από τη Ρούλα Σκουρογιάννη 

Διανύοντας το έτος ΕλληνοΚινεζικής Φιλίας, ένα σημαντικό συνέδριο αναμένεται να πραγματοποιηθεί μέσα στο Μάιο, το 1^ο Ελληνοκινεζικό Συνέδριο Υγείας, με τίιτλο: «1st Hellenic Chinese Congress on Health - From Hippocratic and Traditional Chinese Medicine towards Medical and Pharmaceutical Technologies».

Το συνέδριο, που οργανώνεται από το Ελληνοκινεζικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης (ΕΚΙΝΑ), θα λάβει χώρα στις 11-14 Μαΐου, στο Ίδρυμα Ευγενίδου, για να αναδείξει αυτό ακριβώς που υπογραμμίζει και ο τίτλος του, τη μεγάλη συνάφεια μεταξύ της ιατρικής του Ιπποκράτη και της φιλοσοφίας της Κίνας στη θεραπεία.

Με αφορμή το συνέδριο, το Ελληνοκινεζικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης (ΕΚΙΝΑ) πραγματοποίησε συνέντευξη τύπου με θέμα «Stress και ασθένεια στην Κινεζικη και Δυτική Ιατρική», παρουσιάζοντας πτυχές της ενδιαφέρουσας θεματολογίας που θα αναλυθεί εκτενέστερα στο συνέδριο.

Κοινά στη φιλοσοφία Ελλάδας και Κίνας για την Υγεία

Η γενικότερη θεματολογία του Συνεδρίου αφορά σε θέματα που σχετίζονται με την υγεία και την εξέλιξη των φαρμάκων από βότανα και φυσικές ουσίες, οι οποίες βρίσκονται στη γη. «Στόχος του Συνεδρίου είναι η σύνδεση της φιλοσοφίας των δύο πολιτισμών όσον αφορά στην Υγεία αλλά και η γεφύρωση των δύο ιατρικών πρακτικών με τις σύγχρονες τεχνολογίες», επεσήμανε στην εισήγησή της η κυρία Δημητρα Κουτσούκη, Καθηγήτρια του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής  του Συνεδρίου.

Stress, φιλοσοφία και ψυχική αταραξία

Το γεγονός ότι οι αρχαίες Ιατρικές είχαν σχέση με τον έλεγχο του stress τόνισε στην ομιλία του ο κ. Γεώργιος Χρούσος, Καθηγητής Παιδιατρικής και Ενδοκρινολογίας, Διευθυντής, Α' Πανεπιστημιακής Παιδιατρικής Κλινικής, και Επικεφαλής στην Έδρα UNESCO Εφηβικής Υγείας και Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, Νοσοκομείο Παίδων Αγία Σοφία. Όπως χαρακτηριστικά εξήγησε ο καθηγητής: «όταν το stress γίνεται distress είναι καταστροφικό για τον οργανισμό, καθώς προκαλεί χρόνιες παθήσεις, όπως η κατάθλιψη και η παχυσαρκία».

Ο Καθηγητής κ. Χρούσος αναφέρθηκε, επίσης, στην έννοια της ισονομίας ή ομοιόστασης, την οποια χρησιμοποιούσε τόσο η αρχαία ελληνική όσο και η κινεζική ιατρική, με το Qi στη δεύτερη να αντικατοπτρίζει ουσιαστικά την ομοιόσταση. Συνεπώς, και για τις δύο ιατρικές «προϋπόθεση για να είναι κάποιος υγιής είναι να υπάρχει αρμονική ισορροπία μεταξύ των στοιχείων και των ιδιοτήτων της ζωής».

Σύμφωνα με τον Καθηγητή Γεώργιο Χρούσο, τα 3 φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής εκείνης, οι Σκεπτικοί, οι Επικούρειοι και οι Στωικοί, ασχολήθηκαν με την έννοια του stress, ενώ παράλληλα και η θρησκεία του βουδισμού στην Κίνα θεωρεί ως κεντρικό στόχο για τον άνθρωπο την επίτευξη της ψυχικής αταραξίας.

Σχέση μεταξύ της Ελλάδας και της Κίνας υπάρχει από τότε που οι πρώτοι καλόγεροι μετέδωσαν το βουδισμό στην Κίνα, οι οποίοι ήταν ή Έλληνες ή Ελληνοποιημένοι Ινδοί, προερχόμενοι από το βασίλειο του Μενάνδρου.

Επίσης, κοινό μεταξύ των δύο πολιτισμών είναι το γεγονός ότι και οι αρχαίοι Έλληνες, όπως και οι Κινέζοι, χρησιμοποιούσαν στη θεραπεία ασθενών πολλά βότανα, ορισμένα εκ των οποίων είχαν παρόμοιες ή και τις ίδιες ενεργές ουσίες. Ο κώδικας του Διοσκουρίδη, ο οποίος διασώζεται, εμπεριέχει πολλά από τα βότανα που χρησιμοποιούσε η αρχαία Ελληνική Ιατρική.

