Η απάντηση του υπουργού στις διαμαρτυρίες περί συμμετοχών στα φάρμακα

Στροφή του Υπουργού Υγείας με δέσμευση ότι θα φέρει νέα ρύθμιση που θα διασφαλίζει ότι για κανένα γενόσημο φάρμακο η διαφορά ασφαλιστικής και λιανικής τιμής δεν θα ξεπερνάει τα 3 ευρώ. Πριν ωστόσο μιλήσει για δίκαια παράπονα, προσπάθησε να χρεώσει στους φαρμακοποιούς όλη αυτήν την αναστάτωση.

Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Η εφαρμογή ενός ανενεργού παλιού νόμου που λάμβανε συνεχείς παρατάσεις στην εφαρμογή του μέχρι τώρα που ο Υπουργός Υγείας κ. Άδωνις Γεωργιάδης αποφάσισε να τον θέσει σε εφαρμογή φαίνεται πως βρίσκεται πίσω από όλη αυτήν την κατάσταση που δημιουργήθηκε με τις διαμαρτυρίες για αύξηση των συμμετοχών των ασθενών στα γενόσημα φάρμακα από τη Δευτέρα 12 Φεβρουαρίου, όταν και άρχισε να ισχύει το νέο Δελτίο Τιμών Φαρμάκων το οποίο εκδόθηκε στα τέλη του 2023. 

Τόσο ο Υπουργός Υγείας όσο και ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Απόστολος Βαλτάς με δηλώσεις τους σε ΜΜΕ μίλησαν για έναν νόμο του 2021 που προέβλεπε αυτήν την αλλαγή  υπολογισμού του ποσοστού αποζημίωσης των γενοσήμων ο οποίος ωστόσο, παρά την έκδοση της σχετικής υπουργικής απόφασης το 2022, δεν προχώρησε στο να τεθεί σε εφαρμογή.

Το θέμα είναι ότι ο κ. Γεωργιάδης με δηλώσεις του στην πρωινή εκπομπή «Καλημέρα Ελλάδα» στον τηλεοπτικό σταθμό Αντένα έριξε το βάρος για την όλη αυτή αναστάτωση, στους φαρμακοποιούς. Δίνοντας ένα ιστορικό είπε ότι το άρθρο 49 του Νόμου 4790/2021 έλεγε ότι ο Υπουργός Υγείας θα εκδώσει μία Υπουργική Απόφαση για το πως θα γίνεται η καταβολή και αποζημίωση των γενοσήμων φαρμάκων προς το φθηνότερο γενόσημο φάρμακο. Η σχετική Υπουργική Απόφαση βγήκε στις 12/7/2022 και είχε έναρξη εφαρμογής την 1^η Ιουλίου του 2023 ώστε να υπάρχει επαρκής χρόνος για να ενημερώσουν οι φαρμακοποιοί τους πελάτες τους.

Ουσιαστικά λοιπόν ο Υπουργός στράφηκε εναντίον των φαρμακοποιών τους  οποίους κατηγόρησε ότι δεν ενημέρωσαν τους πολίτες για την εφαρμογή του νέου καθεστώτος αποζημίωσης των γενοσήμων. Μάλιστα συνέχισε ότι «την 1^η/7/2023 ο προκάτοχός μου, ο κ. Χρυσοχοΐδης θεώρησε ότι ακόμη δεν έχει γίνει επαρκής ενημέρωση και έδωσε παράταση έως 31 Ιανουαρίου του 2024. Στις 31 Ιανουαρίου του 2024 εγώ δεν έδωσα επιπλέον παράταση κι εφαρμόζεται ο νόμος όπως έχει ψηφιστεί δύο χρόνια πριν. Τι λέει αυτός ο νόμος; Λέει ότι το κράτος, ο ΕΟΠΥΥ σε κάθε δραστική ουσία αποζημιώνει το φθηνότερο γενόσημο. Και η δουλειά του φαρμακοποιού είναι να εξηγήσει στον ασθενή που ζητά ένα φάρμακο βάσει της δραστικής ουσίας ότι έχει (σ.σ. π.χ.) δέκα επιλογές. Η μία κάνει τόσο, η άλλη κάνει τόσο, η άλλη κάνει τόσο. Το ίδιο φάρμακο είναι με την ίδια δραστική ουσία… Ο γιατρός γράφει δραστική ουσία. Η δραστική ουσία έχει πολλές εμπορικές ονομασίες. Ο ΕΟΠΥΥ πληρώνει ασφαλιστικά, δηλαδή αποζημιώνει στο 100% τη φθηνότερη δραστική ουσία».   

