Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Σημαντικές και ενδιαφέρουσες ειδήσεις βγήκαν κατά τη διάρκεια του 9^ου Συνεδρίου του Συνεταιρισμού Φαρμακοποιών Αιγαίου και Κρήτης (ΣΥΦΑΚ) «Το Φαρμακείο στην Υγεία, Ομορφιά και ευεξία στη metapharma εποχή» -το οποίο με επιτυχία πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο στις 9, 10 και 11 Σεπτεμβρίου.

Όταν δε κάποια πράγματα λέγονται από ανθρώπους που βρίσκονται πολύ ψηλά στα κέντρα λήψης αποφάσεων έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα.

Έτσι λοιπόν τα όσα είπε ο κ. Μπάμπης Καραθάνος, Ειδικός Σύμβουλος του Υπουργού Υγείας Θάνου Πλεύρη σε θέματα φαρμακευτικής πολιτικής τόσο κατά τη διάρκεια του στρογγυλού τραπεζιού με θέμα «Το φαρμακείο στη μετά Covid εποχή. Κίνδυνοι και ευκαιρίες, όσο και στο τραπέζι που έκλεισε τις εργασίες του Συνεδρίου «Οι κρίκοι της αλυσίδας του φαρμάκου στη νέα εποχή» καταγράφηκαν από το DailyPharmaNews που έδωσε το «παρών» του και τα μεταφέρει στους αναγνώστες του.  

Ειδικά στην εισήγησή του για το φαρμακείο στη μετά Covid εποχή ο κ. Καραθάνος έδωσε μία αίσθηση ότι σήμερα έχει αναγνωριστεί από την κοινωνία αλλά και την πολιτεία ο σημαντικός ρόλος του φαρμακείου, ειδικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, και υπάρχει πλέον ένα θετικό κλίμα ώστε να γίνουν ορισμένα βήματα αναγνώρισης αυτού του ρόλου.  

Μάλιστα αναφέρθηκε σ’ ένα περιστατικό (δες εδώ) που συνέβη πριν λίγους μήνες με πρωταγωνιστές τον ίδιο και τον αλήστου μνήμης επικεφαλής της Τρόικας για θέματα Φαρμάκου Τζουζέπε Καρόνε, χαρακτηριστικό του πόσο δίκιο είχαν εν τέλει όσοι έλεγαν -και λένε- ότι κάποια μνημονιακά μέτρα που είτε εφαρμόστηκαν είτε σχεδιάζονταν να εφαρμοστούν ήταν σε λάθος κατεύθυνση φέρνοντας ή απειλώντας να φέρουν (για όσα σχεδιάζονταν να εφαρμοστούν) τα πάνω – κάτω στο χώρο του ελληνικού φαρμακείου.

Πράγματι, όπως παραδέχτηκε ο κ. Καραθάνος, «είχαμε και τις απώλειές μας» αλλά πλέον η βασική λογική έχει αλλάξει. «έχουμε αγαστή συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας ακριβώς γιατί το φαρμακείο πραγματικά προσφέρει και πρωτοβάθμια και υπηρεσίες αλλά και αυτή τη συμβουλή που χρειάζεται ο ασθενής/πελάτης. Το ιδιωτικό φαρμακείο και όλος ο κλάδος του φαρμάκου παίζει κεντρικό ρόλο και δίνει τη δυνατότητα, ένα αγαθό, το φάρμακο, να φτάνει στον τελευταίο Έλληνα και για την πιο σοβαρή ασθένεια με έναν τέτοιο οικονομικό κόστος για το κράτος το οποίο μπορεί να το αντέξει. Κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας οι φαρμακοποιοί και τα ιδιωτικά φαρμακεία έπαιξαν ένα πολύ σημαντικό και ζωτικό ρόλο στην παροχή υπηρεσιών υγείας προς τους πολίτες και σε διαχείριση περιστατικών σε επίπεδο πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Η διενέργεια των rapid tests, η διανομή των self tests και των μέσων ατομικής προστασίας, το κλείσιμο ραντεβού για εμβολιασμό COVID -19 παράλληλα με τις καθημερινές εργασίες πολλαπλασίασαν την επισκεψιμότητα και το φόρτο εργασίας του φαρμακείου. Ωστόσο ο επιστημονικός κλάδος των φαρμακοποιών ανταποκρίθηκε και συνεχίσει και σήμερα να προσφέρει αποτελεσματικές, ποιοτικές και ασφαλείς υπηρεσίες υγείας στους πολίτες».

