Συνέντευξη στη Ρούλα Σκουρογιάννη

Οι εξελίξεις της επεμβατικής καρδιολογίας και της καρδιοχειρουργικής είναι σημαντικές και ραγδαίες, τα τελευταία χρόνια, καθώς όχι μόνο αντιμετωπίζονται με καλή πρόγνωση περιστατικά που παλαιότερα δεν μπορούσαν να αντιμετωπιστούν, αλλά πολύ συχνά, πλέον, στην καθημερινή χειρουργική πράξη αποφεύγονται τα ανοιχτά χειρουργεία. Είναι σημαντικό ότι τα δεδομένα αυτά αφορούν τη χώρα μας και όχι μόνο μεγάλα διεθνή χειρουργικά κέντρα. Έτσι, σε πολλές περιπτώσεις, το bypass μπορεί να αποφευχθεί. Στη διάνοιξη χρόνιων ολικών αποφράξεων των στεφανιαίων αρτηριών και στην αγγειοπλαστική έντονα ασβεστωμένων βλαβών έχουμε πολύ καλά αποτελέσματα και υψηλά ποσοστά επιτυχίας σε λεπτές επεμβάσεις, γεγονός που αναγνωρίζεται διεθνώς. Όταν μάλιστα, τα σημαντικά αυτά δεδομένα έρχονται από ένα δημόσιο ελληνικό νοσοκομείο και τους εξαιρετικούς Έλληνες καρδιολόγους, που επιτελούν άθλο με το ζήλο, τις ικανότητές τους, την εκπαίδευση και την τεχνογνωσία τους που την επιστρέφουν στο ακέραιο στην απλό Έλληνα πολίτη, τότε υπάρχει πολλή αισιοδοξία για την «καρδιά» του ΕΣΥ αρκεί η πολιτεία να συνδράμει περισσότερο στις επείγουσες τουλάχιστον ανάγκες.
Για όλα τα παραπάνω, αλλά και για το 1^ο Ελληνικό Course για τη διάνοιξη των Χρόνιων Ολικών Αποφράξεων, στο Αιμοδυναμικό Εργαστήριο του Κοργιαλένειου Μπενάκειου ΝΕΕΣ, μιλά στο dailypharmanews ο Δρ Ιωάννης Τσιαφούτης, Επεμβατικός Καρδιολόγος, Επιμελητής Α, ΕΣΥ στην Καρδιολογική Κλινική και Υπεύθυνος στη Μονάδα Εμφραγμάτων στο Αιμοδυναμικό Εργαστήριο του Κοργιαλένειου Μπενάκειου Νοσοκομείου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.

Είναι σημαντικό ότι διαθέτετε πλέον -εκτός από τις τεχνικές- και την τεχνογνωσία που σας βοηθούν να επιτύχετε την ολική επαναιμάτωση αγγείων -ακόμα και ολικά αποφραγμένων- με λιγότερο επεμβατικές προσεγγίσεις, μειώνοντας, σε πολλές περιπτώσεις την ανάγκη για by pass.

Πραγματικά, τα τελευταία χρόνια, η μέθοδος της διαδερμικής αγγειοπλαστικής  των στεφανιαίων αρτηριών, με την ανάπτυξη τεχνικών και υλικών, έχει δώσει λύσεις εκεί που παλαιότερα δεν μπορούσε. Πιο συγκεκριμένα, με την αντιμετώπιση των έντονα ασβεστωμένων βλαβών, των χρόνιων ολικών αποφράξεων, των βλαβών του κύριου στελέχους και των διχασμών αλλά και τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων με την ενδαγγειακή απεικόνιση, η πλήρης επαναιμάτωση είναι μια καθημερινή πραγματικότητα χωρίς να πρέπει να υποβληθεί ο ασθενής σε ανοιχτό χειρουργείο! Και υπάρχουν, πραγματικά, ασθενείς που για διάφορους λόγους δεν είναι κατάλληλοι για αορτοστεφανιαία παράκαμψη (bypass) ή δεν επιθυμούν να χειρουργηθούν. Από την άλλη, είναι δεδομένο ότι η πλήρης επαναιμάτωση είναι κρίσιμη για την πρόγνωση μελλοντικών συμβαμάτων. 
 

Είναι γνωστό ότι είστε εξειδικευμένος στη διάνοιξη χρόνιων ολικών αποφράξεων των στεφανιαίων αρτηριών. Ποιες είναι οι ιδιαίτερες δυσκολίες ανάλογων επεμβάσεων;

Πρόκειται για επεμβάσεις με υψηλό βαθμό δυσκολίας, εξειδικευμένα υλικά αλλά και αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών. Ουσιαστικά, γίνεται διάνοιξη αγγείων που έχουν αποφραχτεί από αρκετούς μήνες ή και χρόνια και η περιφέρεια τους διακρίνεται από παράπλευρο δίκτυο που αναπτύσσεται αλλά κατά κανόνα δεν αρδεύει ικανοποιητικά. Φυσικά, αυτό αφορά μόνο περιοχές του μυοκαρδίου που έχουν ακόμη βιωσιμότητα ή ισχαιμούν σημαντικά. Και τότε τα κλινικά οφέλη είναι, πραγματικά, σημαντικά.

