Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Πιο επίκαιρο –με τη χώρα να αγωνιά για την εξέλιξη της κακοκαιρίας Elias που έρχεται μετά τη θεομηνία Daniel η οποία άφησε πίσω της τεράστιες καταστροφές ειδικά στη Θεσσαλία - δεν θα μπορούσε να είναι το μήνυμα που έστειλε ο Πρόεδρος της Διεθνούς Φαρμακευτικής Ομοσπονδίας  (International Pharmaceutical Federation  - FIP) από το Brisbane της Αυστραλίας, όπου από τις 24 έως  και τις 28 Σεπτεμβρίου διεξάγεται το 81^ο Παγκόσμιο συνέδριο Φαρμακευτικής και Φαρμακευτικών Επιστημών της FIP.

«Για πάρα πολύ καιρό, ο αρνητικός αντίκτυπος του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης στο περιβάλλον μας ήταν ένα περιθωριακό θέμα» ανέφερε ο Sinclair στην πρώτη του ομιλία ως πρόεδρος της FIP επισημαίνοντας τα αυξανόμενα περιστατικά ακραίων καιρικών φαινομένων και τονίζοντας ότι η κακή πλανητική υγεία οδηγεί σε περισσότερα άτομα που χρειάζονται υγειονομική περίθαλψη και στην εμφάνιση νέων προβλημάτων υγείας. «Η αποτελεσματική δράση για την κλιματική αλλαγή πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για το επάγγελμα του φαρμακείου. Κάθε κομμάτι του φαρμακείου έχει ευθύνη. Από τις ενώσεις φαρμακείων που προάγουν την περιβαλλοντική βιωσιμότητα και τη βιομηχανία που μειώνει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στο καθαρό μηδέν, μέχρι τις φαρμακοβιομηχανίες που ασχολούνται με την ανάπτυξη πράσινων φαρμάκων και τις ρυθμιστικές αρχές που συλλέγουν τυποποιημένα εθνικά δεδομένα για τη ρύπανση. Από τους εκπαιδευτικούς που διδάσκουν περιβαλλοντικά βιώσιμες φαρμακευτικές πρακτικές, μέχρι τους επαγγελματίες που αποτρέπουν τη σπατάλη μέσω της διασφάλισης της βέλτιστης χρήσης των φαρμάκων. Κάθε πράξη θα βοηθήσει. Μπορούμε να υποστηρίξουμε τον πλανήτη ενώ υποστηρίζουμε τους ασθενείς», είπε.

Ο νέος πρόεδρος της FIP εξήγησε ότι η βιωσιμότητα απαιτεί ένα οικονομικό περιβάλλον μέσα στο οποίο να μπορεί κάποιος να ασκήσει το επάγγελμά του με επιτυχία, να απολαμβάνει περιβαλλοντική προστασία και κοινωνική ισότητα, αλλά και βασικές ανθρώπινες ανάγκες όπως η υγειονομική περίθαλψη. «Τα συστήματα υγείας πρέπει να γίνουν πιο αποτελεσματικά. Πολλές ανάγκες θα μπορούσαν να καλυφθούν από τους φαρμακοποιούς», πρόσθεσε. Υπογράμμισε την αξία της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας ως ακρογωνιαίο λίθο των βιώσιμων συστημάτων υγείας και της καθολικής κάλυψης υγείας, αλλά τόνισε επίσης τη σημασία του εργατικού δυναμικού, της εκπαίδευσης, της τεχνολογίας, της έρευνας, της συνεργασίας και της χρηματοδότησης.

Ο κ. Sinclair προέτρεψε το επάγγελμα του φαρμακείου να παραμείνει ενωμένο απέναντι στις προκλήσεις, όπως ήταν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, προκειμένου να οικοδομηθεί ένα βιώσιμο μέλλον για την υγειονομική περίθαλψη. «Η FIP είναι πεπεισμένη ότι το επάγγελμά μας θα δώσει λύσεις σε πολλές προκλήσεις υγείας», είπε.

