Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Την έκπληξη αλλά και την έντονη δυσαρέσκειά του εξέφρασε μιλώντας στο DailyPharmaNews o Γενικός Γραμματέας της Ομοσπονδίας Συνεταιρισμών Φαρμακοποιών Ελλάδος και του Προμηθευτικού Συνεταιρισμού Φαρμακοποιών Αττικής (ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ) κ. Λευτέρης Μαρίνος για την ξαφνική ανακοίνωση χωρίς καμία απολύτως προηγούμενη ενημέρωση των συνεταιρισμών φαρμακοποιών, Σχεδίου Νόμου που ανέβηκε το πρωί της Τρίτης 22 Ιουνίου στην ιστοσελίδα της Βουλής, όπου μεταξύ ορισμένων διατάξεων που αφορούν τα Φαρμακεία υπάρχει και μία που προβλέπει θέσπιση ασυμβίβαστου ταυτόχρονης διοίκησης σε τοπικό (ή τον Πανελλήνιο) Φαρμακευτικό Σύλλογο και σε Συνεταιρισμό Φαρμακοποιών.

«Είμαστε έκπληκτοι αλλά και έντονα δυσαρεστημένοι, ανέφερε ο κ. Μαρίνος καθώς έρχεται μία νομοθετική παρέμβαση για ένα ζήτημα χωρίς να υπάρχει στοιχειοθέτηση ενός συγκεκριμένου προβλήματος που πρέπει να λυθεί, μία παρέμβαση που αφορά χιλιάδες φαρμακοποιούς, που αφορά τη λειτουργία ενός πολύ σημαντικού βραχίονα του εφοδιασμού των φαρμακείων της χώρας, σε επίπεδο χονδρεμπορίου,  χωρίς καν τη στοιχειώδη ενημέρωσή του χώρου τον οποίο αφορά. Θα έπρεπε να μας εξηγήσουν ποιο πρόβλημα πάνε να λύσουν για να καθίσουμε σ’ ένα τραπέζι να το συζητήσουμε, να ακούσουν τις απόψεις μας. Δυστυχώς όχι απλά δεν κληθήκαμε αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουμε καν ενημερωθεί ως συνεταιρισμοί και ως συλλογικό τους όργανο που είναι η ΟΣΦΕ ώστε να έχουμε τουλάχιστον την ευχέρεια να καταθέσουμε τις απόψεις μας και να αποδείξουμε ότι αυτή η νομοθετική παρέμβαση θα δημιουργήσει πλείστα όσα προβλήματα. Δεν επιλύει κανένα ορατό πρόβλημα αλλά αντίθετα δημιουργεί πολλά άλλα».

Ένα πιθανό πρόβλημα σύμφωνα με τον Γ.Γ. της ΟΣΦΕ είναι ότι στους μικρούς συνεταιρισμούς που θα επηρεάσει και θα υπάρξει η ανάγκη να προκηρυχθούν εκ νέου εκλογές υπάρχει η πιθανότητα να μην βρεθούν υποψήφιοι για να πληρωθούν όλες οι θέσεις της διοίκησης. Αυτό είναι μία γενική εκτίμηση καθώς η ενασχόληση με τον συνεταιρισμό και τα θέματά του εκτός από διάθεση και γνώσεις απαιτεί και πολύ χρόνο, κάτι που δεν έχουν έτσι κι αλλιώς οι φαρμακοποιοί.

Ένα δεύτερο ίσως ακόμη πιο σοβαρό ζήτημα για τον κ. Μαρίνο έχει να κάνει με την ουσία της διάταξης που ουσιαστικά «στερεί το δικαίωμα του εκλέγεσθαι εξισώνοντάς εμάς τους συνεταιρισμούς με οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση. Αφαιρεί το δικαίωμα του εκλέγεσθαι από οποιονδήποτε φαρμακοποιό μέλος το οποίο προστατεύεται από τη νομοθεσία. Ο νόμος για τους συνεταιρισμούς κατοχυρώνει την αυτονομία στη λειτουργία των συνεταιρισμών. Ο νόμος μας προστατεύει και προβλέπει να είμαστε αυτοδιοικούμενοι».

Το θέμα για τους συνεταιριστές φαρμακοποιούς θεωρείται μείζον και σε μία γενική εκτίμηση είναι λανθασμένος ο τρόπος χειρισμού του από πλευράς κυβέρνησης και ενδεχομένως θα δημιουργήσει σημαντικές δυσλειτουργίες για κάποιους συνεταιρισμούς.

Τόσο ο κ. Μαρίνος όσο και άλλοι εκπρόσωποι του χώρου που μίλησαν στο DailyPharmaNews άλλα απέφυγαν επί του παρόντος να εκφέρουν δημόσια την άποψή τους, εξέφρασαν την ελπίδα ότι αφενός έστω την ύστατη στιγμή θα υπάρξει ένα άνοιγμα του διαύλου επικοινωνίας μεταξύ της κυβέρνησης και της ΟΣΦΕ και ότι κατά τη διάρκεια της συζήτησης στην διαρκή Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής θα υπάρξουν εκείνες οι παρεμβάσεις ώστε να μην πάει προς ψήφιση μία διάταξη που θα δημιουργήσει και δεν θα λύσει προβλήματα.

