Η Ελλάδα εξακολουθεί να κατέχει τη δυσάρεστη (και δυσοίωνη) πρωτιά στην Ευρώπη όσον αφορά την υπερκατανάλωση αντιβιοτικών και τη μικροβιακή αντοχή. Σύμφωνα με τα στοιχεία, για το 2020, καταγράφηκαν 2.000 θάνατοι στη χώρα από πολυανθεκτικά μικρόβια, τη στιγμή που στη Σουηδία, με αντίστοιχο πληθυσμό, οι θάνατοι ήταν μόλις 300.
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Τα superbugs απειλούν με μια νέα πανδημία
Για 14η συνεχόμενη χρονιά, η Ελλάδα διατηρεί τη «μαύρη πρωτιά» στην υπερκατανάλωση αντιβιοτικών και στην αντοχή των μικροβίων, τόσο στην κοινότητα όσο και στα νοσοκομεία. Χαρακτηριστικά:
· το 16% των πολιτών αγοράζει αντιβιοτικά χωρίς ιατρική συνταγή,
· το 50% των νοσοκομειακών λοιμώξεων θα μπορούσε να προληφθεί με την τήρηση των μέτρων υγιεινής και πρόληψης.
Στο επιστημονικό Forum που διοργάνωσε το Ελληνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων του ΠΟΥ και η Ελληνική Εταιρεία Χημειοθεραπείας, με τη υποστήριξη του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, ειδικοί επιστήμονες προειδοποίησαν ότι η μικροβιακή αντοχή βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο. Επισημάνθηκε ο κίνδυνος που συνιστούν τα λεγόμενα superbugs, τα οποία απειλούν με μια νέα πανδημία.
Η σύγκριση με τη Σουηδία
Η θλιβερή αυτή διαφορά μεταξύ Ελλάδας και Σουηδίας αποδίδεται στη συνεχιζόμενη αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών στη χώρα μας, γεγονός που ενισχύει τη μικροβιακή αντοχή. Τα δεδομένα δείχνουν ότι η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών μειώνει τη δραστικότητά τους, θέτοντας σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.
Τι προτείνουν οι ειδικοί
Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι απαιτούνται άμεσες παρεμβάσεις για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:
1. Ενημέρωση από την παιδική ηλικία: Εκπαιδευτικά προγράμματα για τη σωστή χρήση των αντιβιοτικών από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού.
2. Εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας: Τακτική υποχρεωτική κατάρτιση για νοσοκομειακούς και γενικούς γιατρούς.
3. Ενίσχυση νοσοκομείων: Διορισμός λοιμωξιολόγων πλήρους απασχόλησης στα τριτοβάθμια νοσοκομεία.
4. Εντατικοποίηση εμβολιασμών: Τα εμβόλια μειώνουν τη χρήση αντιβιοτικών και προλαμβάνουν λοιμώξεις.
5. Τήρηση υγιεινής των χεριών: Η χρήση αντισηπτικών με βάση το οινόπνευμα μειώνει τη διασπορά μικροβίων.
Επιτακτική η ανάγκη για δράση
Ο πρόεδρος του ΙΣΑ, Γιώργος Πατούλης, επεσήμανε ότι, αν δεν ληφθούν μέτρα, μέχρι το 2050 οι θάνατοι από λοιμώξεις πολυανθεκτικών μικροβίων μπορεί να ξεπεράσουν τα 39 εκατομμύρια παγκοσμίως. Υπογράμμισε την ανάγκη για τη διαμόρφωση μιας νέας νοοτροπίας στη διαχείριση των αντιβιοτικών.
Η Ομ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Λοιμώξεων, Ελένη Γιαμαρέλλου, τόνισε τη σημασία της συνεχούς εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας και της εφαρμογής πρακτικών όπως το «Περιοριστικό Συνταγολόγιο» και το Handshake Stewardship, τα οποία έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά σε διεθνές επίπεδο.
Ν. Σύψας: Η «Σιωπηρή πανδημία» ανθεκτικών μικροβίων στην Ελλάδα
Στο ίδιο προειδοποιητικό πνεύμα, ήταν και η αναφορά του προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων, Νικόλαου Σύψα, στο σοβαρό ζήτημα των ανθεκτικών μικροβίων στα ελληνικά νοσοκομεία, στην ΕΡΤNews, τονίζοντας και εκείνος ότι η Ελλάδα είναι από τις χώρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση αντιβιοτικών, ενώ εστίασε και στην κατάσταση στα ελληνικά νοσοκομεία.
Όπως επεσήμανε, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) έχει σημάνει συναγερμό για την αύξηση των λοιμώξεων από ανθεκτικά μικρόβια.
«Η κατάσταση στα ελληνικά νοσοκομεία είναι δυστυχώς ανησυχητική. Στη χώρα μας βιώνουμε μια σιωπηρή πανδημία, αυτή των ανθεκτικών μικροβίων, που έρχεται να προστεθεί στην πανδημία της COVID-19, τόνισε ο κ. Σύψας.
Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ECDC, η Ελλάδα κατατάσσεται στις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη όσον αφορά τις λοιμώξεις από ανθεκτικά μικρόβια. Είμαστε, επίσης, από τις χώρες με τη μεγαλύτερη κατανάλωση αντιβιοτικών, γεγονός που συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη αντοχής των μικροβίων.
Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών, σε συνδυασμό με τα ανεπαρκή μέτρα ελέγχου λοιμώξεων στα νοσοκομεία, δημιουργεί έναν επικίνδυνο συνδυασμό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες θανάτους ασθενών, κάθε χρόνο, από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, αποτελώντας ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας».
Σοβαρές ελλείψεις στη διαχείριση του ζητήματος
Υπογραμμίζοντας και ο κ. Σύψας την υπερκατανάλωση αντιβιοτικών στην Ελλάδα και τη θλιβερή πρωτιά της στην Ευρώπη, δήλωσε πως το γεγονός αυτό δείχνει τις σοβαρές ελλείψεις στη διαχείριση του ζητήματος. Εξήγησε ότι το πρόβλημα εντείνεται τους χειμερινούς μήνες, όταν οι ιογενείς λοιμώξεις, όπως κρυολογήματα και βήχας, οδηγούν πολλούς στη λήψη αντιβιοτικών, παρόλο που αυτά είναι αναποτελεσματικά για ιούς.
«Κάθε φορά που λαμβάνουμε ακόμη και μια δόση αντιβιοτικού, δημιουργούμε ανθεκτικά μικρόβια στον οργανισμό μας, τα οποία μπορεί να παραμείνουν για μήνες. Αυτό καθιστά την άσκοπη χρήση αντιβιοτικών εξαιρετικά επικίνδυνη. Πρέπει να παίρνουμε αντιβιοτικά μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο», προειδοποίησε.
Η δήλωση του κ. Σύψα αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών και βελτίωση των πρακτικών ελέγχου λοιμώξεων στα νοσοκομεία, ώστε να αντιμετωπιστεί αυτή η «σιωπηρή πανδημία».
Η μικροβιακή αντοχή χαρακτηρίζεται ως ένας «νέος Αρμαγεδώνας» που απειλεί τη δημόσια υγεία. Η συνεργασία πολιτών, επιστημονικής κοινότητας και Πολιτείας είναι ζωτικής σημασίας για την αναχαίτισή της.
