Η πρόσφατη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Υγείας (τη Δευτέρα 19 Δεκεμβρίου) με τους εκπροσώπους των φορέων της φαρμακοβιομηχανίας (ΣΦΕΕ, ΠΕΦ, PIF), παρουσία του Υπουργού Α. Γεωργιάδη, για το καυτό αυτό ζήτημα του clawbackφαίνεται να άφησε μία γλυκόπικρη γεύση. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του DailyPharmaNews οι άνθρωποι της φαρμακοβιομηχανίας φαίνεται να έφυγαν προβληματισμένοι σχετικά με το κατά πόσο όσα συζητήθηκαν θα μπορέσουν να πραγματοποιηθούν, ενώ από την άλλη πλευρά κυβερνητικά στελέχη δείχνουν αισιόδοξα ότι το θέμα του clawback που τόσο έχει ταλανίσει την φαρμακοβιομηχανία τα προηγούμενα χρόνια, έχει μπει σε μία σωστή τροχιά εξορθολογισμού. Το αισιόδοξο κομμάτι της συζήτησης αφορούσε την υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας τριετούς διάρκειας μεταξύ των δύο πλευρών όταν σταθεροποιηθεί η κατάσταση και οι προβλέψεις αρχίσουν να γίνονται δεδομένα.
Σε ό,τι αφορά το πρώτο ζήτημα, των αυτόματων επιστροφών (clawback) που καλούνται να πληρώσουν οι φαρμακευτικές εταιρείες όταν ξεπερνιέται το προϋπολογισθέν όριο της φαρμακευτικής δαπάνης, δόθηκαν από τον υπουργό τα εξής στοιχεία:
Οι επιστροφές για τα φάρμακα στα νοσοκομεία θα κλείσουν μεσοσταθμικά για το 2023 στο 76%, όμως εκτιμάται ότι το 2024 τα πράγματα θα πάνε πολύ καλύτερα, καθώς το 2023 τα χρήματα που μπήκαν στον προϋπολογισμό των νοσοκομείων για το φάρμακο ήταν μόνο 30 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον των 560 εκατομμυρίων που είναι σταθερά. Το 2024 το ποσό αυτό θα φτάσει τα 155 εκατομμύρια, δηλαδή 125 επιπλέον εκατομμύρια, γεγονός που υπολογίζεται ότι θα ρίξει το νοσοκομειακό clawbackστο 66% του συνόλου της δαπάνης, δέκα μονάδες χαμηλότερα σε σχέση με το 2023.
Μάλιστα η εκτίμηση για το 2025 είναι ότι το ποσοστό clawback επί της συνολικής νοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης που θα κληθούν να πληρώσουν οι φαρμακοβιομηχανίες θα πέσει κάτω από το 60%, στοιχείο που δείχνει μία συνεχή σημαντική αποκλιμάκωση.
Τα πράγματα ωστόσο δεν πήγαν το ίδιο καλά με τις επιστροφές για τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους που διατίθενται από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ καθώς αναμένεται να κλείσουν φέτος γύρω στο 63-64% ενώ το 2023 ήταν λίγο χαμηλότερα περίπου στο 61-62%. Εκεί φαίνεται πως είναι το μεγάλο πρόβλημα, γιατί εκεί υπάρχει και αύξηση της δαπάνης που φτάνει στο 15% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά ενώ στα νοσοκομεία και στη λιανική αγορά η δαπάνη είναι σταθερή (1% στα νοσοκομεία) ή έχει μικρή άνοδο (3% στα φαρμακεία).
Το 2024 το κράτος έδωσε για τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους και τον ΕΟΠΥΥ γενικότερα, 133 εκατομμύρια ευρώ, ενώ για τον επόμενο χρόνο έχει προϋπολογιστεί να δοθούν περίπου 180 εκατομμύρια ευρώ.
Υπάρχει η αισιοδοξία ότι και με την εντατικοποίηση των ελέγχων της συνταγογράφησης οι επιστροφές θα πέσουν κάτω από το 60% στο συγκεκριμένο κομμάτι της φαρμακευτικής δαπάνης.
Η φαρμακευτική δαπάνη τέλος στο retail(τα ιδιωτικά φαρμακεία) κινείται πιο χαμηλά, με το clawbackπου καλούνται να πληρώσουν οι φαρμακευτικές εταιρείες από το 42% πέρσι να μειώνεται ελαφρά στο 40% φέτος.
Ένα από τα θέματα που απασχολεί τη φαρμακοβιομηχανία είναι η συνολική αύξηση του προϋπολογισμού για το φάρμακο.
Σε αυτό το αίτημα η κυβέρνηση ανταποκρίνεται θετικά στο βαθμό των δυνατοτήτων που υπάρχουν, με αύξηση του προϋπολογισμού για το φάρμακο το 2024 κατά 300 εκατομμύρια ευρώ και με την πρόθεση αυτή η ενίσχυση το 2025 να ανέβει στα 400 εκατομμύρια ευρώ, συν την αύξηση που υπολογίζεται να υπάρξει στο ΑΕΠ. Το 2026 αναμένεται να ανέβει ακόμη παραπάνω, στα 600 εκατομμύρια ευρώ και το 2027 στα 700 εκατομμύρια ποσά που θα πάνε στην πραγματικότητα ακόμη παραπάνω μαζί με την αύξηση του ΑΕΠ.
Με τα μέτρα που ήδη λαμβάνονται και θα ληφθούν (ψηφιοποίηση συστήματος, έλεγχος συνταγογράφησης με πρωτόκολλα, registries, κλειστούς προϋπολογισμούς, με χρήση βιοδεικτώνκτλ) και με αυτές τις αυξήσεις, το Υπουργείο Υγείας υπολογίζει ότι μέχρι το 2026-2027 θα πιάσει τους στόχους που έχουν τεθεί και που είναι για την κατηγορία του retail(ιδιωτικά φαρμακεία) clawbackστο 35%, για την κατηγορία των ΦΥΚ-ΕΟΠΥΥ στο 50% και για την κατηγορία των νοσοκομείων στο 60%.
Υπάρχει δε η εκτίμηση από πλευράς Υπουργείου Υγείας ότι με την πτώση του clawbackσε αυτά τα επίπεδα, θα βελτιωθεί πολύ το κλίμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στην πολιτεία και τις φαρμακευτικές εταιρείες.
Αυτό που αναμένεται αυτή τη στιγμή είναι, αφού προχωρήσουν όλα αυτά που ήδη έχουν εξαγγελθεί, να υπάρξει μία νέα συνάντηση Υπουργείου Υγείας – Φαρμακοβιομηχανίας γύρω στον Απρίλιο, όταν πλέον οι προβλέψεις θα αρχίσουν να αποτυπώνονται και ως πραγματικότητα, όπου στη συνάντηση αυτή θα γίνει προσπάθεια για μία τριετή συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών.
Είναι πολύ σημαντικό να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί. Αυτή τη στιγμή φαίνεται πως υπάρχει μία διστακτικότητα εκατέρωθεν με την πολιτεία να μην μπορεί να πει με βεβαιότητα το πως θα κινηθεί η φαρμακοβιομηχανία και τι δαπάνη θα προκαλέσουν τα νέα φάρμακα που θα μπουν στην ελληνική αγορά και τη φαρμακοβιομηχανία να έχει αμφιβολίες για το εάν τα πράγματα θα εξελιχθούν με τον τρόπο που προβλέπει η πολιτεία σε σχέση με το clawback.