Παραδοσιακή Ιατρική: συνεκτικό στοιχείο Ελλάδας – Κίνας

Το σημαντικότερο κοινό μεταξύ των δύο χωρών Ελλάδας και Κίνας είναι η παραδοσιακή Ιατρική, βασικό θέμα με το οποίο ασχολείται το Συνέδριο, όπως ανέφερε στην ομιλία του ο κ. Λέανδρος Σκαλτσούνης, Καθηγητής Φαρμαμακογνωσίας του τμήματος Φαρμακολογίας του ΕΚΠΑ.

Ο κώδικας του Διοσκουρίδη αποτέλεσε τη βάση της φαρμακοποιίας στην Ευρώπη μέχρι την ύπαρξη και των συνθετικών φαρμάκων, ενώ σήμερα το 70% των φαρμάκων  βασίζονται στα φυτά. Παράλληλα, η Κινεζική παραδοσιακή θεραπευτική υπήρχε με μια αντίστοιχη φιλοσοφία.

Ωστόσο, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, όπως χαρακτηριστικά σημείωσε ο κ. Σκαλτσούνης, μπορούμε να κατανοήσουμε τη σύσταση ενός βοτάνου, τις ουσίες τις οποίες περιέχει, να συνειδητοποιήσουμε ότι πρόκειται για ένα πολυδύναμο φάρμακο, για το οποίο, όμως, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στη χρήση του επειδή μπορεί να αποβεί επικίνδυνο. Είναι δύσκολο να καταλάβουμε το μηχανισμό δράσης των βοτάνων και μόνο αν καταφέρουμε αυτό μπορούμε να φτιάξουμε πολύ αποτελεσματικά φάρμακα. Στην Κίνα, ο τομέας αυτός είναι πολύ πιο ανεπτυγμένος και μέσω της διαδικασίας αυτής έχουν γίνει μελέτες δημιουργώντας σύγχρονα φάρμακα.

Η βιομιμητική στην υπηρεσία της Ιατρικής

Ο κ. Ευάγγελος Χριστοφόρου, Καθηγητής της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και Δ/ντής του εργαστηρίου Ηλεκτρονικών αισθητήρων του Πολυτεχνείου, αναφέρθηκε στη βιομιμητική, δηλαδή τις κλασικές τεχνικές προσομοίωσης συστημάτων, μέσω της οποίας, όπως είπε, το Πολυτεχνείο μπορεί να συμμετέχει σε ένα Ιατρικό Συνέδριο.

Τώρα, γίνεται μία μελέτη εργαστηριακής σύνθεσης βιοσυστημάτων, όπως η ανάπτυξη ιστών στο εργαστήριο, καθώς και τεχνικών όπως η βιομαγνητική τάξις, η οποία, έως τώρα, δεν ήταν κατορθωτή με τεχνητά μέσα. Όταν, όμως, δούμε τα magnetotactic bacteria, η βιομιμητική καταφέρνει και βρίσκει λύσεις για ιατρικά όργανα και τεχνικές εφαρμογές.

Το απαύγασμα της βιομιμητικής είναι η συσχέτιση της λειτουργίας των αμινοξέων που αποτελούν τη βάση των πρωτεϊνών, την εξάρτησή τους από το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο και τη γειτνίαση με το ρέων ύδωρ.

Πυρ και Ύδωρ: Ποια η σχέση τους με το Ye Yang

Ο κ. Αλέξανδρος Τηλικίδης, Υπεύθυνος εκπαίδευσης της Ακαδημίας Αρχαίας Ελληνικής και Παραδοσιακής Κινεζικής Ιατρικής, αναφέρθηκε στη βάση της φιλοσοφίας της Κινεζικής Ιατρικής, το Ye Yang.

Παρατηρώντας τα κείμενα του Ιπποκράτη, οι δύο Ιατρικές έχουν μία κοινή αρχή που αναλύεται σε διαφορετικά μήκη και πλάτη. Η βάση της Ιπποκρατικής σκέψης είναι το πυρ και το ύδωρ, που στην ουσία είναι η θεωρία του Ye Yang της Κινεζικής ιατρικής, δηλαδή ότι τα πάντα στη φύση προέρχονται από την αλληλεπίδραση αντίθετων αλλά συμπληρωματικών δυνάμεων.

Οι Αρχαίοι Έλληνες μιλάνε για 4 στοιχεία: νερό, αέρας, φωτιά, γη, ενώ οι Κινέζοι μιλάνε για 5 στοιχεία: νερό, αέρας, φωτιά, γη, ζωή. Ας σημειωθεί ότι το μόνο στοιχείο που έχουν επιπλέον οι Κινέζοι είναι το στοιχείο Ζωής.