Ίσως, όμως, το πιο μεγάλο κέρδος αυτών των επεμβάσεων είναι πως γίνεσαι πραγματικά πολύ καλύτερος στην αντιμετώπιση των καθημερινών αγγειοπλαστικών, μαθαίνοντας τεχνικές και υλικά που δε θα γνώριζες αλλιώς. Και αυτό αφορά όλους τους υπόλοιπους ασθενείς.

Στην αγγειοπλαστική έντονα ασβεστωμένων βλαβών έχετε, πλέον, καλά αποτελέσματα με τη χρήση της τεχνικής της περιστροφικής αθηρεκτομής.
Σωστά;

Η αγγειοπλαστική των έντονα ασβεστωμένων βλαβών κρύβει συχνά δυσάρεστες εκπλήξεις. Η προετοιμασία του αγγείου είναι απαραίτητη για τη σωστή έκπτυξη των μπαλονιών και των stent. Αυτή η προετοιμασία γίνεται με ειδικούς καθετήρες περιστροφικής αθηρεκτομής (Rotablation). Είναι καθετήρες που στο άκρο τους έχουν ειδική ελαία με επένδυση με διαμαντάκια και περιστρέφονται με δεκάδες χιλιάδες στροφές ανά λεπτό. Έτσι, τροποποιούν την ασβεστωμένη πλάκα και γίνεται δυνατή η προώθηση και η απόθεση των stent. Τα τελευταία χρόνια, έχω κληθεί να βοηθήσω συναδέλφους να αποκτήσουν τη γνώση της τεχνικής για να χειριστούν αντίστοιχα περιστατικά. Έχουμε, τον τελευταίο χρόνο, χρησιμοποιήσει μια ακόμη μέθοδο με μπαλόνι ενδαγγειακής λιθοτριψίας με ηχητικά κύματα, η οποία συμπληρώνει την αθηρεκτομή και μπορεί να δώσει λύσεις. 

Θα θέλαμε να αναφερθούμε στην υπεροχή της κερκιδικής πρόσβασης στη στεφανιογραφία και την αγγειοπλαστική συγκριτικά με τη μηριαία.

Η επικράτηση διεθνώς της κερκιδικής προσπέλασης έγινε για λόγους ασφάλειας αλλά και κόστους. Καταρχάς, να πούμε πως η προσπέλαση από το χέρι δεν αφορά μόνο την κερκιδική αλλά και την ωλένια αρτηρία, άρα μιλάμε για αρτηρίες αντιβραχίου. Και υπερέχει, σαφώς, της μηριαίας λόγω λιγότερων επιπλοκών αλλά και μικρότερου κόστους λόγω μειωμένου χρόνου νοσηλείας.
Έχει, βέβαια, μεγαλύτερη καμπύλη εκμάθησης αλλά σε υψηλού όγκου κέντρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί άνετα και για σύμπλοκες αγγειοπλαστικές.
Εμείς, στον Ερυθρό Σταυρό, με σχεδόν αποκλειστική χρήση του αντιβραχίου σε ποσοστό 99% σε περισσότερες από 3000 στεφανιογραφίες και 1300 αγγειοπλαστικές ετησίως, έχουμε μεγάλο ποσοστό εξόδου από το νοσοκομείο την ίδια ημέρα. Για αυτόν το λόγο, έχουμε δημιουργήσει θάλαμο βραχείας νοσηλείας (radial lounge ), τον πρώτο σε δημόσιο νοσοκομείο, με πολυθρόνες ανάκλισης, όπου οι ασθενείς με αιμοστατικό βραχιόλι στο χέρι περιμένουν ως την πλήρη αιμόσταση και το εξιτήριο.

Αξίζει να αναφέρουμε, επίσης, ότι το εξαιρετικά υψηλό ποσοστό επιτυχίας του μεγάλου αριθμού των συγκεκριμένων επεμβάσεων που πραγματοποιείτε στο αιμοδυναμικό εργαστήριο του Ερυθρού Σταυρού έχει αναγνωριστεί διεθνώς. Είναι πολύ σημαντικό αυτό για ένα δημόσιο ελληνικό νοσοκομείο. Εκτός από την εγχώρια και διεθνή αναγνώριση έχετε τη στήριξη που χρειάζεστε από την πολιτεία;

Πράγματι, τα τελευταία χρόνια, στο Αιμοδυναμικό εργαστήριο του Κοργιαλένειου Μπενάκειου ΝΕΕΣ, έχουμε αναπτύξει ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης των Χρόνιων Ολικών Αποφράξεων των στεφανιαίων αρτηριών, που έχει προσελκύσει ασθενείς από όλη τη χώρα. Είναι ένα απαιτητικό επίπονο πρόγραμμα που χτίστηκε με ειδική εκπαίδευση για την εκμάθηση τεχνικών και υλικών αλλά και πολλές ώρες δουλειάς.

