Με αφορμή την επικείμενη έναρξη της περιόδου επιδημιολογικής επιτήρησης της εποχικής γρίπης 2019-2020, που σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα θα ξεκινήσει την εβδομάδα από 30 Σεπτεμβρίου έως 6 Οκτωβρίου 2019 (40^η εβδομάδα του έτους) και θα ολοκληρωθεί την εβδομάδα από 11 έως 17 Μαΐου 2020 (20η εβδομάδα του επόμενου έτους), όσο διαρκεί δηλαδή και περίοδος διασποράς του ιού της γρίπης, οι επιστήμονες του ΕΟΔΥ, ενημερώνουν, προειδοποιούν για τους κινδύνους από τη λοίμωξη από τον ιό και συνιστούν τον εμβολιασμό των ευπαθών ομάδων και των επαγγελματιών υγείας, ώστε να προστατευθούν οι πολίτες αποτελεσματικά από την εποχική γρίπη.

Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη

Στην Ελλάδα εποχικές εξάρσεις γρίπης εμφανίζονται  κατά τους χειμερινούς μήνες (από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο). Επίσης, στη χώρα μας, η διαχρονική παρακολούθηση του νοσήματος έχει δείξει ότι η δραστηριότητα της γρίπης συνήθως αρχίζει να αυξάνει κατά το μήνα Ιανουάριο, και κορυφώνεται κατά τους μήνες Φεβρουάριο – Μάρτιο.  Η έξαρση της νοσηρότητας ποικίλλει από χρονιά σε χρονιά και εξαρτάται από το στέλεχος του ιού που επικρατεί και την ανοσιακή απόκριση διαφόρων ηλικιακών ομάδων του πληθυσμού.

Κατά τη διάρκεια ενημερωτικής συνάντησης με τους συντάκτες υγείας, στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), τη Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου, και σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας, παρουσιάστηκε το πρόγραμμα δράσεων του ΕΟΔΥ για την εποχική γρίπη 2019-2020 που συνοψίζεται στους εξής άξονες: επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου, οδηγίες διαχείρισης περιστατικών γρίπης σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας, προώθηση αντιγριπικού εμβολιασμού, ενημέρωση, επικοινωνία, εκπαίδευση, ετοιμότητα για την αντιμετώπιση τακτικών και έκτακτων αναγκών.

Πρόληψη ενάντια στον ιό και εμβολιασμός

Η εποχική γρίπη είναι νόσημα που προλαμβάνεται με εμβολιασμό αλλά και με απλά μέτρα ατομικής υγιεινής.  Η λοίμωξη από τον ιό της γρίπης μπορεί να προκαλέσει από ήπια έως και πολύ σοβαρή νόσηση. Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι ξεπερνούν τη γρίπη χωρίς να παρουσιάσουν επιπλοκές, ορισμένοι όμως, όπως άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές επιπλοκές από τη γρίπη.

Ο εμβολιασμός κατά της εποχικής γρίπης είναι το καλύτερο και ασφαλέστερο διαθέσιμο μέσο πρόληψης για τη νόσο. Επειδή ο ιός της γρίπης μπορεί να υποστεί μεταλλάξεις, ο εμβολιασμός είναι αναγκαίο να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο με έμφαση σε συγκεκριμένες ομάδες αυξημένου κινδύνου για εμβολιασμό, σύμφωνα με την εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας.

Ποιες ομάδες του πληθυσμού πρέπει να εμβολιαστούν κατά του ιού της γρίπης

Οι επίσημες κατευθυντήριες οδηγίες του ΕΟΔΥ συνιστούν τον εμβολιασμό κατά του ιού της γρίπης στα άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, για να περιοριστεί η πιθανότητα επιπλοκών και νοσηλείας.

Στις ομάδες υψηλού κινδύνου περιλαμβάνονται:

• Άτομα ηλικίαςάνω των 60 ετών
• Άτομα μεχρόνια προβλήματα υγείας (όπως: άσθμα, πνευμονοπάθειες, καρδιοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη, ανοσοκαταστολή, νοσογόνο παχυσαρκία)
• Οιέγκυοι, αλλά και οι γυναίκες κατά την περίοδο της λοχείας και του θηλασμού
• Παιδιάαπό 6 μηνών και άνω, που πάσχουν από σοβαρές χρόνιες ασθένειες
• Όλοι οιεργαζόμενοι στο χώρο της Υγείας
• Άτομα που έρχονται σεστενή επαφή με παιδιά μικρότερα των 6 μηνών
• Όσοι φροντίζουν ή συμβιώνουνμε άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου

Το αντιγριπικό εμβόλιο είναι ασφαλές και καλά ανεκτό. Οι ανεπιθύμητες ενέργειές του είναι σχετικά σπάνιες και ήπιες και περιλαμβάνουν τοπικές αντιδράσεις στο σημείο της χορήγησης, καταβολή, μυαλγίες και χαμηλό πυρετό.

