Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Διαφορετική ήταν η θέση ανάμεσα στον κ. Γιάννη Δαγρέ, Αντιπρόεδρο του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής και μέλος ΔΣ του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου και στον κ. Θεόδωρο Σκυλακάκη, πρόεδρο του Πανελλήνιου Συλλόγου Φαρμακαποθηκαρίων σε ό,τι αφορά το μέγεθος του προβλήματος των ελλείψεων στη χώρα μας και στο που βρισκόμαστε σήμερα σε σχέση με το παρελθόν σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν ως προσκεκλημένοι στην πρωινή εκπομπή «ΔΕΚΑτιανοί» της τηλεόρασης του ΣΚΑΪ.

Σύμφωνα με τον κ. Δαγρέ σοβαρές ελλείψεις στην Ελλάδα έχουμε από το 2012 οι οποίες προκύψαν κυρίως βάσει κάποιων αρχικών μνημονιακών επιλογών. Από τότε έχουμε, όπως είπε διακυμάνσεις στο πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα. «Κάποιες περιόδους έχουμε υφέσεις των ελλείψεων και κάποιες περιόδους έχουμε εξάρσεις. Αυτόν τον καρό – εδώ και ενάμιση με δύο χρόνια- έχουμε σοβαρότατη έξαρση ελλείψεων και μάλιστα θα μπορούσε να πει κανείς ότι ειδικά αυτόν τον καιρό είναι από τις σοβαρότερες εξάρσεις, να μην πω η σοβαρότερη έξαρση ελλείψεων – και δεν μιλώ για τον Αύγουστο αλλά για τον τελευταίο 1-1 ½ χρόνο- που έχει αντιμετωπίσει η χώρα μας και διεθνώς. Αυτή είναι η εικόνα».

Από την πλευρά του ο κ. Σκυλακάκης αφού παίρνοντας το λόγο -κι απαντώντας στο δημοσιογραφικό ερώτημα για το εάν οι μεγάλες ελλείψεις οφείλονται σε «αυτό που γνωρίζαμε, ότι επειδή τα φάρμακά μας είναι φτηνά εδώ στην Ελλάδα, τα έστελναν στο εξωτερικό ή και για άλλους λόγους» αντέδρασε άμεσα λέγοντας ότι αυτό δεν ισχύει «ούτε κατά διάνοια» -  διαφώνησε με τη θέση του Γιάννη Δαγρέ ότι αυτή τη στιγμή έχουμε μεγιστοποίηση του προβλήματος. «Αυτή τη στιγμή η αγορά βρίσκεται μάλλον στην καλύτερη κατάσταση που βρισκόταν τα τελευταία δύο χρόνια», όπως είπε. «Η χώρα μας σήμερα βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση σε σχέση με την κατάσταση που βρισκόταν πριν δύο χρόνια και σίγουρα σε καλύτερη κατάσταση σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρώπης γιατί έχουμε την τύχη να έχουμε πολύ καλή και ισχυρή βιομηχανία γενοσήμων».

Πάντως σύμφωνα με τον κ. Σκυλακάκη είναι πολύ σημαντικό να ξεκαθαριστεί τι ακριβώς εννοούμε όταν μιλάμε για ελλείψεις. «Έλλειψη, όπως είπε, είναι όταν δεν μπορεί να εκτελεστεί η συνταγή του γιατρού».

Αν και λόγω χρόνου ο κ. Σκυλακάκης δεν ολοκλήρωσε την τοποθέτησή του για τις αιτίες του προβλήματος των ελλείψεων, αναφέρθηκε στις δύο από τις τρεις κατά τη γνώμη του κύριες αιτίες. Έτσι μίλησε για «πάρα πολύ χαμηλές τιμές που καθιστούν τα φάρμακα ασύμφορα για τις εταιρείες που τα παράγουν. Αυτό είναι το ένα και εξαιρετικά βασικό. Αποτέλεσμα αυτού είναι μία σειρά από πολύ μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες να επιλέγουν στρατηγικά να εφοδιάσουν την αγορά. Όταν σ’ ένα προϊόν μπαίνεις μέσα δεν σε συμφέρει να το πουλάς. Είναι πολύ απλά τα πράγματα. Έχουμε κάποιες πληροφορίες τις οποίες δεν έχουμε επιβεβαιώσει ακόμα –εάν γίνει αυτό θα μας το επιβεβαιώσει η επίσημη πολιτεία- ότι με βάση κάποιες καταγγελίες που κάναμε εμείς τον προηγούμενο Δεκέμβριο για εννέα εταιρείες σ’ ένα σύνολο 52 σκευασμάτων μπήκαν πρόστιμα στο τελευταίο ΔΣ του ΕΟΦ σε πέντε από αυτές. Δεν υπάρχει κάποια επίσημη απάντηση (σ.σ. ανακοίνωση), το λέω με πάσα επιφύλαξη».