Οι δηλώσεις αυτές του προέδρου της FIP ήρθαν τη στιγμή που η Ομοσπονδία απευθύνει έκκληση στη φαρμακευτική κοινότητα για δράση σχετικά με την κλιματική αλλαγή δημοσιεύοντας μάλιστα νέα διακήρυξη που ουσιαστικά έρχεται να επεκτείνει εκείνη του 2016 και αναφέρεται στη σημασία της μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των φαρμακευτικών προϊόντων και των σχετικών δραστηριοτήτων. Καθιστά σαφές ότι η περιβαλλοντική βιωσιμότητα περιλαμβάνει τόσο μέτρα μετριασμού, όπως η μείωση της φαρμακευτικής ρύπανσης και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, όσο και μέτρα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

«Οι επαγγελματίες του φαρμακείου έχουν ηθική ευθύνη για τον μετριασμό των κινδύνων για το κλίμα και τη ρύπανση για την υγεία σε όλη την φαρμακευτική αλυσίδα εφοδιασμού και σε όλο το φάσμα της διαχείρισης φαρμάκων. Για παράδειγμα, η βελτιστοποιημένη διαχείριση φαρμάκων μπορεί να μετριάσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της υγειονομικής περίθαλψης στο πλαίσιο κλινικά κατάλληλης περιγραφής. Ωστόσο, το επάγγελμα πρέπει τώρα να αντιμετωπίσει και την προσαρμογή του κλίματος για να επιτρέψει τη βιωσιμότητα των υπηρεσιών φαρμακείου σε ταχέως μεταβαλλόμενα περιβάλλοντα», δήλωσε η Δρ Shellyza Moledina Sajwani, συμπρόεδρος της επιτροπής πολιτικής της FIP που ανέπτυξε τη διακήρυξη.

Για διαφορετικούς τομείς του επαγγέλματος — φαρμακευτικές ενώσεις, νοσοκομεία, κοινότητα, ρυθμιστικές αρχές, βιομηχανία, προμήθειες, ακαδημαϊκή κοινότητα, δημόσια υγεία, στρατιωτικές υπηρεσίες και υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης — η νέα διακήρυξη πολιτικής κάνει μία σειρά από συστάσεις σε μία λογική του μετριασμού του προβλήματος και της προσαρμογής στην ανάγκη αυτή. Για παράδειγμα, στο πλαίσιο του μετριασμού του προβλήματος, η FIP λέει ότι οι ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να συνεργάζονται με άλλους ενδιαφερόμενους φορείς για τη δημιουργία τυποποιημένης συλλογής δεδομένων σε εθνικό επίπεδο σχετικά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου αλλά και τα απόβλητα από όλους τους τομείς της φαρμακευτικής, ενώ παράλληλα να θέτουν στόχους για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των φαρμάκων σε όλο τον κύκλο ζωής τους. Και στο πλαίσιο της προσαρμογής, αναφέρει ότι οι κοινοτικοί φαρμακοποιοί θα πρέπει να ενημερώνουν τα σχέδιά τους για την αντιμετώπιση καταστροφών και για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και να παρέχουν τακτική εκπαίδευση ή ασκήσεις σχετικά με διαδικασίες που περιλαμβάνει ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση καταστροφών, σχετικό με επιδεινούμενες φυσικές καταστροφές και ακραία καιρικά φαινόμενα.

«Αυτή η διευρυμένη πολιτική είναι ιδιαίτερα επίκαιρη καθώς η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή AR6 Synthesis Report 2023 έχει περιγράψει την επείγουσα ανάγκη και την ανάγκη άμεσης δράσης για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα αυτή τη δεκαετία για περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1,5°C ή 2°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Αυτή η δήλωση έχει σκοπό να αναδείξει την επείγουσα δράση που απαιτείται στον τομέα των φαρμακείων», είπε η Δρ Sajwani.