H δημιουργία πιο υγιεινών περιβαλλόντων θα μπορούσε να αποτρέψει σχεδόν το ¼ της παγκόσμιας επιβάρυνσης ασθενειών.
Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβαλλοντικής Υγείας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 26 Σεπτεμβρίου, με πρωτοβουλία της Διεθνούς Ομοσπονδίας Περιβαλλοντικής Υγείας, με στόχο τη διάδοση της γνώσης για την περιβαλλοντική υγεία και την συνεργασία μεταξύ των κρατών για την βελτίωση της περιβαλλοντικής κατάστασης του πλανήτη.
Φέτος, η Παγκόσμια Ημέρα Περιβαλλοντικής Υγείας εστιάζει στην «Δημιουργία ανθεκτικών κοινοτήτων μέσω της μείωσης του κινδύνου καταστροφών και του μετριασμού και της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή». Στόχος να τονιστεί η σχέση μεταξύ της περιβαλλοντικής υγείας, της κλιματικής αλλαγής και της διαχείρισης κινδύνων καταστροφών, μια κατάσταση που απαιτεί ανθεκτικές κοινότητες που να μπορούν να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους για την υγεία που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και τις φυσικές καταστροφές.
Η κλιματική αλλαγή και οι κίνδυνοι καταστροφών αποτελούν θεμελιώδεις απειλές για τη βιώσιμη ανάπτυξη, τις συνθήκες διαβίωσης και υγείας για όλους τους ανθρώπους στον κόσμο και τη μείωση της φτώχειας. Οι αρνητικές επιπτώσεις απειλούν να αναστρέψουν τα αναπτυξιακά κέρδη δεκαετιών. Η οικοδόμηση ανθεκτικών και βιώσιμων κοινοτήτων σημαίνει αντιμετώπιση τόσο των κινδύνων κλιματικής αλλαγής όσο και των κινδύνων καταστροφών και ενσωμάτωση αυτών των κινδύνων, καθώς και των πιθανών ευκαιριών, στον αναπτυξιακό σχεδιασμό και τον προϋπολογισμό. Η Περιβαλλοντική Υγεία διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην αντιμετώπιση του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και της προσαρμογής και της μείωσης του κινδύνου καταστροφών για τη δημιουργία ανθεκτικών και βιώσιμων κοινοτήτων.
ΠΟΥ: Tο 25% όλων των θανάτων παγκοσμίως σχετίζονται με το περιβάλλον
Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβαλλοντικής Υγείας λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι, η υγεία του πλανήτη είναι στενά συνδεδεμένη με την υγεία και την ευημερία του ανθρώπου. Περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση, ο θόρυβος και οι επικίνδυνες χημικές ουσίες έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία.
Η υγεία του πληθυσμού επηρεάζεται επίσης αρνητικά από την κλιματική αλλαγή, καθώς εμφανίζονται ακραία καιρικά φαινόμενα – όπως κύματα καύσωνα και πλημμύρες – και γενικότερα κλιματικές αλλαγές που μπορούν να επιφέρουν μεταβολές στην εμφάνιση νοσημάτων. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η δημιουργία πιο υγιεινών περιβαλλόντων θα μπορούσε να αποτρέψει σχεδόν το ¼ της παγκόσμιας επιβάρυνσης ασθενειών.
Η περιβαλλοντική υγεία αφορά στη διερεύνηση, στην παρακολούθηση και στην εκτίμηση της επίπτωσης στην ανθρώπινη υγεία διαφόρων περιβαλλοντικών παραγόντων – φυσικών, χημικών, βιολογικών, βιοτικών, αβιοτικών – στους οποίους ο πληθυσμός εκτίθεται μέσω του ατμοσφαιρικού αέρα, του εδάφους, των υδάτων και της διατροφής, στο εξωτερικό περιβάλλον ή σε εσωτερικούς χώρους. Η έκθεση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες κινδύνου σχετίζεται με ένα ευρύ φάσμα μεταδιδόμενων και μη νοσημάτων.
Οι δράσεις της Περιβαλλοντικής Υγείας είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη διασφάλιση της υγείας ευπαθών ομάδων του πληθυσμού όπως είναι τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με ειδικές ανάγκες και τα άτομα που λόγω της κοινωνικοοικονομικής τους κατάστασης είναι πιθανότερο να εκτεθούν σε περιβαλλοντικούς κινδύνους.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), περίπου το 25% όλων των θανάτων παγκοσμίως ανά έτος σχετίζονται με το περιβάλλον. Μη μεταδοτικά νοσήματα, όπως η ισχαιμική καρδιοπάθεια, τα χρόνια αναπνευστικά νοσήματα και οι νεοπλασίες συνιστούν τα κυριότερα νοσήματα που σχετίζονται με έκθεση σε ανθυγιεινές περιβαλλοντικές συνθήκες. Οι τραυματισμοί, οι αναπνευστικές λοιμώξεις και τα εγκεφαλικά επεισόδια ακολουθούν.
Στην Ευρώπη, σύμφωνα με έκθεση του ΠΟΥ, οι περιβαλλοντικοί παράγοντες ευθύνονται για το 12-18% του συνολικού αριθμού των θανάτων στις 53 χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας του ΠΟΥ. Η βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος σε βασικούς τομείς, όπως ο αέρας, τα ύδατα και ο θόρυβος, μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά έναντι των νοσημάτων και να ενισχύσει την ανθρώπινη υγεία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει θεσπίσει ευρύ φάσμα πολιτικών για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του περιβάλλοντος στην υγεία, όπως η δέσμη μέτρων πολιτικής «Καθαρός αέρας» για την Ευρώπη, ο κανονισμός για την καταχώριση, την αξιολόγηση, την αδειοδότηση και τους περιορισμούς των χημικών προϊόντων (REACH), η στρατηγική για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή κ.λπ.
Η Ελλάδα εναρμονίζεται με την Ευρωπαϊκή Πολιτική για την «προστασία των πολιτών της Ένωσης από περιβαλλοντικές πιέσεις και κινδύνους για την υγεία και την ευημερία». Ο έλεγχος των φυσικών πόρων, των αποβλήτων, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, κ.λπ., με στόχο την περιβαλλοντική υγεία αποτελεί μία από τις προτεραιότητες του Εθνικού Σχεδίου Δράσης 2021-2025 για την βελτίωση και προάσπιση της Δημόσιας Υγείας.
