Την αντίφαση στην κυβερνητική πολιτική Υγείας των τελευταίων ετών, σύμφωνα με την οποία, ενώ διακηρύσσεται ότι επιδιώκεται η αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων φαρμάκων στο σύνολο της σχετικής κατανάλωσης, όχι μόνον δεν λαμβάνονται μέτρα για την αύξηση του όγκου της κατανάλωσής τους, αλλά τιμωρούνται οι φαρμακευτικές εταιρείες με την επιβολή πολύ υψηλών clawback, επισημαίνει μεταξύ άλλων σήμερα ο πρόεδρος της Πανελληνίας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) Θεόδωρος Τρύφων, σε συνέντευξή του στο DailyPharmaNews.gr, ο οποίος ζητεί επίσης να αλλάξει ριζικά ο ισχύων τρόπος τιμολόγησης των γενοσήμων φαρμάκων.
Συνέντευξη στον Βασίλη Βενιζέλο
DPN: Κύριε πρόεδρε, η δεύτερη αξιολόγηση βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ έχει αρχίσει η διαδικασία για την κατάρτιση του νέου δελτίου τιμών φαρμάκων. Πιστεύετε ότι η κυβέρνηση έχει εγκαίρως αντιληφθεί ότι η συμφωνία της με το κουαρτέτο για τον τρόπο ανατιμολόγησης των φαρμακευτικών σκευασμάτων είναι καταστροφικός και για τα γενόσημα φάρμακα και για την εξέλιξη της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης ή υπάρχει χαρακτηριστική αργοπορία;
Το τρέχον σύστημα ανατιμολόγησης επιβάλει εξοντωτικές μειώσεις στις τιμές των παλαιών φθηνών φαρμάκων, οι οποίες σε συνδυασμό με τα υπερβολικά rebate και clawback διαμορφώνουν μη βιώσιμες συνθήκες για τη συνέχιση της κυκλοφορίας τους και οδηγούν στην υποχρεωτική έξοδό τους από την αγορά. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι αυτό συμβαίνει την ίδια στιγμή κατά την οποία όλοι πλέον αντιλαμβάνονται τη σημασία της παραμονής των παλαιών οικονομικών φαρμάκων στο σύστημα, προκειμένου να υπάρξουν οι αναγκαίες εξοικονομήσεις.
Σήμερα, έπειτα από μια εξαετία συνεχών μειώσεων, τα στοιχεία δείχνουν ότι η περαιτέρω μείωση των τιμών, όχι μόνο δεν συγκρατεί τη δαπάνη μεσοπρόθεσμα, αλλά αντιθέτως οδηγεί στην αύξησή της λόγω της μετατόπισης της συνταγογράφησης σε νεότερα ακριβότερα φάρμακα. Αυτό είναι μια πραγματικότητα που είμαι σίγουρος ότι και η κυβέρνηση έχει σαφώς αντιληφθεί. Η μέχρι στιγμής πολιτική των τελευταίων έξι ετών έχει σαν αποτέλεσμα την δραματική συμπίεση των προϋπολογισμών, χωρίς μέριμνα για τις πραγματικές ανάγκες των ασθενών, την επιβολή εξοντωτικών επιστροφών στην φαρμακοβιομηχανία, που φέτος αναμένεται να ξεπεράσουν συνολικά το 40% στην εξωνοσοκομειακή δαπάνη (χωρίς να υπολογίζονται οι υποχρεωτικές επιστροφές στην περίπτωση των νοσοκομειακών φαρμάκων) και τον τριπλασιασμό της συμμετοχής των ασθενών, την ίδια στιγμή που το διαθέσιμο εισόδημα έχει καταρρεύσει.
Οι καθυστερήσεις εντοπίζονται στην υλοποίηση των διαρθρωτικών παρεμβάσεων για τον έλεγχο του όγκου και της κατανάλωσης με μέτρα όπως τα θεραπευτικά πρωτόκολλα, οι οδηγίες συνταγογράφησης, καθώς και η διαμόρφωση ενός συστήματος κινήτρων για την προτίμηση των οικονομικών ισοδύναμων θεραπειών από ιατρούς, ασθενείς και φαρμακοποιούς. Θεωρώ ότι εάν οι παρεμβάσεις αυτές είχαν εφαρμοστεί εγκαίρως, από την αρχή της προσπάθειας συγκράτησης της φαρμακευτικής δαπάνης, σήμερα η εικόνα θα ήταν τελείως διαφορετική.
DPN: Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες στην ομάδα εργασίας του υπουργείου Υγείας για την παρακολούθηση της εξέλιξης της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης τονίζουν ότι η σχετική πρόταση του προέδρου του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ) Σωτήρη Μπερσίμη, είναι γενικόλογη και αλυσιτελής. Εσείς ποια επιπρόσθετα στοιχεία θα προτείνατε να γίνουν αποδεκτά από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας;
Δεν θέλω να σχολιάσω κάποια πρόταση μεμονωμένα. Θεωρώ ότι έργο της ομάδας εργασίας θα πρέπει να είναι η λεπτομερής επεξεργασία των υφιστάμενων προτάσεων με στόχο τη διαμόρφωση ενός βιώσιμου πλαισίου για τη συγκράτηση της δαπάνης και τη λειτουργία της φαρμακευτικής αγοράς. Είναι βέβαιο ότι δεν υπάρχει καιρός για χάσιμο και αυτό είναι πολύ σημαντικό για την ελληνική φαρμακοβιομηχανία, που καλείται για μια ακόμη φορά να καταβάλει υπερβολικά clawback, λόγω της υπέρβασης της δαπάνης για την οποία δεν ευθύνεται.