Πέρα από την ευθύνη της ενημέρωσης ο κ. Γεωργιάδης χρέωσε εν τέλει στους φαρμακοποιούς και το γεγονός ότι οι πολίτες βρέθηκαν να πληρώνουν από την τσέπη τους πολύ περισσότερα χρήματα από εκείνα που θα μπορούσαν να πληρώσουν, καθώς όπως είπε «μπορεί ο ασθενής να πει στον φαρμακοποιό “θέλω να μου δώσεις σε αυτήν τη δραστική ουσία το φθηνότερο φάρμακο”. Άφησε δηλαδή να εννοηθεί ότι οι φαρμακοποιοί πέρα από το ότι δεν προετοίμασαν τους ασθενείς για την αλλαγή που θα ερχόταν, ακόμη κι όταν αυτή άρχισε να εφαρμόζεται, δεν τους έδωσαν την πληροφορία εκείνη που έπρεπε για να μη χρεωθούν περισσότερο».   

Ο Υπουργός Υγείας υπεραμύνθηκε της εφαρμογής του νέου μέτρου λέγοντας πως «ο νόμος είναι σωστός. Το κράτος, όταν επιδοτεί το ακριβότερο φάρμακο ενώ είναι το ίδιο (σ.σ. με κάποιο άλλο γενόσημο με την ίδια δραστική ουσία) κάνει δύο ζημιές: Πρώτον, κάνει δώρο πολλά εκατομμύρια ευρώ στη βιομηχανία… και δεύτερον ωθεί τις βιομηχανίες να κρατούν τις τιμές ψηλά. Η λογική του ανταγωνισμού είναι, εφόσον στην ίδια θεραπευτική κατηγορία κάποιος μπορεί και πουλά φθηνότερα ένα φάρμακο, πρέπει κι εσύ να κατεβάσεις την τιμή σου (σ.σ. για να τον ανταγωνιστείς και να έχεις πωλήσεις). Εάν όμως ο ασθενής δεν έχει κίνητρο να αγοράσει το φθηνότερο κι αγοράζει το ακριβότερο γιατί πληρώνει το ίδιο τότε η βιομηχανία κρατά την τιμή ψηλά. Καταλαβαίνω ότι η πολιτική αυτή ξεβολεύει πολύ τον κόσμο, το δέχομαι αλλά δυστυχώς είναι σωστή».

Για τον ίδιο, στόχος είναι να εκμεταλλευτούμε ως χώρα το γεγονός ότι έχουμε μία από τις ισχυρότερες βιομηχανίες γενοσήμων στην Ευρώπη και να αυξήσουμε τον ποσοστό χρήσης τους, όπως έχουν κάνει άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Μάλιστα είπε ότι έχουμε ακολουθήσει λανθασμένη πολιτική για την προώθηση των γενοσήμων υποστηρίζοντας ότι η χώρα μας που σήμερα έχει ποσοστό διείσδυσης γενοσήμων 28% μπορεί να φτάσει την Πορτογαλία, μία χώρα με τον ίδιο πληθυσμό, όπου η διείσδυση γενοσήμων έχει φτάσει στο 43%.

Πάντως ο κ. Γεωργιάδης επί της ουσίας δεν απάντησε στο δημοσιογραφικό ερώτημα που του τέθηκε για το ότι οι γιατροί συνταγογραφούν δραστική ουσία προσθέτοντας όμως και συγκεκριμένο εμπορικό σκεύασμα στη συνταγή, κάτι βεβαίως που έχουν θέσει ως θέμα και οι φαρμακοποιοί οι οποίοι οφείλουν να εκτελέσουν τη συνταγή. Το μόνο περιθώριο που έχουν σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να εξηγήσουν στον πολίτη/ασθενή τι ακριβώς συμβαίνει με τη χρέωση που θα έχουν εάν λάβουν το συγκεκριμένο φάρμακο κι όχι το πιο φθηνό και να πάει εκείνος και πάλι στον γιατρό του, εάν δεν θέλει να επιβαρυνθεί οικονομικά, να του ζητήσει να αλλάξει τη συνταγή.  

