Ρούλα Σκουρογιάννη
Η παχυσαρκία (η αποθήκευση υπερβολικής ποσότητας λίπους, που δύναται να οδηγήσει σε επιβάρυνση της υγείας) χαρακτηρίζεται ως νόσος από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Ένα άτομο θεωρείται παχύσαρκο όταν η τιμή του ΔΜΣ (δείκτη μέτρηση της παχυσαρκίας) είναι 30 kg/m ή μεγαλύτερη.
Η αύξηση του επιπολασμού της παχυσαρκίας σε παγκόσμιο επίπεδο αποτελεί ένα ζήτημα δημόσιας υγείας που επιφέρει σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης, αρκεί να λάβουμε υπόψη ότι μόνο στην Ε.Ε. η παχυσαρκία επηρεάζει περίπου το 10-30% των ενηλίκων, ενώ κάθε χρόνο, υπολογίζεται σε 59 δις ευρώ το άμεσο κόστος για την υγεία που αφορά αποκλειστικά την παχυσαρκία.
Ένα νέο φάρμακο, η λιραγλουτίδη 3.0 mg, η οποία είναι το πρώτο άπαξ ημερησίως ανάλογο του ανθρώπινου γλυκαγονόμορφου πεπτιδίου-1 (GLP-1) για τη θεραπεία της παχυσαρκίας, το οποίο έχει λάβει έγκριση στην Ευρώπη.
Παράγοντες που δυσχεραίνουν την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας
Η παχυσαρκία είναι μια πολύπλοκη, πολυπαραγοντική νόσος, η οποία επηρεάζεται από μια ποικιλία παραγόντων, όπως: γενετικοί (όπως γονίδια που επηρεάζουν τον μεταβολισμό), φυσιολογικοί, περιβαλλοντικοί (όπως κοινωνικές διατροφικές συνήθειες), ψυχολογικοί καθώς και από τον τρόπο ζωής (όπως διατροφή και άσκηση).
Κατά βάση, η παχυσαρκία προκαλείται από τη διαταραχή του ενεργειακού ισοζυγίου, με την πάροδο του χρόνου: όταν λαμβάνονται περισσότερες θερμίδες από αυτές που χρησιμοποιεί ο οργανισμός, με αποτέλεσμα την αποθήκευση περίσσειας ενέργειας με τη μορφή λίπους.
Πολλά άτομα με παχυσαρκία αγνοούν τη βαρύτητα του βαθμού παχυσαρκίας από την οποία πάσχουν και τις επιπτώσεις στην υγεία τους. Η παχυσαρκία αποτελεί την πέμπτη πιο σημαντική αιτία θανάτου παγκοσμίως, λόγω των συννοσηροτήτων που σχετίζονται με αυτή και συνδέεται με αυξημένα ποσοστά θνησιμότητας κάθε αιτιολογίας.
Τα παχύσαρκα ή υπέρβαρα άτομα είναι πιο πιθανό να πάσχουν από άλλες παθήσεις, όπως: διαβήτης τύπου 2, καρδιοπάθεια, υπέρταση, αποφρακτική άπνοια ύπνου, καθώς και συγκεκριμένες μορφές καρκίνου.
Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και των συννοσηροτήτων που σχετίζονται με αυτή προκαλεί τεράστια οικονομική επιβάρυνση στα συστήματα υγείας. Επιπλέον του οικονομικού φορτίου, υπάρχουν και τα έμμεσα κόστη που απορρέουν της παχυσαρκίας, εξαιτίας: της μακροχρόνιας ανικανότητας, της μειωμένης παραγωγικότητας, του επιδόματος ασθένειας, των αυξημένων ασφάλιστρων και του πρόωρου θανάτου.
Οι παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής, όπως η δίαιτα και η άσκηση, θα πρέπει να αποτελούν μέρος οποιασδήποτε προσπάθειας απώλειας βάρους, ωστόσο τα περισσότερα παχύσαρκα άτομα δυσκολεύονται να επιτύχουν και να διατηρήσουν υγιές σωματικό βάρος.
Μπορούν να επιτευχθούν σημαντικά οφέλη για την υγεία από μια διαρκή απώλεια βάρους 5-10% στα παχύσαρκα άτομα, όπως βελτίωση των επιπέδων γλυκόζης αίματος και αρτηριακής πίεσης, μειωμένος κίνδυνος διαβήτη τύπου 2, βελτίωση της αποφρακτικής άπνοιας ύπνου,του λιπιδαιμικού προφίλ και της ποιότητας ζωής που σχετίζεται με την υγεία.
Επιστημονικές εταιρείες, συνιστούν τις παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής, όπως η δίαιτα και η άσκηση, ως θεραπεία πρώτης γραμμής για τα άτομα με παχυσαρκία.
Στις επιλογές θεραπείας δεύτερης γραμμής περιλαμβάνεται η φαρμακοθεραπεία και η βαριατρική χειρουργική επέμβαση, ανάλογα με τη βαρύτητα των συννοσηροτήτων που σχετίζονται με την παχυσαρκία και την επίπτωσή τους στην υγεία.
