Ένα πρωτοποριακό κοινωνικό πείραμα, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ, αποκάλυψε ενδιαφέροντα δεδομένα για το πώς επηρεάζεται ο εγκέφαλος των εφήβων, όταν απομακρύνονται από το κινητό τους τηλέφωνο, για μία εβδομάδα. Οι επιστήμονες μελέτησαν μια ομάδα 30 εφήβων, ηλικίας 13 έως 17 ετών, που συμφώνησαν να απέχουν από τη χρήση κινητών τηλεφώνων, για επτά ημέρες, καταγράφοντας τις αντιδράσεις τους μέσα από συνεντεύξεις, ψυχολογικές αξιολογήσεις και απεικονίσεις εγκεφάλου.
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Τα αποτελέσματα του πειράματος
Οι δύο πρώτες ημέρες χωρίς κινητό ήταν δύσκολες για τους περισσότερους εφήβους, καθώς εμφάνισαν έντονο άγχος, ανησυχία και νευρικότητα. Πολλοί από αυτούς ανέφεραν ότι ένιωθαν αποκομμένοι από τον κοινωνικό τους κύκλο, ενώ κάποιοι εξέφρασαν ακόμα και συμπτώματα «συνδρόμου στέρησης», όπως δυσκολία συγκέντρωσης και εκνευρισμό.
Ωστόσο, μετά την τρίτη ημέρα, οι ερευνητές παρατήρησαν σημαντικές αλλαγές. Η πλειοψηφία των εφήβων ανέφερε βελτίωση στη διάθεση, μεγαλύτερη ηρεμία και αυξημένη δημιουργικότητα. Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι οι συμμετέχοντες αφιέρωναν περισσότερο χρόνο σε χόμπι, όπως το διάβασμα, η ζωγραφική ή ο αθλητισμός. Παράλληλα, οι γνωστικές τους λειτουργίες παρουσίασαν θετικές αλλαγές, καθώς βελτιώθηκε η ικανότητά τους να διατηρούν την προσοχή τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Νευρολογικές Αλλαγές
Μέσα από απεικονίσεις μαγνητικής τομογραφίας (fMRI), οι ερευνητές διαπίστωσαν μείωση στη δραστηριότητα της αμυγδαλής, της περιοχής του εγκεφάλου που συνδέεται με το άγχος και το στρες, ενώ σημειώθηκε αυξημένη δραστηριότητα στον προμετωπιαίο φλοιό, που σχετίζεται με τον έλεγχο των συναισθημάτων και τη λήψη αποφάσεων. Αυτό υποδηλώνει ότι η αποχή από τα κινητά μπορεί να μειώσει τα επίπεδα στρες και να ενισχύσει τις εκτελεστικές λειτουργίες του εγκεφάλου.
Δηλώσεις Ερευνητών και Συμμετεχόντων
Η επικεφαλής της μελέτης, Δρ. Λίντα Γουόρεν, δήλωσε: «Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η συνεχής έκθεση στις οθόνες μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο των εφήβων. Η μείωση της χρήσης του κινητού έστω και για λίγες ημέρες μπορεί να προσφέρει απτά οφέλη στη συναισθηματική τους ισορροπία και τη γνωστική τους απόδοση.»
Ο 15χρονος Άλεξ, ένας από τους συμμετέχοντες στο πείραμα, ανέφερε: «Τις πρώτες δύο μέρες, ήμουν ανήσυχος, δεν ήξερα τι να κάνω με τον εαυτό μου. Όμως μετά από λίγο, άρχισα να κοιμάμαι καλύτερα και να απολαμβάνω τις συζητήσεις με την οικογένειά μου».
Η 16χρονη Σοφία, που, επίσης, συμμετείχε στο πείραμα, πρόσθεσε: «Συνειδητοποίησα ότι πολλές φορές έπιανα το κινητό μου από συνήθεια, χωρίς λόγο. Όταν το άφησα, βρήκα χρόνο να ζωγραφίσω και να διαβάσω ένα βιβλίο που είχα ξεχάσει».
Συμπεράσματα και Επιπτώσεις
Τα ευρήματα του πειράματος δείχνουν ότι η συνεχής χρήση των κινητών τηλεφώνων μπορεί να επηρεάζει αρνητικά την ψυχική υγεία των εφήβων, ενώ η απομάκρυνση από αυτά έστω και για μία εβδομάδα μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα στη συγκέντρωση, τη διάθεση και τη δημιουργικότητα. Οι επιστήμονες προτείνουν την υιοθέτηση «ψηφιακής αποτοξίνωσης» σε τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε οι έφηβοι να μπορούν να αποκομίζουν τα οφέλη της αποσύνδεσης από την τεχνολογία.
Η έρευνα αυτή ανοίγει νέους δρόμους για τη μελέτη της σχέσης των εφήβων με την τεχνολογία και αναδεικνύει τη σημασία της ισορροπημένης χρήσης των κινητών τηλεφώνων στην καθημερινότητά τους.