Κι εδώ είναι που τα πράγματα μοιάζουν πλέον να αλλάζουν με τον κ. Καραθάνο να βλέπει ένα μέλλον για το ελληνικό φαρμακείο όπου ορισμένες υπηρεσίες όχι μόνο θα αναγνωρίζονται πλέον αλλά και θα αποζημιώνονται.

«Το Υπουργείο Υγείας στηρίζει το ρόλο του Φαρμακοποιού και του ιδιωτικού φαρμακείου για τη συνεισφορά του στη διάρκεια της πανδημίας αλλά και της συνολικής δράσης πρόληψης και προαγωγής υγείας. Από το φαρμακείο εκτελούνται ιατρικές πράξεις όπως η μέτρηση σακχάρου και πίεσης, επίσης η μέτρηση του βάρους του πολίτη, οι ενέσεις, δίνονται πληροφορίες αντενδείξεων στη χορήγηση φαρμάκων, κλείσιμο ραντεβού εμβολιασμών, ενημέρωση κινδύνου του μη εμβολιασμού –πόσους ανθρώπους πείσαμε να εμβολιαστούν-, οδηγίες προστασίας από τον COVID αφού τον είχαν περάσει, οδηγίες προστασίας με καλό πλύσιμο χεριών, με καλή απολύμανση, με προστασία του εαυτού τους και των ανθρώπων τους.

Και γιατί όχι, σιγά – σιγά να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε ο εμβολιασμός του καινούργιου εμβολίου COVID που καλύπτει τις παραλλαγές του ιού, της Δέλτα και της Όμικρον, να έρθει στα φαρμακεία και ουσιαστικά να γλυτώσει το δημόσιο ένα πολύ μεγάλο κόστος από τη λειτουργία εμβολιαστικών κέντρων, γιατρών και λοιπών συνεργατών αλλά και της δυσκολίας να φτάσει κάποιος στα εμβολιαστικά κέντρα. Έχουμε επομένως πολλά πράγματα ακόμα να κάνουμε όπως η πρωτοβουλία που πήραμε να βοηθάμε τους πολίτες να εγγράφονται και από τα φαρμακεία στον προσωπικό γιατρό. Πιστεύω λοιπόν, ότι θα πρέπει οι φαρμακοποιοί να ανταμείβονται γι’ αυτές τις πράξεις με κάποια αμοιβή, όπως και για τις πράξεις που πραγματοποιούνται στη διάρκεια της εφημερίας των φαρμακείων μετά τις δώδεκα τα μεσάνυχτα. Αυτό υπάρχει σε όλη την Ευρώπη, είναι καιρός να έρθει κι εδώ και άρα, ουσιαστικά, να βοηθηθεί ο φαρμακοποιός σε αυτές τις επιπλέον εργασίες που κάνει. Και ουσιαστικά αυτή η παροχή από τον φαρμακοποιό είναι και μία εναλλακτική στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, ιδιαίτερα στις περιοχές της περιφέρειας, όπου δεν υπάρχουν τόσο κοντά Κέντρα Υγείας ή νοσοκομεία».            