Τα επίπεδα επιτυχίας μας έχουν φτάσει στα επίπεδα μεγάλων κέντρων παγκοσμίως, αγγίζουν το 90% και αυτό έχει οδηγήσει σε διεθνή αναγνώριση, που αντικατοπτρίζεται στη συμμετοχή μας σε παγκόσμια πολυκεντρική μελέτη συγκέντρωσης δεδομένων, όπου αυτά επεξεργάζονται και δημοσιεύονται. 

Αυτό που έχει μεγάλη σημασία, όμως, είναι πως αυτό συμβαίνει σε ένα δημόσιο νοσοκομείο και όλη αυτή η προσπάθεια αντανακλά στην υγεία των πολιτών. Είναι σημαντικό να το αναγνωρίσουν στο υπουργείο και στην ΥΠΕ, στηρίζοντας το εργαστήριο αυτό με υλικοτεχνική υποδομή αλλά και με ανθρώπινο δυναμικό. Σύντομα, η δεύτερη αίθουσα θα τεθεί σε αργία, καθώς ο στεφανιογράφος πνέει τα λοίσθια και πρόβλεψη αντικατάστασης του δεν υπάρχει…

Στις 12 Οκτωβρίου, διοργανώνετε το 1^ο Ελληνικό Course για τη διάνοιξη των Χρόνιων Ολικών Αποφράξεων, στο Αιμοδυναμικό Εργαστήριο του Κοργιαλένειου Μπενάκειου ΝΕΕΣ.

Ναι, σε λίγες ημέρες, στις 12 Οκτωβρίου, οργανώνουμε το πρώτο ελληνικό Course για τη διάνοιξη των χρόνιων ολικών αποφράξεων. Διοργανώνεται από τις δυο Καρδιολογικές Κλινικές και υπεύθυνοι είμαστε ο ομιλών από την Α καρδιολογική και ο φίλος μου και εξαιρετικός επεμβατικός Μιχάλης Κουτούζης από την Β Καρδιολογική.
Στόχος είναι η μετάδοση της γνώσης που έχουμε αποκτήσει αυτά τα χρόνια σε αυτές τις απαιτητικές επεμβάσεις σε όσο περισσότερους Έλληνες επεμβατικούς καρδιολόγους. Για αυτό, και σκοπεύουμε να γίνει θεσμός και στο μέλλον να έλθουν και γιατροί από το εξωτερικό, για να εκπαιδευτούν, καθώς έχουν ήδη εκδηλώσει πολλοί ενδιαφέρον. Θα γίνουν ζωντανά περιστατικά και θα υπάρχει και θεωρητικό κομμάτι εκπαίδευσης. Η επιτυχία της εκδήλωσης για εμάς θα είναι επιστέγασμα χρόνιας καθημερινής προσπάθειας σε πολύ υψηλό επίπεδο δυσκολίας. 

Πρέπει να αναφέρουμε ότι -λόγω της εξειδίκευσης που διαθέτετε- είστε εκπαιδευτής /σύμβουλος σε πολλά αιμοδυναμικά κέντρα της χώρας. Ποια είναι η εικόνα της δυναμικής των χειρουργείων σε κρατικά νοσοκομεία της περιφέρειας;

Όντως, τα τελευταία χρόνια, έχω επισκεφθεί πολλά αιμοδυναμικά εργαστήρια, τόσο του κέντρου όσο και της περιφέρειας για να βοηθήσω συναδέλφους στη χρήση της περιστροφικής αθηρεκτομής αλλά και σε περιστατικά χρόνιας ολικής απόφραξης. Το επίπεδο των Ελλήνων καρδιολόγων είναι πολύ υψηλό και δεν έχει να ζηλέψει τίποτε από τις ιατρικά ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη. Ιδιαίτερα τα δημόσια νοσοκομεία έχουν μεγάλη δυναμική και η στήριξη τους από την πολιτεία στις δύσκολες μέρες που ζούμε αναδεικνύεται επιτακτική. Οι πόροι με σωστή διαχείριση επιστρέφουν ξεκάθαρα στον απλό πολίτη.
Ας ελπίσουμε, τα επόμενα χρόνια, με τη στήριξη του ΕΣΥ και των Ελλήνων Καρδιολόγων να έχουμε ακόμη καλύτερη υγεία και πιο γερές καρδιές στη χώρα μας.

 Δρ Ιωάννης Τσιαφούτης, Επεμβατικός Καρδιολόγος, Επιμελητής Α ΕΣΥ στην Καρδιολογική Κλινική και Υπεύθυνος στην Μονάδα Εμφραγμάτων στο Αιμοδυναμικό Εργαστήριο του Κοργιαλένειου Μπενάκειου Νοσοκομείου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού