Ο καρκίνος αποτελεί για μια νόσο με ραγδαία αύξηση, που σε παγκόσμιο επίπεδο μετρά πάνω από 12.7 εκατομμύρια κρούσματα ετησίως και αποτελεί μια από τις σημαντικότερες αιτίες θανάτου. Οι πιο συνηθισμένες μορφές καρκίνου είναι ο καρκίνος του πνεύμονα, του μαστού και του παχέος εντέρου / ορθού. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο καρκίνος μπορεί να προληφθεί σε ποσοστό 30-40%. Εκτός από τη διακοπή του καπνίσματος και την έγκαιρη διάγνωση, δύο βασικές τροποποιήσιμες παράμετροι που συμβάλλουν στην μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου είναι η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής και η τακτική άσκηση..
Διατροφή
Η ισορροπημένη διατροφή και ιδιαίτερα η απόκτηση και διατήρηση ενός υγιούς βάρους έχουν ιδιαίτερη σημασία για την πρόληψη διαφόρων μορφών καρκίνου. Μερικές βασικές διατροφικές συμβουλές που βοηθούν στην προστασία του οργανισμού από τον καρκίνο είναι οι εξής:
- Η κατανάλωση ποικιλίας τροφών από όλες τις ομάδες, σε ποσότητες που προάγουν την απόκτηση και διατήρηση ενός υγιούς βάρους.
- Η κατανάλωση τουλάχιστον 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών ημερησίως, και η ένταξη οσπρίων και δημητριακών ολικής άλεσης στο διαιτολόγιο. Τα τρόφιμα αυτά είναι πλούσια σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες που δρουν προστατευτικά κατά του καρκίνου.
- Ο περιορισμός κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφίμων και ποτών πλούσιων σε λιπαρά και σάκχαρα. Τα τρόφιμα αυτά είναι πλούσια σε θερμίδες και φτωχά σε θρεπτικά στοιχεία, με αποτέλεσμα να οδηγούν σε αυξημένο σωματικό βάρος και διατροφικές ελλείψεις, αυξάνοντας κατ’ επέκταση και τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
- Ο περιορισμός κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφίμων που περιέχουν αλάτι. Το αλάτι αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του στομάχου.
- Ο περιορισμός κατανάλωσης κόκκινου κρέατος (μοσχάρι, χοιρινό, αρνί κλπ) και επεξεργασμένων κρεατοσκευασμάτων (αλλαντικά, λουκάνικα κλπ).
- Ο περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ (μέχρι 1 ποτό ημερησίως για τις γυναίκες , μέχρι 2 για τους άντρες). Μελέτες έχουν δείξει ότι το αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, του παχέος εντέρου, του στόματος, του οισοφάγου, του στομάχου και του ήπατος.
- Αποφυγή λήψης συμπληρωμάτων διατροφής κατά του καρκίνου. Η υπερ-πρόσληψη βιταμινών και αντιοξειδωτικών μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο αντίθετο αποτέλεσμα. Για παράδειγμα σε μια πρόσφατη μελέτη η λήψη συμπληρώματος β-καροτενίου από καπνιστές αντί να δράσει προστατευτικά, οδήγησε σε αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Αν ακολουθείτε μια ισορροπημένη διατροφή, τότε δε χρειάζεται να πάρετε κανένα συμπλήρωμα διατροφής. Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία απορροφώνται και αφομοιώνονται καλύτερα από τον οργανισμό όταν λαμβάνονται μέσω της τροφής, ενώ στα φυσικά τρόφιμα υπάρχουν και άλλες ωφέλιμες ουσίες που δεν έχουν ακόμα ταυτοποιηθεί και που κανένα συμπλήρωμα δεν μπορεί να προσφέρει.
Άσκηση
Η τακτική άσκηση φαίνεται να προστατεύει από διάφορες μορφές καρκίνου όπως του μαστού και του παχέος εντέρου, κυρίως μέσω της συμβολής της στη διατήρηση ενός υγιούς βάρους. Σύμφωνα με τις παγκόσμιες συστάσεις οι ενήλικες θα πρέπει να κάνουν μέτρια / έντονη άσκηση για τουλάχιστον 30 λεπτά 5 ή περισσότερες ημέρες της εβδομάδας (45-60 λεπτά οργανωμένης άσκησης είναι ακόμα καλύτερα).
Συμπέρασμα
Ο καρκίνος αποτελεί μια νόσο η οποία είναι πολύ δύσκολο να μελετηθεί καθώς οι παράγοντες που την επηρεάζουν είναι πολλαπλοί και αλληλοεξαρτώμενοι. Ωστόσο, υπάρχουν πλέον επαρκή δεδομένα που υποδεικνύον πως η ισορροπημένη διατροφή και η τακτική άσκηση αποτελούν ασπίδα ενάντια σε διάφορες μορφές καρκίνου, συμβάλλοντας έτσι στον περιορισμό της νέας αυτής μάστιγας.
Μαρία Κολοτούρου
Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, MSc
