Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Τα φαρμακευτικά προϊόντα είναι ένα κρίσιμο και συχνά σωτήριο εργαλείο για τη διαχείριση ασθενειών, αλλά ποτέ δεν μπορεί η κρίση των χρόνιων ασθενειών να λυθεί μέσω μιας νοοτροπίας απλής διαχείρισης.

Σε πρόσφατο άρθρο του το PharmacyTimes.com με τίτλο «Η ιατρική του τρόπου ζωής παρουσιάζει μία μη αναμενόμενη ευκαιρία για τους φαρμακοποιούς» εξηγεί το πως μία νεοεμφανιζόμενη ιατρική ειδικότητα ανοίγει νέες προοπτικές για τους φαρμακοποιούς και το ρόλο τους.

«Ρωτήστε τον μέσο άνθρωπο ποιος είναι ο σκοπός ενός φαρμακοποιού και πιθανότατα θα πει να του δώσει φάρμακα με οδηγίες για να τα πάρει με ασφάλεια. Είναι αλήθεια ότι αυτό είναι ένα σημαντικό μέρος της δουλειάς μας» Αλλά ως φαρμακοποιοί, γνωρίζουμε ότι είμαστε πολύ περισσότερα από ειδικοί στα φάρμακα. είμαστε επαγγελματίες υγείας που έχουν υψηλή γνώση στον έλεγχο, την πρόληψη και τη θεραπεία χρόνιων ασθενειών» αναφέρει στην εισαγωγή του το άρθρο.

Είναι ακριβώς αυτή η γνώση -και το γεγονός ότι το φαρμακείο είναι μια από τις πιο προσιτές μορφές υγειονομικής περίθαλψης για πολλούς Αμερικανούς- που σύμφωνα με το δημοσίευμα, δίνει στον φαρμακοποιό τη δυνατότητα να έχει μεγαλύτερο ρόλο στη μείωση της κρίσης των χρόνιων ασθενειών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έξι στους 10 ενήλικες έχουν διαγνωστεί με τουλάχιστον μία χρόνια ασθένεια και 4 στους 10 με τουλάχιστον δύο. Το κόστος αυτής της τραγωδίας, τόσο σε ανθρώπινο πόνο όσο και σε δολάρια που δαπανώνται για υγειονομική περίθαλψη, είναι τεράστιο.

Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα αναφέρει στο PharmacyTimes.com ο φαρμακοποιός Dawn Woods, ο οποίος έχει πιστοποιηθεί από το Αμερικανικό Κολλέγιο Ιατρικής του Τρόπου Ζωής (ACLM) -παρέχει δωρεάν εκπαιδευτικά προγράμματα για γιατρούς και φαρμακοποιούς, στο πλαίσιο σχετικού κρατικού προγράμματος- τα φαρμακευτικά προϊόντα είναι ένα κρίσιμο και συχνά σωτήριο εργαλείο για τη διαχείριση ασθενειών, αλλά ποτέ δεν θα λύσουμε την κρίση χρόνιων ασθενειών μέσω μιας νοοτροπίας απλής διαχείρισης - συνταγογράφησης αυξανόμενων ποσοτήτων φαρμάκων και μόνο. Για να αρχίσουμε επιτέλους να παρέχουμε «υγειονομική φροντίδα» αντί για «φροντίδα αρρώστου», πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουμε τις βαθύτερες αιτίες αυτών των ασθενειών για να αποκαταστήσουμε την υγεία. Και οι βασικές αιτίες της συντριπτικής πλειοψηφίας των χρόνιων ασθενειών σχετίζονται με τον τρόπο ζωής.

Γι' αυτό ενθαρρύνει τους φαρμακοποιούς να εξερευνήσουν την ιατρική του τρόπου ζωής, μια αναπτυσσόμενη ιατρική ειδικότητα βασισμένη σε στοιχεία που χρησιμοποιεί θεραπευτικές παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής ως πρωταρχικό τρόπο για τη θεραπεία χρόνιων παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων, του διαβήτη τύπου 2 και της παχυσαρκίας. Η εφαρμογή των 6 πυλώνων της ιατρικής του τρόπου ζωής - βέλτιστη διατροφή, σωματική δραστηριότητα, ύπνος αποκατάστασης, διαχείριση του στρες, αποφυγή επικίνδυνων ουσιών και θετικές κοινωνικές σχέσεις - παρέχει επίσης αποτελεσματική πρόληψη για αυτές τις καταστάσεις.

Το ενδιαφέρον του Dawn Woods για την ιατρική του τρόπου ζωής αυξήθηκε λόγω της προσωπικής του εμπειρίας καθώς ο ίδιος όπως λέει, αγωνιζόταν με κακή υγεία σε όλη του τη ζωή και, όταν γεννήθηκε το δεύτερο παιδί του, είχε κουραστεί να αισθάνεται εξαντλημένος και με αδιαθεσία. Δεσμευόμενος σε συμπεριφορές υγιεινού τρόπου ζωής, μείωσε τη χοληστερόλη μου κατά 60 μονάδες, βελτίωσε την αρτηριακή του πίεση στο 110/70 και έχασε 40 κιλά κι έτσι ένιωσε περισσότερη ενέργεια, εγρήγορση και δύναμη από ποτέ. Από εκεί και πέρα, αναφέρει χαρακτηριστικά «το πάθος μου έγινε να βοηθώ άλλους να αντιμετωπίσουν την υποκείμενη αιτία των ασθενειών τους που σχετίζεται με τον τρόπο ζωής, ώστε και αυτοί να μπορούν να ζήσουν πλήρη και υγιή ζωή.