Δωρεάν φέτος ο εμβολιασμός του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού

Με δεδομένη τη χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη, των επαγγελματιών υγείας, η οποία πέρυσι άγγιξε το 30% στα νοσοκομεία και το 43% στα Κέντρα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και συγκρινόμενα με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που αγγίζει το 65%, μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινομένου θα εφαρμοστούν από φέτος και για πρώτη φορά στη χώρα μας.

Αυτό κρίθηκε απαραίτητο και με το δεδομένο ότι οι υγειονομικοί έχουν τετραπλάσιο κίνδυνο από τους υπόλοιπους πολίτες να νοσήσουν από γρίπη, ενώ μπορεί οι ίδιοι να αποτελέσουν την αιτία να νοσήσουν από γρίπη, ασθενείς που νοσηλεύονται για άλλο λόγο.

Ο εκτελών χρέη προέδρου του ΕΟΔΥ, παιδίατρος, Άγης Τερζίδης, δήλωσε ότι εξετάζεται από το υπουργείο Υγείας το ενδεχόμενο να χορηγηθούν φέτος δωρεάν τα εμβόλια στους επαγγελματίες υγείας, μέσα στους χώρους εργασίας τους, δηλαδή στα νοσοκομεία, με μια απλή διαδικασία, την καταγραφή του ΑΜΚΑ των γιατρών και νοσηλευτών. Δε διευκρινίστηκε ποιος θα επιβαρυνθεί τη συγκεκριμένη δαπάνη  για τα αντιγριπικά εμβόλια, ο ΕΟΔΥ, ο ΕΟΠΥΥ ή τα ταμεία των δημόσιων νοσοκομείων.

Η εικόνα της περσινής πορείας της γρίπης

Πραγματοποιήθηκε, επίσης, παρουσίαση της ετήσιας επιδημιολογικής έκθεσης του ΕΟΔΥ για τη δραστηριότητα της εποχικής γρίπης στη χώρα μας την περίοδο 2018-2019.Παρατηρήθηκε αύξηση τόσο στον αριθμό των εισαγωγών σοβαρών περιστατικών γρίπης σε ΜΕΘ όσο και στον αριθμό των θανάτων, η οποία αποδόθηκε μεταξύ άλλων στην επικράτηση και στη χώρα μας του υπότυπου A(H1N1)pdm09 έναντι του τύπου Β το 2017-2018. Η πλειονότητα των ασθενών που νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ ή κατέληξαν δεν είχαν εμβολιαστεί με το αντιγριπικό εμβόλιο παρότι ανήκαν σε ομάδα αυξημένου κινδύνου για την οποία συστήνεται ο εμβολιασμός.

Ως εκ τούτου τονίστηκε η σημασία του αντιγριπικού εμβολιασμού, που αποτελεί το καλύτερο διαθέσιμο μέσο προστασίας από τη γρίπη και συζητήθηκε σχεδιασμός δράσεων με σκοπό τη βελτίωση των ποσοστών εμβολιασμού με έμφαση στις ομάδες αυξημένου κινδύνου και τους επαγγελματίες υγείας.

Το φετινό αντιγριπικό εμβόλιο

Τετραδύναμο είναι το φετινό εμβόλιο κατά του ιού της γρίπης, το οποίο αναμένεται να είναι διαθέσιμο μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες. Ο χαρακτηρισμός τετραδύναμο σημαίνει ότι προσφέρει προστασία κατά 50%, από δύο συγκεκριμένα στελέχη της γρίπης τύπου Α (Η3Ν2 και Η3Ν1) και από δύο στελέχη της γρίπης τύπου Β.

Τέλος, αύξηση κατά 20% προγραμματίζεται για τα αντιγριπικά εμβόλια, φέτος, δηλαδή υπολογίζονται σε 2,6 εκατ. δόσεις, ώστε να μη σημειωθούν ξανά ελλείψεις στην αγορά.