Ένα δεύτερο πράγμα που συνέβη, συνέχισε ο κ. Σκυλακάκης, είναι ότι τις δεκαετίες του 1990 και του 2000 ο δυτικός κόσμος μετέφερε την παραγωγή του στην Ασία για λόγους κόστους. Και δυστυχώς μετά τον covid, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε «ήρθε η ώρα του λογαριασμού εξοικονόμησης αυτού του κόστους».

Αυτό που σήμερα συμβαίνει είναι, όπως είπε, ότι μία σειρά από βασικά προϊόντα, βασικές - βασικές ουσίες δεν παράγονται ή έχουν καταστεί πολύ πιο ακριβές με αποτέλεσμα να μην μπορεί να καλυφθεί η αγορά. Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αμοξικιλίνη που χρησιμοποιείται σε πάρα πολλά σιρόπια και χάπια και σήμερα υπάρχει τεράστια παγκόσμια έλλειψη. Σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η τιμή του τελικού προϊόντος είναι ελεύθερη. Δηλαδή εάν ακριβύνει η πρώτη ύλη ο παραγωγός έχει δικαίωμα να αυξήσει την τιμή. Στην Ευρώπη το φάρμακο είναι προϊόν διατιμημένο διότι υπάρχει μία άλλη κουλτούρα και το αντιμετωπίσουμε διαφορετικά. Όταν ακριβαίνει η τιμή της δραστικής ο Αμερικανός παραγωγός το μόνο που έχει να κάνει είναι μία ανακοίνωση ότι “από αύριο πουλάω το προϊόν μου + 10%, + 20%”. Ο ευρωπαίος παραγωγός επωμίζεται αυτήν την αύξηση του κόστους.  

Σχολιάζοντας το θέμα ο κ. Δαγρές είπε ότι η απουσία κρατικής διατίμησης δηλαδή η ελεύθερη τιμή η οποία είναι κάτι πολύ κακό για τη διακίνηση των φαρμάκων, για την τιμή των φαρμάκων και για την τσέπη του ασθενούς δεν έσωσε τις ΗΠΑ από το να έχουν μία από τις μεγαλύτερες ελλείψεις σε αμοξυκιλίνη και βασικά αγαθά.

Ούτε ο κ. Δαγρές τοποθετήθηκε όπως θα ήθελε λόγω περιορισμένου χρόνου, κατά τη διάρκεια της εκπομπής στις αιτίες του προβλήματος των ελλείψεων. προχώρησε όμως με ανάρτησή του που συνοδεύει το βίντεο της εκπομπής, στην καταγραφή των 4 κύριων αιτιών του προβλήματος κάνοντας λόγο για:

α) Χαμηλές τιμές στα φθηνά φάρμακα, που τα καθιστά ζημιογόνα στην παραγωγή, τα οδηγεί σε απόσυρση και αυτό προκαλεί ελλείψεις,

β) Κοντόφθαλμη ανάθεση της παραγωγής φαρμάκων από τη Δύση στις χώρες της Ανατολής, που καθιστά τη Δύση εξαρτημένη και εκτεθειμένη σε κερδοσκοπικά παιχνίδια από την Ανατολή, κάτι που προκαλεί ελλείψεις σε πρώτη ύλη φαρμάκων,

γ) Υποτροφοδότηση της Ελλάδας σε φάρμακα από τις πολυεθνικές εταιρείες φαρμάκων, και ο ΕΟΦ εδώ καλείται να ελέγξει και να τιμωρήσει τις υπόλογες εταιρείες,

δ) Παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων που διογκώνουν περαιτέρω το πρόβλημα.

Με το ζήτημα των παράλληλων εξαγωγών να αντιμετωπίζεται πλέον ολοένα και πιο αποτελεσματικά, αυτό να βελτιώνει την κατάσταση σε πολλά φάρμακα, αλλά οι ελλείψεις να παραμένουν σε πολλά άλλα, απομένει πλέον η Πολιτεία να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά και τις υπόλοιπες 3 κύριες αιτίες ελλείψεων φαρμάκων:

- Τις υπερβολικά χαμηλές τιμές στα φθηνά φάρμακα,

- την υποτροφοδότηση της Ελλάδας σε φάρμακα από τις πολυεθνικές εταιρείες,

- την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής φαρμάκων και έτσι την απεξάρτησή μας από χώρες της Ανατολής.