Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη

Αμερικανοί αξιωματούχοι ανακοίνωσαν την Τρίτη 16 Μαΐου, την επείγουσα χρήση εμβολίου της γρίπης των πτηνών για την προστασία του κόνδορα της Καλιφόρνιας, ενός εξαιρετικά απειλούμενου και υπέροχου ζώου που έχει ήδη γλιτώσει μια φορά από τον κίνδυνο εξαφάνισης.

Η γρίπη των πτηνών έχει σκοτώσει εκατοντάδες εκατομμύρια πτηνά σε όλο τον κόσμο, με τον ιό να μεταδίδεται σε μεγάλο βαθμό από άγρια πτηνά που τον μεταδίδουν στα πουλερικά.

Ενώ οι επιστήμονες αναπτύσσουν τα εμβόλια για την προστασία των πουλερικών, τα βρώσιμα πουλερικά που κυκλοφορούν στο εμπόριο, προς το παρόν, προστατεύονται με άλλα μέτρα, όπως ο διαχωρισμός, ανέφερε το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας (USDA).

Το στέλεχος που κατακλύζει σήμερα τους πληθυσμούς των πτηνών – H5N1 κλάση 2.3.4.4b, δεν έχει εξελιχθεί για να μολύνει τον άνθρωπο, αλλά έχει αρχίσει να εξαπλώνεται με πρωτοφανή ρυθμό στα θηλαστικά αφού προκάλεσε θανάτους ρεκόρ στα πτηνά – αυξάνοντας την προοπτική ότι το στέλεχος θα αποκτήσει επικίνδυνες μεταλλάξεις.

Για την ιστορία, μετά την εύρεση, τον Μάρτιο, ενός νεκρού κόνδορα στην Καλιφόρνια λόγω (υψηλής παθογονικότητας) γρίπης των πτηνών, η Υπηρεσία Ψαριών και Άγριας Ζωής των ΗΠΑ (U.S. Fish and Wildlife Service) ζήτησε βοήθεια από το υπουργείο Γεωργίας (USDA). Από τότε, τουλάχιστον 13 κόνδορες με γρίπη των πτηνών έχουν πεθάνει, ανέφερε το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας, σε ανακοίνωση στον τύπο.

Όλοι οι θάνατοι έλαβαν χώρα κοντά στα σύνορα Αριζόνα-Γιούτα και προκαλούν  ανησυχία, δεδομένου ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός των κόνδορων της Καλιφόρνια υπολογίστηκε σε 561 στα τέλη του 2022, συμπεριλαμβανομένων 347 πουλιών που πετούν ελεύθερα σε τρεις δυτικές πολιτείες και στο Μεξικό και 214 σε αιχμαλωσία, σύμφωνα με Υπηρεσία Ψαριών και Άγριας Ζωής των ΗΠΑ.

Προτού εμβολιαστούν οι κόνδορες, η υπηρεσία άγριας ζωής θα πραγματοποιήσει μια πιλοτική μελέτη ασφάλειας από αυτόν τον μήνα για τους γύπες της Βόρειας Αμερικής, σηματοδοτώντας την πρώτη φορά που το εμβόλιο δοκιμάζεται σε άγρια πτηνά στις Ηνωμένες Πολιτείες, δήλωσε η Joanna Gilkeson, εκπρόσωπος της Υπηρεσία Ψαριών και Άγριας Ζωής. 

 Ο κόνδορας της Καλιφόρνια είναι ένα από τα μεγαλύτερα ιπτάμενα πουλιά στον κόσμο με άνοιγμα φτερών έως και 2,7 μέτρα και βάρος άνω των 9 κιλών, σύμφωνα με το Τμήμα Ψαριών και Άγριας Ζωής της Καλιφόρνια.

Ο πληθυσμός μειώθηκε σε μερικές δεκάδες πτηνά μέχρι τη δεκαετία του 1970 λόγω της παράνομης θανάτωσης, της δηλητηρίασης από μόλυβδο, του δηλητηριώδους δολώματος και των περιβαλλοντικών ρύπων, όπως το φυτοφάρμακο DDT.

Ωστόσο, ένα πρόγραμμα αναπαραγωγής σε αιχμαλωσία βοήθησε στην αύξηση του πληθυσμού σε 161 πτηνά μέχρι το 1999 από 27 το 1987, δήλωσε το State Department.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες (GSK, Moderna και CSL Seqirus) ετοιμάζουν εμβόλια για τη γρίπη των πτηνών σε περίπτωση που ο ιός Η5Ν1 που έχει σκοτώσει εκατομμύρια ζώα μεταλλαχθεί για να μολύνει τον άνθρωπο.

Τα υπό ανάπτυξη νέα εμβόλια για τον άνθρωπο θα στοχεύουν το ταχέως εξαπλούμενο στέλεχος του ιού. Η Sanofi έχει δηλώσει ότι έχει σε απόθεμα εμβόλια για τον ιό H5N1 που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως βάση για την παραγωγή εμβολίων προσαρμοσμένων στο στέλεχος που κυκλοφορεί σήμερα.

Οι επιδημιολόγοι υποστηρίζουν ότι ο κίνδυνος για τον άνθρωπο είναι χαμηλός, αλλά το φάσμα μιας άλλης πανδημίας που θα αλλάξει εκατοντάδες εκατομμύρια ζωές σε όλο τον κόσμο έχει δώσει ώθηση στην επιστημονική έρευνα.