«Θέλω να αυτοκτονήσω. Δεν έχω δουλειά και το παιδί μου πρέπει να πάρει τα φάρμακά του. Δεν μπορώ να πληρώνω την συμμετοχή σε όλα τα φάρμακα». Αυτό δήλωσε τηλεφωνικά στην κυρία Μαριάννα Λάμπρου, την πρόεδρο της ΠΕΣΠΑ, απογοητευμένος πατέρας παιδιού με σπάνια νόσο που είναι μακροχρόνια άνεργος παρότι επιστήμονας.
Η κ. Λάμπρου μιλώντας μας αποκάλυψε ότι το clawback στις φαρμακευτικές εταιρίες, η απόσυρση από την αφορά παλιών ορφανών φαρμάκων που χάνουν την πατέντα τους, σε συνδυασμό με την ανεργία και τις χαμηλές συντάξεις, καταστρέφουν τις οικογένειες με παιδί που πάσχει από σπάνιο νόσημα.
Η τραγική επισήμανση έγινε στο περιθώριο εκδήλωσης στην οποία συζητήθηκε το φλέγον θέμα του μηχανισμού επιστροφής του νοσοκομειακού clawback στην Ελλάδα. Οι εκπρόσωποι της βιομηχανίας, των κύριων ελληνικών και πανευρωπαϊκών οργανισμών υποστήριξης ασθενών, επαγγελματιών υγείας και οργανισμών προάσπισης της υγείας εκφράζουν τις ανησυχίες τους για την πρόσβαση ασθενών σε θεραπείες όπως: Ορφανά φάρμακα, ex orphans και φάρμακα για σπάνιες παθήσεις.
Οι παραπάνω φορείς συμμετέχουν σε μία κοινή πρωτοβουλία για την επίλυση του ζητήματος ξεκινώντας διαβούλευση με την επίσημη Πολιτεία, αλλά και με αρχές στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όπως αναφέρθηκε ενώ υπάρχουν 6.000 με 8.000 γνωστές σπάνιες παθήσεις, μόνο το 1% διαθέτει εγκεκριμένα φάρμακα από την ΕΕ. Τα ορφανά φάρμακα αποτελούν τη μόνη θεραπευτική λύση για τις ιατρικές ανάγκες των ασθενών με σπάνιες παθήσεις.
Από την άλλη πλευρά, η αποζημίωση των ορφανών φαρμάκων στην Ελλάδα είναι ήδη στα χαμηλότερα επίπεδα στην Ευρώπη, και τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ για το 2015 υποδεικνύουν πολύ περιορισμένες δαπάνες. Επιπρόσθετα, υπάρχει μια άκρως προβλέψιμη δαπάνη καθώς η πρόσβαση σε ορφανά φάρμακα είναι αυστηρά ρυθμισμένη (η έναρξη της θεραπείας ή η ανανέωση των αναγκών θεραπείας απαιτεί έγκριση από τις εξεταστικές επιτροπές του ΕΟΠΥΥ). Ως εκ τούτου, ο αριθμός των ασθενών και το κόστος θεραπείας είναι εξ ολοκλήρου ανελαστικά και εύκολα προβλέψιμα.
Η επιβάρυνση των ορφανών φαρμάκων λόγω της προσθήκης επιστροφής του νοσοκομειακού clawback στις υπάρχουσες εκπτώσεις και επιστροφές εξόδων (rebates), ενδέχεται να δημιουργήσει ένα μη βιώσιμο περιβάλλον για αυτά τα φάρμακα θέτοντας σε κίνδυνο τη διατήρηση αυτών των φαρμακευτικών προϊόντων στην Ελληνική αγορά καθώς και τη μελλοντική εισαγωγή νέων ορφανών φαρμακευτικών προϊόντων στην Ελλάδα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν επίσης τα προϊόντα από πρωτεΐνες πλάσματος/παράγωγα αίματος, τα οποία είναι μοναδικές θεραπείες και είναι βιολογικά φάρμακα ανθρώπινης προέλευσης χορηγούμενα είτε με έγχυση είτε με ένεση για τη θεραπεία μιας σειράς σπάνιων, απειλητικών για τη ζωή, χρόνιων και γενετικών παθήσεων. Αυτά τα προϊόντα είναι αναντικατάστατα, δεν μπορούν να υποκατασταθούν και έχουν πολύ συγκεκριμένη διάρθρωση κόστους στην παραγωγή τους. Πολλές χώρες της ΕΕ έχουν εφαρμόσει συγκεκριμένα μέτρα για να προστατέψουν την πρόσβαση σε αυτές τις θεραπείες. Η εξασφάλιση βιώσιμης πρόσβασης σε αυτά τα προϊόντα είναι ζωτικής σημασίας για τους Έλληνες ασθενείς, των οποίων η ζωή εξαρτάται από αυτές τις θεραπείες – η επιστροφή του clawback απειλεί αυτή τη σταθερότητα.
Σύμφωνα με την κοινή πρωτοβουλία, είναι επείγον να εξεταστεί η εξαίρεση αυτών των κατηγοριών προϊόντων λαμβάνοντας υπόψη το χαμηλό οικονομικό όφελος που μπορεί να προέλθει από την επιστροφή έναντι του δυσανάλογου κινδύνου για τους ασθενείς στην Ελλάδα.
Ο Γενικός Διευθυντής της Shire Hellas Χρήστος Δάκας δήλωσε σχετικά: «Γνωρίζουμε καλά ότι η Ελληνική Κυβέρνηση χρειάζεται να αναπτύξει μια μακροπρόθεσμη λύση που θα επιτρέπει την ανάπτυξη ενός σταθερού και ασφαλούς περιβάλλοντος για τα φαρμακευτικά προϊόντα σπάνιων, απειλητικών για τη ζωή, χρόνιων και γενετικών παθήσεων. Είναι σημαντικό να συζητήσουμε πιθανές επιλογές πολιτικής και εναλλακτικών λύσεων σαν μέρος της επανεξέτασης του συστήματος επιστροφής clawback».
Τις επιπτώσεις του τρέχοντος μέτρου μηχανισμού επιστροφής clawback στη ζωή των ασθενών με σπάνιες, απειλητικές για τη ζωή, χρόνιες και γενετικές παθήσεις συζήτησε εκ μέρους των συλλόγων ασθενών η κυρία Μαριάννα Λάμπρου Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Οζώδους Σκληρύνσεως και μέλος της Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (ΠΕΣΠΑ).
Την κοινή πρωτοβουλία στηρίζουν οι παρακάτω εταιρείες και φορείς:
Φαρμακευτικές εταιρείες: Amgen, CSL Behring, Genesis, Novo Nordisk, Pharmathen, Sanofi-Genzyme, Shire, Vianex
Φορείς: Plasma Protein Therapeutic Association (PPTA), European Confederation of Pharmaceutical Entrepreneurs (EUCOPE), Επιστημονική Εταιρία Σπανίων Παθήσεων και Ορφανών Φαρμάκων (Ε.Ε.Σ.Π.Ο.Φ.), Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (ΠΕΣΠΑ), Πανελλήνιος Σύλλογος Ασθενών και Φίλων πασχόντων από Λυσοσωμικά Νοσήματα «Η Αλληλεγγύη».
Μ.Τ.