Εμείς καταρχήν, θεωρούμε σημαντική τη διαμόρφωση του συστήματος τιμολόγησης με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η παραμονή των παλαιών οικονομικών φαρμάκων στο σύστημα. Ακόμη, θεωρούμε επιβεβλημένο τον εξορθολογισμό του συστήματος αποζημίωσης, ειδικά των νέων ακριβών φαρμάκων. Δεν έχουμε πλέον την πολυτέλεια να αποζημιώνουμε κάθε νέο φάρμακο ως καινοτομία γενικώς και αορίστως και κατά συνέπεια θα πρέπει να υπάρχει αξιολόγηση της σχέσης κόστους – αποτελεσματικότητας και σε σύγκριση με τις υφιστάμενες παλαιότερες θεραπείες.
DPN: Η διείσδυση των γενοσήμων φαρμακευτικών σκευασμάτων στο σύνολο της σχετικής κατανάλωσης από τα νοσοκομεία του ΕΣΥ όλης της χώρας δεν υπερβαίνει το 12%. Η εντύπωσή σας είναι ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας επιδιώκει την δραστική αύξηση της σχετικής διείσδυσης; Δεν έχουμε χαρακτηριστική καθυστέρηση και σε αυτό το θέμα;
Το θέμα της διείσδυσης των γενοσήμων είναι βασικά θέμα κινήτρων και εμπιστοσύνης των επαγγελματιών υγείας και των ασθενών στα γενόσημα φάρμακα. Η κουλτούρα χρήσης γενοσήμων δεν μπορεί να επιβληθεί, αλλά θα πρέπει να προκύπτει αβίαστα ως συνειδητή επιλογή. Είναι απαραίτητο να επικοινωνηθεί έντονα ότι γενόσημα ελληνικά φάρμακα κυκλοφορούν στη χώρα μας εδώ και 40 χρόνια (!!) με ποιοτική και αποτελεσματική κάλυψη του έλληνα ασθενή.
Πράγματι υστερούμε σε σχέση με το στόχο της διείσδυσης των γενοσήμων. Αυτό οφείλεται σε δύο λόγους : Καταρχήν ο στόχος που τέθηκε για μερίδιο των γενοσήμων 60% σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα είναι ιδιαίτερα φιλόδοξος. Αξίζει να τονισθεί ότι οι χώρες που σήμερα χαρακτηρίζονται από υψηλή διείσδυση γενοσήμων, δεν έφτασαν στο σημείο αυτό από την μια μέρα στην άλλη, αλλά έπειτα από πολύχρονη σταθερή προσπάθεια μέσω εκστρατειών ενημέρωσης του κοινού και των επαγγελματιών υγείας, μέσω συστημάτων ουσιαστικών κινήτρων κλπ. Από την άλλη πλευρά τα εργαλεία πολιτικής που χρησιμοποιούμε μέχρι σήμερα είναι λανθασμένα.
Έπειτα από έξι χρόνια αντιληφθήκαμε επιτέλους ότι η διείσδυση των γενοσήμων δεν επιτυγχάνεται με την τιμολογιακή απαξίωσή τους. Ακόμη, το μέτρο της συνταγογράφησης με δραστική, ενώ υποτίθεται ότι έχει σαν στόχο την αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων, στην ουσία λειτουργεί υπονομευτικά, στερώντας από τα γενόσημα φάρμακα την ταυτότητά τους ακριβώς τη στιγμή που η ταυτότητα του φαρμάκου αποτελεί προϋπόθεση προκειμένου ασθενείς και γιατροί να τα εμπιστεύονται. Τέλος, αδυνατούμε να κατανοήσουμε τη σημερινή πολιτική, όπου από την μία ενδιαφέρεται για την προώθηση μέτρων με στόχο την αύξηση της χρήσης των γενοσήμων και από την άλλη τιμωρεί την αύξηση αυτή μέσω της επιβολής clawback στα γενόσημα.
DPN: Πάμε για ασύλληπτο clawback για το 2016 και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας φαίνεται πλέον ότι δεν έχει τρόπους για να αποτρέψει αυτή την εξέλιξη. Από την πλευρά των φαρμακευτικών εταιρειών υπάρχουν τρόποι να αποτραπεί, εκ των υστέρων, η υποχρέωση της επιστροφής εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ στο δημόσιο με τη μορφή του clawback;
Είναι ξεκάθαρο ότι στο σημείο που έχουμε φθάσει δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές. Η μείωση των τιμών έχει οδηγήσει τις επιχειρήσεις στο όριό τους και ειδικά τις ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, που έχουν υποστεί μονομερώς τις μεγαλύτερες μειώσεις στις τιμές των προϊόντων τους, ενώ απειλεί την επάρκεια της αγοράς. Η εφαρμογή διαρθρωτικών μέτρων (η μόνη ουσιαστική παρέμβαση) ακόμη και εάν ξεκινούσε άμεσα, θα χρειαζόταν τουλάχιστον ένα εξάμηνο ώστε να δείξει τα πρώτα αποτελέσμ
Στο πλαίσιο των παραπάνω, η φαρμακοβιομηχανία έχει προτείνει την αναζήτηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες π.χ. μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων, καθώς και την εξαίρεση της δαπάνης των εμβολίων από τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, δεδομένου ότι αποτελούν κοινωνική επένδυση και όχι συστατικό της φαρμακευτικής περίθαλψης. Ακόμη έχουμε προτείνει τον καθορισμό κλειστού προϋπολογισμού και ξεχωριστού clawback για τα Φάρμακα Υψηλού Κόστους, των οποίων η συμμετοχή στη δαπάνη έχει αυξηθεί με εκθετικό ρυθμό τα τελευταία χρόνια, αποτελώντας βασικό παράγοντα της αύξησής της.
