Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη

Νέα αντιβιοτικά πρέπει να αναπτυχθούν επειγόντως για την καταπολέμηση 12 επικίνδυνων ομάδων βακτηρίων, τις οποίες ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας –σε χτεσινή του ανακοίνωση– περιγράφει ως «παθογόνα προτεραιότητας» (priority pathogens) και τα οποία χαρακτηρίζει ως μεγάλη απειλή για τη δημόσια Υγεία.

 Πολλά από αυτά τα βακτήρια έχουν ήδη εξελιχθεί σε θανατηφόρα μικρόβια που είναι ανθεκτικά σε πολλά αντιβιοτικά, επισημαίνει ο ΠΟΥ.

 Τα συγκεκριμένα απειλητικά παθογόνα έχουν, πλέον, εμπεδωμένες ικανότητες να βρίσκουν τρόπους αντίστασης στη θεραπεία και μπορούν, επίσης, να μεταφέρουν γενετικό υλικό που επιτρέπει και σε άλλα βακτήρια να γίνονται ανθεκτικά στα φάρμακα, προσθέτει ο Οργανισμός στην ανακοίνωση.

 Η Marie-Paule Kieny, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του ΠΟΥ για τα συστήματα υγείας και την καινοτομία, δήλωσε ότι εναπόκειται στις κυβερνήσεις να εφαρμόσουν πολιτικές για την τόνωση των επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη (R & D), ώστε να έχουμε εγκαίρως νέα φάρμακα, τονίζοντας ότι «η αντίσταση στα αντιβιοτικά έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις».

 «Αν αφήσουμε τους φορείς της αγοράς μόνους, τα νέα αντιβιοτικά, που επειγόντως χρειαζόμαστε, δεν πρόκειται να αναπτυχθούν εγκαίρως».

 Τις τελευταίες δεκαετίες, ανθεκτικά στα φάρμακα βακτήρια, όπως ο Staphylococcus aureus (MRSA) ή το Clostridium difficile, έχουν εξελιχθεί σε μια παγκόσμια απειλή για τη δημόσια Υγεία. Στελέχη των απειλητικών παθογόνων και λοιμώξεων, όπως η φυματίωση και η γονόρροια είναι ήδη ανίατα.

 Ο ΠΟΥ έχει ήδη προειδοποιήσει ότι πολλά αντιβιοτικά πιθανόν θα καταντήσουν τελείως ανίσχυρα και περιττά τα επόμενα χρόνια, αφήνοντας τους ασθενείς εκτεθειμένους σε θανατηφόρες λοιμώξεις, μία κατάσταση απειλητική και για το μέλλον της Ιατρικής.

 Η λίστα με τα «παθογόνα προτεραιότητας» έχει τρεις κατατάξεις-χαρακτηρισμούς επικινδυνότητας: «κρίσιμη», «υψηλή» και «μέση», ανάλογα με το πόσο επειγόντως χρειαζόμαστε τα νέα αντιβιοτικά.

Η ομάδα παθογόνων με το χαρακτηρισμό «κρίσιμη» περιλαμβάνει πολυανθεκτικά βακτήρια που συνιστούν ιδιαίτερη απειλή στα νοσοκομεία, γηροκομεία και άλλα ιδρύματα φροντίδας. Σε αυτή την ομάδα περιλαμβάνονται οι ψευδομονάδες και διάφορα εντεροβακτηριοειδή που μπορούν να προκαλέσουν συχνά θανατηφόρες λοιμώξεις, όπως η πνευμονία και η σηψαιμία.

 «Αυτά τα βακτήρια είναι υπεύθυνα για σοβαρές λοιμώξεις και υψηλά ποσοστά θνησιμότητας», δήλωσε η Kieny. «Αν και αυτά τα βακτήρια δεν είναι ευρέως διαδεδομένα και γενικώς δεν επηρεάζουν τους υγιείς ανθρώπους, η επιβάρυνση, ωστόσο, για τους ασθενείς είναι πλέον ανησυχητική και αποτελεί επιτακτική ανάγκη η ανάπτυξη νέων αποτελεσματικών θεραπειών».

 Η δεύτερη και τρίτη ομάδα της λίστας περιέχουν άλλα ολοένα και πιο ανθεκτικά στα φάρμακα βακτήρια που προκαλούν περισσότερο κοινές ασθένειες, όπως η γονόρροια και η τροφική δηλητηρίαση που προκαλείται από σαλμονέλα.

 Ο ΠΟΥ τονίζει ότι η λίστα έχει ως στόχο να παρακινήσει τις κυβερνήσεις να εφαρμόσουν εγκαίρως πολιτικές που παρέχουν κίνητρα για προγράμματα βασικής και προηγμένης Έρευνας & Ανάπτυξης.

 Ο Tim Jinks, επικεφαλής στο τμήμα των ανθεκτικών στα φάρμακα λοιμώξεων, στο φιλανθρωπικό οργανισμό Wellcome Trust για την παγκόσμια Υγεία, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι, μέσα σε μία γενιά, θα μπορούσαν να υπάρξουν μέχρι και 10 εκατομμύρια θάνατοι το χρόνο εξαιτίας λοιμώξεων ανθεκτικών στα φάρμακα, αν δεν αναπτυχθούν σύντομα νέα αντιβιοτικά. Χαρακτήρισε, δε, τη λίστα του ΠΟΥ ως ένα σημαντικό εργαλείο για να κατευθύνει την έρευνα.

 «Χωρίς νέα φάρμακα για την αντιμετώπιση θανατηφόρων λοιμώξεων, σωτήριες θεραπείες όπως η χημειοθεραπεία και η μεταμόσχευση οργάνων αλλά και συνήθεις επεμβάσεις όπως η καισαρική τομή και η αντικατάσταση ισχίου, θα είναι δυνητικά θανατηφόρες», κατέληξε ο Jinks.