Το DailyPharmaNews έχει αναδείξει με τον πιο συστηματικό τρόπο εδώ και αρκετά χρόνια φτάνοντας να διοργανώσει και σχετικά συνέδρια ένα θέμα που πριν συζητιόταν ελάχιστα –έως καθόλου- αν και αποτελεί ένα κρίσιμο ζήτημα τόσο για τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας όσο και για την ασφάλεια του ασθενή. Το θέμα της συμμόρφωσης των ασθενών στη θεραπεία, όπου ο Φαρμακοποιός παίζει ρόλο –κλειδί.

Το PharmacyTimes δημοσίευσε ένα ενδιαφέρον άρθρο, όπου αναφέρει ότι οι φαρμακοποιοί, σύμφωνα με τα αποτελέσματα Ολλανδών ερευνητών, θα μπορούσαν να αποτελούν λύση στο πρόβλημα της πολυφαρμακίας για τους ασθενείς με καρκίνο.  

Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Ο επιπολασμός της πολυφαρμακίας είναι κάτι που διαρκώς αυξάνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες καθώς έχει κόστος περισσότερα από 50 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο στα πλάνα που αφορούν την υγεία. Ειδικά όταν μιλάμε για πολύπλοκες ασθένειες όπως ο καρκίνος που περιλαμβάνει περίπλοκα φαρμακευτικά σχήματα η πολυφαρμακία είναι αναπόφευκτη.    

Η λήψη πολλαπλών φαρμάκων δεν είναι το πρόβλημα, καθώς έως και το 81% των ασθενών με καρκίνο λαμβάνουν φάρμακα για τη θεραπεία των άλλων συννοσηροτήτων τους. Ωστόσο, λόγω των δυσκολιών συνεννόησης των ομάδων υγειονομικής περίθαλψης και των διπλών θεραπειών, οι ασθενείς πληρώνουν το υπερβολικό τίμημα των προβλημάτων που σχετίζονται με τα φάρμακα.

Μια ομάδα ερευνητών από την Ολλανδία εμβάθυνε σε αυτό το ζήτημα για να προσδιορίσει την εμφάνιση ζητημάτων που σχετίζονται με φάρμακα σε ασθενείς με καρκίνο σε μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The Journal of Geriatric Oncology.

Ο πληθυσμός της μελέτης ήταν ασθενείς ηλικίας άνω των 65 ετών με προσδόκιμο ζωής που ξεπερνούσε τους 24 μήνες. Ο στόχος ήταν να καθοριστεί η σωστή χρήση των φαρμάκων και να μετριαστούν τυχόν προβλήματα που σχετίζονται με τη φαρμακευτική αγωγή.

Η ομάδα περιλάμβανε έναν φαρμακοποιό, έναν ογκολόγο και έναν γηριατρικό ειδικό. Ο φαρμακοποιός ήταν υπεύθυνος για τη διεξαγωγή μιας αρχικής συνέντευξης για τον προσδιορισμό τυχόν σφαλμάτων και την τήρηση της φαρμακοθεραπείας.

Αφού κατέληξε σε κοινή απόφαση με την υπόλοιπη διεπιστημονική ομάδα, ο ογκολόγος έκανε τις κατάλληλες αλλαγές στο σχήμα. Τέσσερις εβδομάδες μετά την εφαρμογή των βελτιστοποιημένων θεραπειών, οι ερευνητές έστειλαν ένα ερωτηματολόγιο για να αξιολογήσουν την ικανοποίηση των ασθενών σχετικά με την παρέμβαση.

Αυτή η μελέτη αποκάλυψε αρκετά ευρήματα που αποδεικνύουν περαιτέρω ότι το θέμα της πολυφαρμακίας είναι πιεστικό και την πιθανότητα να προκαλέσει βλάβη στους ασθενείς. Πρώτον, εντόπισαν ότι κάθε ασθενής είχε κατά μέσο όρο 6 προβλήματα που σχετίζονται με τα φάρμακα (Drug-related problems - DRPs) και κατά μέσο όρο 3 ακατάλληλα συνταγογραφούμενες θεραπείες.

Ο μεγαλύτερος ένοχος για τα DRPs παρέμεινε η υπερβολή στη θεραπεία της υπέρτασης, το θέμα της διαχείρισης του πόνου και η υπερλιπιδαιμία, σύμφωνα με τη μελέτη. Αφού έγιναν οι κατάλληλες παρεμβάσεις, οι ασθενείς ανέφεραν υψηλά ποσοστά ικανοποίησης.

Επιπλέον, οι ογκολόγοι δέχονταν τις συστάσεις των φαρμακοποιών περισσότερες από τις μισές φορές. Η διεπιστημονική ομάδα αποδέχτηκε τις προτάσεις σε περισσότερες από το 75% των περιπτώσεων. Οι ερευνητές προσδιόρισαν επίσης ότι αν και η χρήση διαδικτυακών φόρουμ παρακολούθησης όπως το OncPal αποδείχθηκε χρήσιμη για την ανακάλυψη προβλημάτων που σχετίζονται με τη φαρμακοθεραπεία, η συζήτηση με ασθενείς ήταν πιο αποτελεσματική στο να αποκαλυφθούν τέτοια προβλήματα.

Με ένα μέσο όρο της τάξης του 34%-47% όλων των φαρμάκων που λαμβάνουν οι καρκινοπαθείς να είναι επιλέξιμα για πιθανή διακοπή, είναι επιτακτική η παρουσία ενός φαρμακοποιού για την καταπολέμηση του προβλήματος της πολυφαρμακίας. Οι απαντήσεις των ασθενών δείχνουν ξεκάθαρα ικανοποίηση, γεγονός που υπογραμμίζει την πρόσθετη βελτίωση της ποιότητας ζωής σε αυτούς τους ασθενείς. Οι φαρμακοποιοί βρίσκονται σε μοναδική θέση στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης ώστε να μπορούν να κάνουν αυτές τις συστάσεις και παρεμβάσεις προτού οι ασθενείς να υποστούν τις συνέπειες των προβλημάτων που σχετίζονται με τα φάρμακα.