Απαντώντας στο ερώτημα για το πως το φαρμακείο θα βρει ισορροπία μεταξύ του ρόλου του στην υγεία και την επιχειρηματικότητα ο κ. Καραθάνος είπε ότι «το φαρμακείο της μετά COVID εποχής θα πρέπει να είναι κατά την άποψή μου ένα φαρμακείο πολύ οργανωμένο και καλά στελεχωμένο με επιστημονικό προσωπικό, που να παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, με γνώμονα τις αρχές της ποιοτικής φαρμακευτικής μέριμνας, διαθέτοντας κάθε σύγχρονη και αναγκαία σε προϊόντα, λύση –φάρμακο, προϊόν υγιεινής φροντίδας, καλλυντικό, διαγνωστικό, διαιτητικό και πολλά άλλα».

Μίλησε ακόμη για την ανάγκη να δοθούν κίνητρα στους φαρμακοποιούς για την προώθηση των γενοσήμων φαρμάκων. «Θα πρέπει να δοθούν κίνητρα στον φαρμακοποιό για να προτείνει το φθηνότερο και αποτελεσματικότερο φάρμακο στον ασθενή, όταν ο γιατρός ουσιαστικά συνταγογραφεί δραστική ουσία. Άρα λοιπόν θα πρέπει να δίνεται ένα κίνητρο γιατί αυτό ωφελεί και το δημόσιο ταμείο».

Ο κ. Καραθάνος μίλησε για το σημαντικό για τους φαρμακοποιούς θέμα των Φαρμάκων Υψηλού Κόστους και την επαναφορά τους από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ στα ιδιωτικά φαρμακεία «ώστε να σταματήσουν οι αναμονές των πολιτών και η ταλαιπωρία τους στην πρόσβαση, ιδιαίτερα σε περιοχές της περιφέρειας όπου τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ είναι απομακρυσμένα και φυσικά αυτό θα πρέπει να γίνει χωρίς επιβάρυνση του δημόσιου συστήματος. Υπάρχουν τρόποι. Ήδη έχει ξεκινήσει στο Υπουργείο μία προσπάθεια να προχωρήσει και να οργανωθεί όλο αυτό. Έχει θετικά και αρνητικά αλλά στην ουσία αυτό θα επιτρέψει στα φαρμακεία αυτό που έχουμε χάσει ενώ παλιά το είχαμε και βασικά να μην ταλαιπωρείται ο πολίτης να τρέχει και να περιμένει στις ουρές των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ».

Σε σχέση μάλιστα με το θέμα των ΦΥΚ ο κ. Καραθάνος έθεσε τον προβληματισμό του για τη λειτουργία των φαρμακείων του ΕΟΠΥΥ. «Το έχω ξαναπεί και έχω κατηγορηθεί γι’ αυτό. Δεν καταλαβαίνω πως γίνεται να είμαστε η τελευταία χώρα στην Ευρώπη που έχουμε δημόσια φαρμακεία. Αυτό είναι μία παγκόσμια πρωτοτυπία την οποία πρέπει να τη δούμε και θεωρώ ότι στο άμεσο μέλλον θα δοθεί λύση σε αυτό. Νομίζω ότι είναι πολύ συμφέρον και σωστό και για το κράτος αλλά και για τον ασθενή τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους να επανέλθουν με ορισμένες παραδοχές και οργάνωση στα ιδιωτικά φαρμακεία».

Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη βελτίωσης της κατάστασης με την επάρκεια των φαρμάκων στην ελληνική αγορά και την εξαφάνιση του προβλήματος των ελλείψεων σημαντικών φαρμάκων ενώ δήλωσε υπέρμαχος του να παραμείνουν όλα τα φάρμακα που σήμερα διακινούνται μέσα από το ιδιωτικό φαρμακείο –συνταγογραφούμενα και μη- σε αυτό το κανάλι διανομής με στόχο την ασφαλή λήψη τους από τους ασθενείς χωρίς τον κίνδυνο των παρενεργειών και της υπερδοσολογίας.

Τόνισε ακόμη την ανάγκη «να αναπτυχθούν συνεργασίες φαρμακοποιών σε μεγάλες μονάδες έτσι ώστε να οικοδομηθούν χρηματοοικονομικές ευκαιρίες, οικονομίες κλίμακος και καλύτερες υπηρεσίες προς τον πολίτη».

