρτάται από το στάδιο που βρίσκεται η αποκόλληση πριν την επέμβαση.