Υπάρχει μία διάχυτη αίσθηση ότι η συγκεκριμένη διάταξη είναι αποτέλεσμα πιέσεων που ήρθε για να λύσει νομοθετικά συνδικαλιστικού τύπου διαφορές στο χώρο των φαρμακοποιών. Είναι προφανές ότι θα πρέπει γίνει απόλυτα ξεκάθαρος ο λόγος που μπήκε στο σχέδιο νόμου.

Θέμα συνταγματικότητας

Σε κάθε περίπτωση πάντως από την πλευρά των συνεταιρισμών το θέμα δεν θα λήξει με την πιθανή ψήφιση της διάταξης.

Ήδη ο νομικός σύμβουλος της ΟΣΦΕ κ. Πάνος Καπώνης ανέβασε στο site του kaponis.gr τη νομική του τοποθέτηση επί του θέματος, με ένα άρθρο το οποίο είχε ήδη ετοιμάσει από τον Σεπτέμβριο του 2020, δημοσιοποίησε όμως τώρα με αφορμή τη διάταξη. Ακολουθεί το άρθρο του κ. Καπώνη:

«ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΑ» ΘΕΣΕΩΝ ΠΡΟΕΔΡΩΝ ΦΑΡΜ. ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΣΥΦΑ 

Πριν μερικές ημέρες τέθηκε ένα θέμα εάν και κατά πόσον θα μπορούσε να υπάρξει ή νομοθετηθεί «ασυμβίβαστο» για τους φαρμακοποιούς που παράλληλα με το αξίωμα του Προέδρου του ΝΠΔΔ «Φαρμακευτικός Σύλλογος» κατέχουν και την άμισθη και τιμητική θέση του Προέδρου ΔΣ Συνεταιρισμού Φαρμακοποιών.

Από καμία διάταξη νόμου (εθνικού ή ενωσιακού) ή εθίμου δεν μπορεί να υπάρξει «ασυμβίβαστο» στους φαρμακοποιούς, οι οποίοι έχουν εκλεγεί ή θα εκλεγούν νόμιμα έπειτα από αρχαιρεσίες

Η φύση των διατάξεων του ν. 1667/86 είναι αναγκαστικού δικαίου (ius cogens) και ως τέτοιοι, ορίζονται οι κανόνες δικαίου, η εφαρμογή των οποίων δεν μπορεί να αποκλεισθεί από την αντίθετη ιδιωτική βούληση. Με αυτό το σκεπτικό, οι ΣΥΦΑ διοικούνται ελεύθερα επί τη βάση αρχαιρεσιών, όπως προβλέπεται από τον οικείο νόμο με τις διατάξεις αναγκαστικού δικαίου και δεν σχετίζονται, ούτε μπορούν να συσχετιστούν με τις σχετικές διατάξεις των φαρμακευτικών συλλόγων, που αποτελούν ΝΠΔΔ, σε αντίθεση με τους συνεταιρισμούς που είναι ΝΠΙΔ.   

Εξ άλλου, ανεξαρτήτως της αντισυνταγματικότητας ή μη της τυχόν νομοθετήσεως τέτοιου «ασυμβιβάστου», είναι γνωστό ότι, το ισχύον Σύνταγμα της χώρας, στο  Άρθρο 12: (Δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι), παράγραφος 4, προβλέπει και ρυθμίζει την αυτονομία τους : [4. Οι γεωργικοί και αστικοί συνεταιρισμοί κάθε είδους αυτοδιοικούνται σύμφωνα με τους όρους του νόμου και του καταστατικού τους και προστατεύονται και εποπτεύονται από το Κράτος, που είναι υποχρεωμένο να μεριμνά για την ανάπτυξή τους.].

Περαιτέρω, δεν είναι δυνατή η θεσμοθέτηση τέτοιου «ασυμβιβάστου», όχι μόνον λόγω του άρθρου 12, ως άνω, του ισχύοντος Συντάγματος,  καθόσον και το άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος κατοχυρώνει την προσωπική και οικονομική ελευθερία ως ατομικό δικαίωμα. Ειδικότερη δε εκδήλωση αυτής της ελευθερίας αποτελεί η επαγγελματική ελευθερία, δηλαδή η ελευθερία επιλογής και ασκήσεως ορισμένου επαγγέλματος, ως αναγκαίου στοιχείου της προσωπικότητας του ατόμου. Στην ελευθερία αυτή μπορεί ο νόμος να επιβάλλοντας περιορισμούς, αναφερόμενους στην άσκηση ή και την επιλογή ορισμένου επαγγέλματος, με την έννοια ότι, οι τασσόμενοι από το νόμο όροι και προϋποθέσεις επιλογής και ασκήσεως του επαγγέλματος θα είναι συνταγματικώς επιτρεπτοί, εφόσον ορίζονται γενικώς, κατά τρόπο αντικειμενικό, και να δικαιολογούνται από αποχρώντες λόγους δημοσίου ή κοινωνικού συμφέροντος, οι οποίοι σε κάθε περίπτωση πρέπει να ευρίσκονται σε συνάφεια προς το αντικείμενο και τον χαρακτήρα της ρυθμιζόμενης επαγγελματικής δραστηριότητος. Συνεπώς, η περιορίζουσα την ελευθερία αυτή ρυθμιστική επέμβαση του νόμου, όσον αφορά τους ΣΥΦΑ, δεν μπορεί να στηρίζεται σε μόνο τον σκοπό της, εις βλάβη των ενδιαφερομένων που επιλέγουν νόμιμα ορισμένη εταιρική μορφή, όπως ο συνεταιρισμός και μάλιστα οικονομικού συμφέροντος άλλων και μάλιστα σε βάρος ενός παγκόσμιου οικονομικού θεσμού, όπως ο συνεργατισμός.

