Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη

• 7 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε ήμερα από αιφνίδιο καρδιακό θάνατο στην Αττική
• Τριπλασιάστηκαν τα εμφράγματα του μυοκαρδίου σε ανασφάλιστους πολίτες που κόβουν τα φάρμακά τους λόγω κόστους και ζουν σε καθεστώς μόνιμου έντονου στρες και ανασφάλειας
• Μεγάλη αύξηση παρουσιάζουν τα σοβαρά καρδιαγγειακά επεισόδια στις γυναίκες

Πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία αναφέρει η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, με αφορμή το επετειακό 38ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο

Συγκεκριμένα, στην πρόληψη και την αντιμετώπιση του οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου, του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και του αιφνίδιου θανάτου είναι αφιερωμένο το 38ο Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο, που θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, από 19 έως 21 Οκτωβρίου και φέτος συμπίπτει με την επέτειο των 70 χρόνων από την ίδρυση της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας (Ε.Κ.Ε.).

Με αφορμή την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου, στις οποίες θα συμμετέχουν περισσότεροι από 2.500 καρδιολόγοι και γιατροί άλλων ειδικοτήτων που υπηρετούν την καρδιαγγειακή ιατρική, τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Ε.Κ.Ε. αναφέρθηκαν –σε συνέντευξη τύπου- στα κύρια θέματα που θα συζητηθούν και παρουσίασαν νεότερα στοιχεία που ενδιαφέρουν το κοινό και τους επαγγελματίες υγείας.

Ειδικότερα, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, κ. Κωνσταντίνος Τσιούφης, αναφέρθηκε σε νέα δεδομένα που αφορούν το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, τόσο όσον αφορά την πρόληψη μέσω σωστής αντιμετώπισης της κολπικής μαρμαρυγής και της αρτηριακής υπέρτασης, όσο και της άμεσης παρέμβασης τις πρώτες ώρες μετά το επεισόδιο:

• 1,8 εκατ. νέα περιστατικά εγκεφαλικών εκδηλώνονται κάθε χρόνο στην Ευρώπη
• 624.000 υπολογίζονται οι θάνατοι που σχετίζονται με αυτά
• 1^ηαιτία αναπηρίας στην Ελλάδα, τα περιστατικά αγγειακής εγκεφαλικής νόσου
• 0.563 δις ευρώ είναι οι συνολικές άμεσες υγειονομικές δαπάνες και
• 1 δις ευρώ οι έμμεσες δαπάνες

Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί το δεύτερο σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου εκδήλωσης εγκεφαλικών, μετά την υψηλή αρτηριακή πίεση, αλλά τα εγκεφαλικά που σχετίζονται με την κολπική μαρμαρυγή είναι τα πιο σοβαρά, με τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων και μόνιμων αναπηριών.

«Σήμερα υπάρχουν ισχυρά δεδομένα και επαρκής κλινική εμπειρία που τεκμηριώνουν ότι τα νεότερα από του στόματος αντιπηκτικά (NOACs) (απιξαμπάνη, νταμπιγκατράνη, ριβαροξαμπάνη) θεωρούνται «σταθμός» στην αντιμετώπιση ασθενών με κολπική μαρμαρυγή. Χρησιμοποιώντας τη σωστή δοσολογία είναι το ίδιο αποτελεσματικά στην πρόληψη του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου με τη δικουμαρόλη, αλλά συγκριτικά με αυτή μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο εγκεφαλικής αιμορραγίας. Πολύ ενθαρρυντικά στοιχεία προέκυψαν από πρόσφατες μελέτες, οι οποίες κατέδειξαν ότι τα φάρμακα αυτά σε συνδυασμό με ένα αντιαιμοπεταλιακό μπορεί να αντικαταστήσουν τη τριπλή αντιθρομβωτική αγωγή, που μέχρι τώρα ήταν υποχρεωτική για όλους τους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, οι οποίοι παράλληλα υποβάλλονται σε στεντ, μειώνοντας έτσι τον αιμορραγικό κίνδυνο».

Παράλληλα, ο κ. Τσιούφης αναφέρθηκε στην πρόσφατη μελέτη “SPYRAL HTN-OFF MED”, που δημοσιεύθηκε στη Lancet και στην οποία το «Ιπποκράτειο» Νοσοκομείο είχε σημαντική συμμετοχή. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι η απονεύρωση του νεφρού μπορεί να μειώσει την υψηλή πίεση στους υπερτασικούς ασθενείς, που δε λάμβαναν κανένα ανιυπερτασικό φάρμακο. (Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική που διενεργείται υπό τοπική αναισθησία μέσω παρακέντησης της μηριαίας αρτηρίας με παραμονή του ασθενούς για μία ημέρα στο Νοσοκομείο, με την οποία επιτυγχάνεται μείωση της ΑΥ σε μεγάλο ποσοστό, ρύθμιση της ΑΠ καθώς και μείωση του αριθμού των αντιυπερτασικών φαρμάκων).