Ακόμη όμως και στο ότι, όπως είπε ο Υπουργός Υγείας, ο ασθενής έχει τη δυνατότητα επιλέγοντας το φθηνότερο φάρμακο της ίδιας δραστικής ουσίας, να μην πληρώνει συμμετοχή, ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος αντέδρασε υποστηρίζοντας με ανακοίνωσή του ότι «στην παρούσα κατάσταση μέσω του συστήματος της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, ο ασθενής προκειμένου να μην καταβάλλει επιπλέον συμμετοχή, θα πρέπει να επιλέξει το φθηνότερο φάρμακο από την ίδια θεραπευτική κατηγορία στην οποία ανήκει, που είναι διαφορετικής δραστικής από αυτό που αναγράφεται στη συνταγή».

Και εξήγησε πως όλη αυτή η επιβάρυνση στη συμμετοχή προέκυψε από την εφαρμογή ενός ανενεργού παλιού νόμου που λάμβανε συνεχείς παρατάσεις στην εφαρμογή του. Μάλιστα όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση «ο ΠΦΣ ζήτησε από τον Υπουργό Υγείας να αλλάξει το νόμο για να αποφευχθούν οι μεγάλες επιβαρύνσεις στις συμμετοχές των ασφαλισμένων».

Οι φαρμακοποιοί επίσης έθεσαν ευθέως το ζήτημα για το οποίο ο κ. Γεωργιάδης απέφυγε να τοποθετηθεί, τη δυνατότητα κλειδώματος της εμπορικής ονομασίας ενός φαρμάκου (και γενοσήμου) από τον ιατρό. Όπως τονίζει ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος «είναι επιβεβλημένο προκειμένου να γίνει πράξη η δυνατότητα στον Έλληνα ασθενή να επιλέγει φθηνότερο φάρμακο της ίδιας δραστικής ουσίας σύμφωνα και με τις δηλώσεις του Υπουργού, να μην επιτρέπεται η δυνατότητα στον ιατρό να κλειδώνει την εμπορική ονομασία του γενόσημου φαρμάκου».

Ο κ. Βαλτάς έθεσε τα θέματα αυτά μιλώντας κι εκείνος στην πρωινή εκπομπή «Καλημέρα Ελλάδα» στον τηλεοπτικό σταθμό Αντένα και περιγράφοντας την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι φαρμακοποιοί μίλησε για «τεράστιες αντιδράσεις» και «μεγάλο προβληματισμό» από πλευράς πολιτών, ειδικά των συνταξιούχων που είδαν τη συμμετοχή τους ξαφνικά να τριπλασιάζεται.

Για τον κ. Βαλτά οι συνεχείς παρατάσεις που δίνονταν στην εφαρμογή του νόμου στον οποίο αναφέρθηκε ο κ. Γεωργιάδης είχαν να κάνουν με την πρόβλεψη από πλευράς πολιτείας ότι θα δημιουργούσε – όπως κι έγινε- προβλήματα. Τόνισε επίσης ότι «κανονικά είναι υποχρεωμένος ο γιατρός να γράψει βάσει νόμου μόνο τη δραστική ουσία, όπως συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη». Με τα λόγια αυτά ουσιαστικά αντέκρουσε την κατηγορία του Υπουργού προς τους φαρμακοποιούς ότι φταίνε γιατί δεν ενημέρωσαν τους πολίτες για τις αλλαγές που θα έρχονταν.

Η άποψη που διατύπωσε ο Πρόεδρος του ΠΦΣ για όλο αυτό που συνέβη είναι ότι «ο Υπουργός μάλλον, επειδή δεν ήταν δικός του ο νόμος, δεν γνώριζε ότι η κατηγοριοποίηση ήταν σε θεραπευτική κατηγορία». Ύστερα από τηλεφωνική συζήτηση που είχαν Βαλτάς και Γεωργιάδης όπου τονίστηκε από πλευράς του κ Βαλτά το πρόβλημα, ο Υπουργός του δήλωσε, ότι «θα αλλάξει το νόμο και θα πάει (σ.σ. τη δυνατότητα αλλαγής σκευάσματος) σε επίπεδο δραστικής ουσίας».