Τέλος, τα νομικά καθεστώτα που ρυθμίζονται από τις διατάξεις, τόσο του Συντάγματος και ν. 1667/1986 (όπως ισχύει) όσο και του ν. 3601/1928 «περι φαρμακευτικών συλλόγων», αφορούν εντελώς διαφορετικά νομοθετικά αντικείμενα και δεν αρκεί η ιδιότητα των διοικούντων τα θεσμοθετημένα όργανα που προβλέπονται από τους ως άνω νόμους, ήτοι της ιδιότητος του φαρμακοποιού, να αποτελέσουν ιδιαίτερη κατηγορία «ασυμβιβάστου».       

Εφτά ζητήματα που ενδιαφέρουν τους φαρμακοποιούς

Το εν λόγω σχέδιο Νόμου εκτός της διάταξης για το ασυμβίβαστο (άρθρο 70, σελ. 54) περιλαμβάνει και άλλες διατάξεις για τα εξής ζητήματα των φαρμακοποιών:

- Συνέχιση χορήγησης φαρμάκων εκτός ενδείξεων, για ασθενείς covid-19 (άρθρο 21, σελ. 34)

- Παράταση ισχύος γνωματεύσεων e-ΔΑΠΥ και άυλων συνταγών (ως 30-9-2021) (άρθρα 37-51, σελ. 40)

- Νομοθέτηση της αμοιβής των Φαρμακείων για τα σελφ-τεστ (άρθρο 58, σελ. 42)

- Θέσπιση 120 δόσεων για αποπληρωμή ανείσπρακτου (εξ΄ υπαιτιότητος ΕΟΠΥΥ) rebate (2013-2019) για όλους τους φαρμακοποιούς με παρακρατήσεις-εκχωρήσεις ΕΟΠΥΥ (άρθρο 64, σελ. 49)

- Ηλεκτρονική τήρηση του βιβλίου συνταγών ναρκωτικών των φαρμακοποιών,

αυτόματα δηλαδή, με κατάργηση της ανάγκης φύλαξης χαρτιών (άρθρο 69, σελ. 53-54)

- Παράταση στην εφαρμογή του Νόμου για τον τακτικό έλεγχο συνταγών ΕΟΠΥΥ μέχρι τις 31-7-2021 (άρθρο 71, σελ. 54-55)

Το Σχέδιο Νόμου περιλαμβάνει επίσης διατάξεις που αφορούν ζητήματα ΕΟΠΥΥ, φαρμάκων, φαρμακευτικής πολιτικής, Κατόχων Άδειας Κυκλοφορίας (Κ.Α.Κ.) φαρμάκων, καθώς και διατάξεις σχετικές με την πανδημία

Μπορείτε να διαβάσετε εδώ ολόκληρο το Σχέδιο Νόμου

Απόφαση ΠΦΣ για self tests

Επόμενο ήταν οι παραπάνω εξελίξεις να αφήσουν στη σκιά την απόφαση της πλειοψηφίας του Δ.Σ. του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου μετά τη συνεδρίασή του την Τρίτη 22 Ιουνίου να προχωρήσει στην παράταση για άλλους δύο μήνες της δωρεάν διάθεσης των self tests από τα φαρμακεία.

Στο σχετικό ολιγόλογο δελτίο Τύπου αναφέρονται τα εξής:

«Με γνώμονα την εξυπηρέτηση του κοινού και με Κοινωνική Ευαισθησία το Δ.Σ. του Π.Φ.Σ. με ψήφους 11 υπέρ , 3 κατά και 1 λευκό , αποφάσισε τη συνέχιση της δωρεάν διάθεσης των  Self  Tests από τα φαρμακεία για τους επόμενους δύο μήνες (7^ο και 8^ο ).

“Το αίσθημα ευθύνης για την προσπάθεια ελέγχου της Πανδημίας και η Κοινωνική μας Ευαισθησία για την προστασία των πολιτών δεν μας επιτρέπουν άλλες σκέψεις.

Ως Φαρμακοποιοί στεκόμαστε δίπλα στους πολίτες και στηρίζουμε την προστασία τους από τον Κορωνοϊό”, δήλωσε ο Πρόεδρος του Π.Φ.Σ. κ. Απόστολος Βαλτάς».