«Στον τομέα της θεραπείας του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου κερδίζει έδαφος η έγκαιρη θρομβόλυση και η επεμβατική αντιμετώπιση με τη μηχανική θρομβεκτομή, που σε εξειδικευμένα κέντρα δίνει εξαιρετικά αποτελέσματα», πρόσθεσε ο κ. Τσιούφης, τονίζοντας τέλος ότι «Η Ε.Κ.Ε, όχι μόνο εντείνει τις προσπάθειές της για την καλύτερη ανίχνευση και θεραπεία της υπέρτασης και της κολπικής μαρμαρυγής, αλλά δημιουργεί και ειδική ομάδα εργασίας για τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, με στόχο τη μείωση των αγγειακών εγκεφαλικών και των επιπτώσεών τους».

Εκπαίδευση, Έρευνα, Πρόληψη και Μείωση της Καρδιαγγειακής Νόσου

Ο αιφνίδιος καρδιακός θάνατος αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας, του οποίου η πρόληψη και η αντιμετώπιση αποτελεί ακόμα πρόκληση, παρά τις έως τώρα επιστημονικές προσπάθειες. Στην Ελλάδα, καταγράφονται ετησίως περίπου 7.000 περιστατικά αιφνίδιου καρδιακού θανάτου, που στην πλειοψηφία τους αφορούν οξύ στεφανιαίο επεισόδιο, το οποίο επιπλέκεται με θανατηφόρο αρρυθμία και προκαλεί καρδιακή ανακοπή. «Με το 60% των ατόμων να μην έχουν γνωστό καρδιαγγειακό ιστορικό, ο πιο άμεσος και αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης των περιστατικών είναι η χρήση εξωτερικού απινιδωτή», εξηγεί ο Αντιπρόεδρος της Ε.Κ.Ε, Ιωάννης Γουδέβενος. Η Ε.Κ.Ε είναι πρωτεργάτης στην εκπαίδευση των νέων ιατρών αλλά και του κοινού σχετικά με το ζήτημα αυτό, ενώ αξίζει να σημειώσουμε ότι στα Ιωάννινα, έχει ξεκινήσει μία εντυπωσιακή προσπάθεια από την Περιφέρεια, με την τοποθέτηση πάνω από 60 αυτόματων εξωτερικών απινιδωτών στην πόλη και στα περίχωρα. Στο μέλλον, εφαρμογή του κινητού μας θα ενημερώνει σε πόση απόσταση βρίσκεται ένας αυτόματος απινιδωτής, ενέργεια που θα μπορεί να σώζει ζωές.

«Τα Οξέα Στεφανιαία Σύνδρομα (ΟΣΣ) είναι επείγουσες καταστάσεις στις οποίες έχουμε διαταραχή στην αιμάτωση του μυοκαρδίου, που οδηγεί στη νέκρωση  του», επεσήμανε ο τ. Πρόεδρος της Ε.Κ.Ε., Στέφανος Φούσας, τονίζοντας ότι «όταν πρόκειται για απόφραξη στεφανιαίου αγγείου, η κύρια θεραπεία είναι η αποκατάσταση της βλάβης άμεσα, με πρωτογενή αγγειοπλαστική στο αιμοδυναμικό, γιατί χαμένος χρόνος, σημαίνει χαμένο μυοκάρδιο. Σήμερα σε μεγάλες πόλεις (δίκτυο stent for life) ή πρωτογενής αγγειοπλαστική φτάνει στο 80% και σώζει ζωές ή προλαμβάνει αναπηρίες (καρδιακή ανεπάρκεια). Μείζον πρόβλημα είναι να μειώσουμε το χρόνο ισχαιμίας, δηλαδή να μειώσουμε το χρόνο από την έναρξη του πόνου του εμφράγματος, μέχρι να φτάσει ο ασθενής  στο νοσοκομείο».

Το 70% των ανθρώπων που παθαίνουν στην Ελλάδα έμφραγμα του μυοκαρδίου δεν φτάνουν εγκαίρως στο νοσοκομείο επειδή λανθασμένα παραμένουν στο σπίτι και πηγαίνουν μετά από ώρες οι ημέρες στο νοσοκομείο. Αντίθετα, στο 30% των περιστατικών που προσέρχονται εγκαίρως το νοσοκομείο, γίνεται πρωτογενής αγγειοπλαστική (μπαλονάκι) και μειώνεται ο κίνδυνος. Το ενδεδειγμένο είναι να μεταφέρεται άμεσα ο ασθενής με ασθενοφόρο, το οποίο είναι κατάλληλα εξοπλισμένο (με απινιδωτή) καθώς μέσα στην πρώτη ώρα καταγράφεται το 50% των θανάτων από αρρυθμίες.