Κλείνοντας την εισήγησή του ο κ. Καραθάνος είπε ότι πολύ σημαντική «η αξιοποίηση της νέας τεχνολογίας των ψηφιακών μέσων στη διαχείριση του φαρμακείου με στόχο να αποφορτιστεί ο φαρμακοποιός από τον όγκο της γραφειοκρατίας και παράλληλα να υπάρχει διαρκής επιστημονική επιμόρφωση και κατάρτιση του φαρμακοποιού στα νέα φάρμακα, τις καινοτόμες θεραπείες».

Στο τραπέζι «Οι κρίκοι της αλυσίδας του φαρμάκου στη νέα εποχή» ο κ. Καραθάνος αναφέρθηκε περισσότερο στη λογική του Υπουργείου Υγείας στη χάραξη της πολιτικής φαρμάκου.

Μεταξύ των όσων ανέφερε, ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η αναφορά του στα εργαλεία για τη διαμόρφωση των πολιτικών στο φάρμακο, μέσα από τη χρήση των οποίων, όπως είπε, αναμένεται μέχρι τέλους του έτους να υπάρξει μία εξοικονόμηση 200 εκατομμυρίων ευρώ.

«Ο βασικός άξονας είναι η Επιτροπή Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας, είναι η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης Τιμών Φαρμάκων η οποία με την τελευταία Υπουργική μας Απόφαση αναβαθμίστηκε και εμπλουτίστηκε με νέους ανθρώπους, πιο ειδικούς και εξειδικευμένους στο φάρμακο και η Επιτροπή Παρακολούθησης Φαρμακευτικής Δαπάνης, που ουσιαστικά έχει έναν συμβουλευτικό ρόλο. Ουσιαστικά περνάει τα Μητρώα Ασθενών και τα Θεραπευτικά Πρωτόκολλα Συνταγογράφησης στα οποία πατούν πάνω οι υπόλοιπες Επιτροπές για να μπορούμε να κάνουμε τις διαπραγματεύσεις.

Ο ρόλος της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης στην οποία έχω την τύχη να μετέχω κι εγώ εδώ και περίπου ενάμιση μήνα κυρίως διαπραγματεύεται τις τιμές, τις εκπτώσεις των φαρμάκων που αποζημιώνονται από τον ΕΟΠΥΥ ή προμηθεύονται τα νοσοκομεία.

Μόνο για το 2022, στο πρώτο οκτάμηνο επιτεύχθηκαν συμφωνίες που έδωσαν περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ εξοικονόμηση για το δημόσιο και προβλέπουμε στο επόμενο τετράμηνο, από Σεπτέμβριο μέχρι τέλος του χρόνου, με τον προγραμματισμό που έχουμε κάνει και πολύ συχνές συναντήσεις-πολύ περισσότερες από πριν-προβλέπεται μία επιπλέον εξοικονόμηση 100 εκατομμυρίων από κλειστούς προϋπολογισμούς σε μεγάλες κατηγορίες».

Για τον κ. Καραθάνο «μία πολύ σημαντική πρωτοβουλία που πάρθηκε από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι το Αναπτυξιακό Clawback στο οποίο έχουμε δώσει πολύ μεγάλο βάρος και ήδη τα πρώτα αποτελέσματα τα βλέπουμε. Είναι κίνητρα για επενδύσεις. Δίνοντας κίνητρα στην κλινική έρευνα δημιουργείται σταθερό περιβάλλον για επενδύσεις».

Ο κ. Καραθάνος έκλεισε την ομιλία του με το γνωστό ρητό του Ιπποκράτη «Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν» τονίζοντας τη σημασία του προγράμματος προληπτικών εξετάσεων που ήδη προχωρά από το Υπουργείο Υγείας σε όλη την Ελλάδα και το οποίο, όπως είπε, «θα δώσει μία πολύ μεγάλη ανάσα στο σύστημα».