Καρκίνος παχέος εντέρου, καρδιαγγειακός κίνδυνος, παχυσαρκία, κάπνισμα … Με βάση τα όσα ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου κ. Μανώλης Κατσαράκης στο DailyPharmaNews με αφορμή  την υπογραφή της Κοινής Υπουργικής Απόφασης που καθορίζει το πλαίσιο της δράσης πρόληψης για τον καρκίνο του παχέος εντέρου όπου συμμετέχουν και τα φαρμακεία, ο ρόλος του φαρμακοποιού στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας διευρύνεται (δες εδώ). Έτσι κάθε δημοσίευμα που αναφέρεται στο πως ο φαρμακοποιός μπορεί να παίξει με τον καλύτερο τρόπο σωστά το ρόλο του συμβούλου υγείας, δεν μπορεί παρά να έχει ενδιαφέρον.

Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

Οι φαρμακοποιοί μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς να εφαρμόσουν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους για να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους. Έτσι ξεκινά άρθρο του PharmacyTimes.com σχετικά με το σημαντικό ρόλο των φαρμακοποιών στο να βοηθήσουν ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια να διαχειριστούν σωστά το σοβαρό αυτό πρόβλημα της υγείας τους.

Το πρώτο βήμα είναι να εξηγήσει τη διάγνωση στους ασθενείς παρέχοντας παράλληλα την ενσυναίσθηση που αυτοί χρειάζονται να νιώσουν. Οι αλλαγές που θα χρειαστεί να κάνουν στον τρόπο ζωής τους μπορεί να είναι δύσκολες. Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι οι ασθενείς αναγνωρίζουν ότι ξέρουν καλύτερα τον εαυτό τους όταν πρόκειται να γίνει κουβέντα για το πώς αισθάνονται.

Δεύτερον, οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια πρέπει να κατανοούν τη σημασία της καθημερινής παρακολούθησης των συμπτωμάτων τους (εκτίμηση πρησμένων ποδιών, ζύγιση για παρακολούθηση αύξησης βάρους και διατήρηση αρχείου για το επίπεδο ενέργειας, τον βήχα/συριγμό κ.λπ.) ώστε να είναι εύκολο να εντοπίσουν το εάν αρχίζουν να αισθάνονται χειρότερα και μπορεί να χρειάζονται βοήθεια από την ομάδα υγειονομικής περίθαλψης.

Οι ασθενείς θα πρέπει πάντα να προσέχουν νέα ή μεταβαλλόμενα συμπτώματα και θα πρέπει να σταματούν εντελώς ή να μειώνουν το κάπνισμα ή την κατανάλωση αλκοόλ, συνήθειες που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα και να αυξήσουν την όποια ενόχληση. Επιπλέον, η εκπαίδευση των ασθενών σχετικά με τον εντοπισμό επειγόντων συμπτωμάτων ή με το να γνωρίζουν πότε χρειάζονται επείγουσα περίθαλψη θα μπορούσε να σώσει τη ζωή τους.

Η υγιεινή διατροφή, η ελαφριά άσκηση και η τήρηση της φαρμακοθεραπείας τους παίζουν επίσης ζωτικό ρόλο στη βελτίωση των αποτελεσμάτων.

Οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια θα πρέπει να στοχεύουν σε μια δίαιτα που περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά, ξηρούς καρπούς και όσπρια. Θα πρέπει να αποφεύγουν το νάτριο, το κόκκινο κρέας, τα γλυκά και τα υψηλά επίπεδα ζάχαρης. Είναι σημαντικό να προσέχουντα συσκευασμένα τρόφιμα για εύκολη κατανάλωση, επειδή τείνουν να περιέχουν πολύ αλάτι για να παρατείνουν τη διάρκεια ζωής του προϊόντος.

Επιπλέον, η ελαφριά άσκηση, όπως το περπάτημα με μέτριο ρυθμό για λίγα λεπτά την ημέρα, βοηθά στην ενίσχυση της καρδιάς. Τέλος, η διαχείριση της φαρμακευτικής αγωγής είναι κρίσιμη για την παράταση της ζωής του ασθενούς, την ενίσχυση της καρδιακής λειτουργίας και τη μείωση των συμπτωμάτων.

Οι φαρμακοποιοί διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην παροχή των απαραίτητων εργαλείων στους ασθενείς για την τήρηση και την εκπαίδευσή τους σχετικά με τη σημασία της τήρησης του θεραπευτικού τους σχήματος.

Τηρώντας το πρόγραμμα φαρμακοθεραπείας τους, οι ασθενείς μπορούν να ζήσουν περισσότερο, να αναπνέουν ευκολότερα, να μειώσουν το πρήξιμο και να βελτιώσουν τα επίπεδα ενέργειάς τους.

Στους περισσότερους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια συνταγογραφούνται πολλαπλά φάρμακα. Οι φαρμακοποιοί θα πρέπει να εξετάζουν την ένδειξη κάθε φαρμάκου και τη σωστή δόση που πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά και θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι ο ασθενής γνωρίζει το πως να συνεργαστεί με τον φαρμακοποιό εάν σχεδιάζει να λάβει συμπληρώματα ή φάρμακα OTC, προκειμένου να αποφευχθούν αλληλεπιδράσεις. Αυτή είναι μια εξαιρετική στιγμή για τους φαρμακοποιούς να συστήσουν στον ασθενή να έχει ένα κουτί χαπιών ή ένα σύστημα υπενθύμισης για να έχουν οργανωμένη λήψη όλων των φαρμάκων που πρέπει να λαμβάνουν.

Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι ορισμένα φάρμακα μπορεί να είναι ακριβά και ένας ασθενής μπορεί να χρειαστεί βοήθεια για να βρει μία εναλλακτική λύση. Κάθε αλλαγή στον τρόπο ζωής μετράει και η συσσώρευση μικρών αλλαγών μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά.

Το άρθρο καταλήγει στο ότι αν και δεν υπάρχει θεραπεία για την καρδιακή ανεπάρκεια, υπάρχουν πολλοί τρόποι για τη διαχείριση της πάθησης με σταθερές υγιεινές συνήθειες. Οι φαρμακοποιοί μπορούν να προτείνουν εφαρμογές για smartphone, προγράμματα διαχείρισης των καθημερινών υποχρεώσεων, πλάνα αυτοελέγχου και εκπαιδευτικούς ιστότοπους στους ασθενείς για να τους βοηθήσουν να παραμείνουν ενημερωμένοι και να παρακολουθούν τα συμπτώματά τους.

Οι φαρμακοποιοί πρέπει να αναλάβουν την πρωτοβουλία και να βοηθήσουν τους ασθενείς στη συμμόρφωση στη φαρμακοθεραπεία τους, στην ανοσοποίηση για την πρόληψη και να τους εκπαιδεύσουν για αλλαγές στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης άλλων καταστάσεων υγείας και των τακτικών ανακούφισης από το άγχος. Ενεργές συνεργασίες και συνεχής μάθηση μεταξύ των ασθενών και της ομάδας υγειονομικής περίθαλψης θα οδηγήσει στα καλύτερα αποτελέσματα.

Στην ελληνική πραγματικότητα ήδη ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος κινείται μεθοδικά στη λογική να υποδεχτεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο όλες τις νέες υπηρεσίες που ήδη έχουν αναγνωριστεί και ξεκινούν να παρέχονται από τα ελληνικά φαρμακεία ανοίγοντας δρόμο και για εκείνες που θα έρθουν.