Ποιες είναι οι προκλήσεις που ανοίγει για τους φαρμακοποιούς η ολοένα και αυξανόμενη χρήση των βιοομοειδών φαρμάκων; Σ΄ αυτό απαντά σε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο που δημοσίευσε πρόσφατα το PharmacyTimes.com

Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Τα βιοομοειδή αναδεικνύονται όλο και περισσότερο ως εναλλακτική λύση στα ακριβά βιολογικά φάρμακα¹ καθώς μπορούν να παρέχουν πρόσβαση σε σωτήριες θεραπείες σε περισσότερους ασθενείς και να μειώσουν το κόστος για τα συστήματα υγείας.

Είναι πολύ παρόμοια με τα βιολογικά φάρμακα αναφοράς όσον αφορά την αποτελεσματικότητα, την ποιότητα και την ασφάλεια και προσφέρουν πιο προσιτές επιλογές για τη θεραπεία διαφόρων χρόνιων ασθενειών, όπως ο καρκίνος, ο διαβήτης και η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Τα τελευταία χρόνια, η διαθεσιμότητα βιοομοειδών αυξάνεται ραγδαία και έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τη βιομηχανία φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των φαρμακείων και των φαρμακοποιών.

Το υψηλό κόστος των βιολογικών φαρμάκων έχει επιβαρύνει σημαντικά πολλά συστήματα υγείας και ασθενείς. Τα βιοομοειδή, ως αποτέλεσμα του χαμηλότερου κόστους τους σε σύγκριση με τα βιολογικά φάρμακα αναφοράς τους, έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν πρόσβαση σε αυτές τις σωτήριες θεραπείες σε περισσότερους ασθενείς. Επιπλέον, μπορούν να οδηγήσουν σε εξοικονόμηση κόστους για τα συστήματα υγείας, επιτρέποντας την ανακατανομή των πόρων σε άλλους τομείς ανάγκης.

Τα βιοομοειδή αποτελούν επίσης μια νέα πηγή ανταγωνισμού για τη φαρμακευτική βιομηχανία. Η είσοδος βιοομοειδών στην αγορά μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο ανταγωνισμό και χαμηλότερες τιμές για τα βιολογικά φάρμακα αναφοράς. Αυτό έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τη φαρμακοβιομηχανία, συμπεριλαμβανομένων τόσο των παρασκευαστών βιολογικών φαρμάκων αναφοράς όσο και των παρασκευαστών βιοομοειδών.

Τα φαρμακεία και οι φαρμακοποιοί διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη χορήγηση και τη διαχείριση  φαρμάκων. Καθώς η διαθεσιμότητα βιοομοειδών συνεχίζει να αυξάνεται, οι φαρμακοποιοί θα αντιμετωπίσουν νέες προκλήσεις και ευκαιρίες.

Μια πρόκληση είναι η εκπαίδευση και η κατάρτιση που απαιτούνται για την αποτελεσματική και ασφαλή ανταλλαγή βιοομοειδών. Τα βιοομοειδή, αν και είναι πολύ παρόμοια με τα βιολογικά φάρμακα αναφοράς τους, δεν είναι πανομοιότυπα και οι φαρμακοποιοί θα πρέπει να κατανοήσουν τις διαφορές και τις συνέπειες για τη φροντίδα των ασθενών. Αυτό θα απαιτήσει από τους φαρμακοποιούς να είναι ενημερωμένοι σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές και τις πληροφορίες σχετικά με τα βιοομοειδή.

Μια άλλη πρόκληση για τους φαρμακοποιούς θα είναι να κοινοποιήσουν στους ασθενείς τα οφέλη και τους περιορισμούς των βιοομοειδών. Οι φαρμακοποιοί θα χρειαστεί να εκπαιδεύσουν τους ασθενείς σχετικά με την εξοικονόμηση κόστους που προσφέρουν τα βιοομοειδή, καθώς και τις διαφορές και τις ομοιότητες μεταξύ των βιοομοειδών και των βιολογικών φαρμάκων αναφοράς τους. Θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν τυχόν ανησυχίες των ασθενών σχετικά με την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια των βιοομοειδών.