Η Ε.Κ.Ε. υλοποιεί μια σειρά σημαντικών δράσεων, με την πεποίθηση ότι για την πρόληψη και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών παθήσεων, απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η συνεργασία των γιατρών, της Πολιτείας, των ασθενών αλλά και του κοινού. «Μεταξύ άλλων, σχεδιάζουμε τη δημιουργία νέων καταγραφών των καρδιαγγειακών νοσημάτων στη χώρα, προκειμένου να διαπιστώσουμε την εξέλιξη των ποιοτικών χαρακτηριστικών του προγράμματος αντιμετώπισης σε σχέση με τις χρονικές καθυστερήσεις και των ποσοστών επαναιμάτωσης με πρωτογενή αγγειοπλαστική», ανέφερε ο κ. Ιωάννης Κανακάκης, Γενικός Γραμματέας της Ε.Κ.Ε.

Η Προληπτική Καρδιολογία (μια θεματική ενότητα με εξέχουσα θέση στις εργασίες του φετινού συνεδρίου) απευθύνεται σε άτομα υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως, μεταξύ άλλων, οι καπνιστές, τα παχύσαρκα ή υπέρβαρα άτομα αλλά και άτομα με ήδη εκδηλωμένο καρδιαγγειακό πρόβλημα. «Όσον αφορά το κάπνισμα, σύσταση της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας αποτελεί η άμεση διακοπή του καπνίσματος και η αποφυγή κάθε μορφής εξάρτησης, ενώ ως προς την παχυσαρκία, και με δεδομένη μάλιστα την αρνητική πρωτιά της Ελλάδας στην παιδική παχυσαρκία, βασικός κανόνας παραμένει η υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών ζωής και η ισορροπημένη διατροφή», τόνισε ο κ. Χαράλαμπος Γράσσος, Μέλος του Δ.Σ της Ε.Κ.Ε.

Στις νεότερες επιστημονικές εξελίξεις όσον αφορά την Καρδιακή Ανεπάρκεια, αναφέρθηκε ο κ. Ευάγγελος Μάτσακας, Μέλος του Δ.Σ της Ε.Κ.Ε., σημειώνοντας ότι «στις μέρες μας φαίνεται να ανοίγεται μια νέα λεωφόρος στη μείωση της επίπτωσης της Καρδιακής Ανεπάρκειας, με σύγχρονες μεθόδους διάγνωσης, νέες φαρμακευτικές επιλογές και το σημαντικό μήνυμα της ενεργού αντιμετώπισης των παραγόντων κινδύνου, όπως η υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης».

Τέλος, ο κ. Στυλιανός Χαντανής, Μέλος του Δ.Σ της Ε.Κ.Ε., μίλησε σχετικά με τις επιπτώσεις του σακχαρώδη διαβήτη στην καρδιακή λειτουργία, τονίζοντας ότι «οι διαβητικοί ασθενείς αντιμετωπίζουν διπλάσιο καρδιαγγειακό κίνδυνο, συνεπώς η καλή και μακροχρόνια ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου, η τακτική άσκηση και η μείωση του σωματικού βάρους αποτελούν βασικές στρατηγικές για την πρόληψη των καρδιαγγειακών επιπλοκών και επακόλουθα για τη μείωση της σημαντικής οικονομικής επιβάρυνσης της νόσου στην οικονομία».

Στη φωτογραφία διακρίνονται (από αριστερά προς δεξιά):

• κ. Ιωάννης Κανακάκης, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής, Γ.Ν. Αθηνών «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ», Γεν. Γραμματέας Ε.Κ.Ε.
• κ. Κωνσταντίνος Τσιούφης, Αναπληρωτής Καθηγητής, Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική «Ιπποκράτειο» Γ.Ν.Α, Πρόεδρος Ε.Κ.Ε
• κ. Στέφανος Φούσας, Επ. Καθηγητής Καρδιολογίας – Σ. Διευθυντής Γενικό  Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο», τ. Πρόεδρος Ε.Κ.Ε.
• κ. Χαράλαμπος Γράσσος, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Γ.Ν. Αττικής «ΚΑΤ», Μέλος Δ.Σ Ε.Κ.Ε.
• κ. Ευάγγελος Μάτσακας, Διευθυντής Καρδιολογίας, Μέλος Δ.Σ Ε.Κ.Ε.
• κ. Στυλιανός Χαντανής, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, Γ.Ν. Πειραιά «Τζάνειο», Μέλος Δ.Σ Ε.Κ.Ε.