Λιραγλουτίδη 3.0 mg: Νέο φάρμακο για τη θεραπεία της παχυσαρκίας
Η Novo Nordisk Ελλάς ανακοίνωσε την κυκλοφορία στην Ελλάδα του νέου φαρμάκου για τη θεραπεία της παχυσαρκίας, της λιραγλουτίδης 3.0 mg, που είναι ένα άπαξ ημερησίως ανάλογο του γλυκαγονόμορφου πεπτιδίου-1 (GLP-1) εμφανίζοντας 97% ομοιότητα με το φυσιολογικά προκύπτον ανθρώπινο GLP-1, μια ορμόνη που απελευθερώνεται ως απόκριση στην πρόσληψη τροφής. Παρόμοια με το GLP-1, η λιραγλουτίδη 3.0 mg, ρυθμίζει την όρεξη και συμβάλλει στη μείωση του σωματικού βάρους μέσω της μειωμένης πρόσληψης τροφής. Όπως ισχύει και με άλλους αγωνιστές του υποδοχέα GLP-1, η λιραγλουτίδη διεγείρει την έκκριση ινσουλίνης και μειώνει την έκκριση γλυκαγόνης με εξαρτώμενο από την γλυκόζη τρόπο. Οι εν λόγω επιδράσεις μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα, ενώ ο λήπτης του φαρμάκου έχει αυξημένη αίσθηση κορεσμού και αίσθημα πληρότητας, ενώ μειώνεται το αίσθημα πείνας, η όρεξη και η διάθεση λήψης τροφής.
Αξιολόγηση της λιραγλουτίδης 3.0 mg
Η λιραγλουτίδη 3.0 mg, αξιολογήθηκε στο πρόγραμμα κλινικών δοκιμών φάσης 3 SCALE™ (Satiety and Clinical Adiposity-Liraglutide Evidence in Nondiabetic and Diabetic people), το οποίο περιελάμβανε περισσότερα από 5.000 άτομα με παχυσαρκία (ΔΜΣ ≥30 kg/m2) ή τα οποία ήταν υπέρβαρα (ΔΜΣ ≥27 kg/m2) με τουλάχιστον μία συννοσηρή πάθηση σχετιζόμενη με το βάρος.
Στις ΗΠΑ, έλαβε έγκριση το Δεκέμβριο 2014 και στον Καναδά το Φεβρουάριο 2015, ως συμπληρωματική αγωγή σε μια δίαιτα χαμηλών θερμίδων και σε αυξημένη σωματική δραστηριότητα για τη χρόνια διαχείριση του βάρους σε ενήλικες με παχυσαρκία (ΔΜΣ ≥30 kg/m2) ή οι οποίοι είναι υπέρβαροι (ΔΜΣ ≥27 kg/m2) με τουλάχιστον μία συννοσηρή πάθηση σχετιζόμενη με το βάρος.
Στην ΕΕ, η λιραγλουτίδη 3.0 mg, ενδείκνυται ως συμπληρωματική αγωγή σε μια δίαιτα χαμηλών θερμίδων και σε αυξημένη σωματική δραστηριότητα για τον έλεγχο του βάρους σε ενήλικες ασθενείς με αρχικό Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) ≥30 kg/m2 (παχύσαρκοι), ή σε ασθενείς με ΔΜΣ ≥27 kg/m² έως <30 kg/m² (υπέρβαρος) παρουσία τουλάχιστον μίας συννοσηρής πάθησης σχετιζόμενης με το βάρος, όπως π.χ. δυσγλυκαιμία (προδιαβήτης ή σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2), υπέρταση, δυσλιπιδαιμία ή αποφρακτική άπνοια ύπνου.
Η έγκριση αφορά μόνο ασθενείς άνω των δεκαοκτώ ετών, ενώ αξίζει να αναφερθεί ότι το προφίλ ασφαλείας του φαρμάκου έχει ελεγχθεί από πολλές μελέτες, καθώς η ίδια δραστική χρησιμοποιείται, εδώ και πολλά χρόνια, στη θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη.
Με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του νέου φαρμάκου για την παχυσαρκία ο Γενικός Διευθυντής της Novo Nordisk Ελλάς, Ολύμπιος Παπαδημητρίου τόνισε τη διπλά σημαντική κυκλοφορία του φαρμάκου στην Ελληνική αγορά, αφενός επειδή σηματοδοτεί την είσοδο της εταιρείας μας σε μια νέα θεραπευτική περιοχή, αυτή της Παχυσαρκίας, όπου υπάρχει σημαντική ακάλυπτη ιατρική ανάγκη λόγω περιορισμένων θεραπευτικών επιλογών, και αφετέρου λόγω της δυνατότητας προσφοράς στα άτομα που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με την παχυσαρκία, μιας θεραπευτικής επιλογής με τεκμηριωμένο προφίλ ασφάλειας και αποτελεσματικότητας, που μπορεί να τους βοηθήσει να ελαττώσουν σημαντικά το σωματικό τους βάρος και να ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους για τη διαχείριση του συνήθως χρόνιου και δυσεπίλυτου προβλήματος αυτής της νόσου.