Από την άλλη πλευρά, η αυξανόμενη διαθεσιμότητα βιοομοειδών παρουσιάζει επίσης νέες ευκαιρίες για τους φαρμακοποιούς. Το χαμηλότερο κόστος των βιοομοειδών σε σύγκριση με τα βιολογικά φάρμακα αναφοράς τους σημαίνει ότι περισσότεροι ασθενείς θα είναι σε θέση να αντέξουν οικονομικά αυτές τις θεραπείες, αυξάνοντας τη δυνατότητα των φαρμακοποιών να βελτιώσουν τα αποτελέσματα των ασθενών. Επιπλέον, ο αυξημένος ανταγωνισμός στη φαρμακευτική βιομηχανία που προκαλείται από την είσοδο βιοομοειδών μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές για τα βιολογικά φάρμακα αναφοράς, παρέχοντας στους φαρμακοποιούς περισσότερες επιλογές για τους ασθενείς.

Υπάρχει ένας αυξανόμενος όγκος ερευνών που υποδηλώνει ότι υπάρχουν σημαντικά εκπαιδευτικά κενά μεταξύ των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης όσον αφορά τις γνώσεις τους για τα βιοομοειδή. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι πολλοί πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης έχουν περιορισμένες γνώσεις σχετικά με τα βιοομοειδή, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου ασφαλούς συνταγογράφησης τους, του τρόπου παρασκευής τους και της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειάς τους. Τα αποτελέσματα μιας μελέτης που δημοσιεύτηκε στο The Journal of Managed Care & Specialty Pharmacy έδειξαν ότι μόνο το 45% των γιατρών πρωτοβάθμιας περίθαλψης και το 58% των ρευματολόγων μπορούσαν να απαντήσουν σωστά σε ερωτήσεις σχετικά με τα βιοομοειδή.² Τα αποτελέσματα μιας άλλης μελέτης που δημοσιεύτηκε στο The Journal of Clinical Oncology έδειξε ότι μόλις το 20% των ογκολόγων μπορούσαν να απαντήσουν σωστά σε ερωτήσεις σχετικά με τα βιοομοειδή.³ Τα αποτελέσματα μιας έρευνας σε νοσηλευτές και φαρμακοποιούς που δημοσιεύτηκε στο The Journal of Oncology Pharmacy Practice έδειξαν ότι μόνο το 36% των νοσηλευτών και το 44% των φαρμακοποιών μπορούσαν να απαντήσουν σωστά σε ερωτήσεις σχετικά με τα βιοομοειδή.⁴ Αυτές οι μελέτες υποδηλώνουν ότι υπάρχει σημαντικό κενό γνώσης μεταξύ των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης όσον αφορά τα βιοομοειδή και ότι απαιτείται περισσότερη εκπαίδευση για να διασφαλιστεί ότι μπορούν να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με τη χρήση βιοομοειδών στις πρακτικές τους. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ενώ υπάρχει το εκπαιδευτικό κενό, οι κανονισμοί του FDA είναι νέοι και η γνώση για τα βιοομοειδή εξακολουθεί να εξελίσσεται. Επομένως, το εκπαιδευτικό χάσμα είναι πιθανό να μειωθεί καθώς γίνονται διαθέσιμες περισσότερες πληροφορίες και εγκρίνονται περισσότερα βιοομοειδή. Η εισαγωγή του προγράμματος Board Certified Biologics & Biosimilars Specialist από το Συμβούλιο Διαπίστευσης για Ιατρικές Υποθέσεις (Accreditation Council for Medical Affairs) αποτελεί σημαντικό ορόσημο στον τομέα των βιολογικών και βιοομοειδών, θέτοντας τα πρώτα στάνταρτ διαδικασιών στον κλάδο μεταξύ των επαγγελματιών της υγείας και των επιστημών της ζωής.^5,6

Τα βιοομοειδή είναι μια ταχέως αναδυόμενη εναλλακτική λύση στα ακριβά βιολογικά φάρμακα και έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τα φαρμακεία και τους φαρμακοποιούς. Αν και υπάρχουν προκλήσεις που σχετίζονται με την αυξημένη διαθεσιμότητα βιοομοειδών, όπως η εκπαίδευση και η κατάρτιση που απαιτείται από πλευράς φαρμακοποιών για να γνωστοποιούν τα οφέλη και τους περιορισμούς των βιοομοειδών στους ασθενείς, υπάρχουν επίσης νέες ευκαιρίες για τους φαρμακοποιούς να βελτιώσουν την έκβαση της υγείας των ασθενών και να τους παρέχουν πρόσβαση σε πιο προσιτές γι’ αυτούς θεραπείες. Είναι σημαντικό για τους φαρμακοποιούς να παραμένουν ενημερωμένοι σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές και τις πληροφορίες σχετικά με τα βιοομοειδή και να κοινοποιούν αποτελεσματικά αυτές τις πληροφορίες στους ασθενείς.

Εδώ το άρθρο του PharmacyTimes.