Πήρα πιστοποίηση για την άσκηση της ιατρικής στον τρόπο ζωής από το Αμερικανικό Κολλέγιο Lifestyle Medicine (ACLM) και διαπιστεύτηκα ως πιστοποιημένος προπονητής υγείας και ευεξίας ζωής. Άρχισα να ενσωματώνω συνομιλίες, όταν κρίνεται σκόπιμο, σε διαβουλεύσεις ασθενών στο φαρμακείο όπου εργάζομαι στο Μπέρμιγχαμ της Αλαμπάμα. Τις περισσότερες φορές, κοινοποιώ πληροφορίες υγείας που ο ασθενής δεν έχει ακούσει ποτέ και είναι ευγνώμων που τις λαμβάνει».

Οι ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα για διαβήτη τύπου 2, σύμφωνα με τον  Dawn Woods είναι από τους πιο αφοσιωμένους. Συχνά, οι γιατροί τους έχουν πει να «τρώνε καλύτερα», αλλά όχι τι σημαίνει αυτό, πολύ περισσότερο πώς να το επιτύχουν με βιώσιμο τρόπο. Μιλάει με ασθενείς για τα αυξανόμενα στοιχεία που υποστηρίζουν ένα κατά βάση φυτικό διατροφικό μοτίβο για την επίτευξη ύφεσης, προτείνει βιβλία και τους παρέχει πόρους από το ACLM, όπως οδηγούς αγορών και συνταγές για να φτιάξουν εύκολα γεύματα. Κάποιους τους κατευθύνει στο lifestylemedpros.org, τον κατάλογο του ACLM με πιστοποιημένους κλινικούς γιατρούς του lifestyle, για να βρουν βοήθεια σε κοντινή απόσταση.

Πάντως, σημειώνει, η αλλαγή του τρόπου ζωής δεν είναι ο καλύτερος δρόμος για όλους και οι κοινωνικοί καθοριστικοί παράγοντες προκαλούν μοναδικές προκλήσεις που πρέπει να αναγνωριστούν. Αλλά πολλοί ασθενείς εκπλήσσονται όταν μαθαίνουν ότι μπορεί να είναι δυνατό να επιτύχουν ύφεση στον διαβήτη τους ακολουθώντας ένα διατροφικό μοτίβο ολικής τροφής, που έχει ως κύριο διατροφικό συστατικό του τα φυτά.

Και συνεχίζει: «Για όσους ξοδεύουν μεταξύ 300 και 400 $ το μήνα για ινσουλίνη, η ιδέα της θεραπείας της νόσου τους μέσω της διατροφής είναι ενδιαφέρουσα. Για ορισμένους, οι συνομιλίες μας είναι ένα εφαλτήριο για να εμπλακούν οι γιατροί πρωτοβάθμιας περίθαλψής τους σε βαθύτερες συζητήσεις σχετικά με τον τρόπο ζωής. Οι ασθενείς που δεσμεύονται να κάνουν σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής τους καλούν μερικές φορές το φαρμακείο για να μάθουν πότε εργάζομαι, ώστε να συζητήσουν την πρόοδό τους μαζί μου ή να κάνουν ερωτήσεις.

Σίγουρα, τέτοιες διαβουλεύσεις δεν είναι πάντα δυνατές. Οι φαρμακοποιοί μπορούν να αντιμετωπίσουν τον ίδιο συντριπτικό όγκο ασθενών με τους γιατρούς και απλώς η διαχείριση της ζήτησης συνταγών για συμπλήρωση είναι μερικές φορές το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε.

Ελπίζω ότι οι ηγέτες της υγειονομικής περίθαλψης και οι εργοδότες θα αρχίσουν να αναγνωρίζουν την τεράστια αξία που μπορούν να έχουν οι φαρμακοποιοί συνεισφέροντας στην προσπάθεια μείωσης των χρόνιων ασθενειών και να δομήσουν έτσι το ρόλο μας για να ενισχύσουν τον αντίκτυπό μας. Οραματίζομαι ένα μέλλον στο οποίο οι φαρμακοποιοί θα είναι πιο βαθιά ενσωματωμένοι σε ομάδες υγείας για να βοηθήσουν τα καινοτόμα φάρμακα να επιτύχουν τη βέλτιστη υγεία ή να συνεργαστούν για τον επαναπροσδιορισμό της φαρμακευτικής αγωγής μετά από επιτυχημένες παρεμβάσεις ιατρικής στον τρόπο ζωής».