Mystic van Rouge: «Ανήθικο δεν είναι να είσαι gay, ανήθικο είναι να σε κλωτσάνε, επειδή είσαι gay»
«Είμαι η Mystic van Rouge και είμαι τριάντα έξι χρονών. Θα μου επιτρέψετε να διατηρήσω το μυστίκ της περσόνας μου, το μυστήριο… Είναι κομμάτι της ταυτότητάς μου, όπως δείχνει και τ’ όνομά μου. Η Mystic van Rouge μπορεί να είναι το δημιούργημα του καλλιτέχνη, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Είναι αυθύπαρκτη προσωπικότητα με δικά της χαρακτηριστικά, εμπειρίες και πορεία. Γιατί όταν παίρνουν συνέντευξη από έναν τραγουδιστή ή τραγουδίστρια που κάνει καριέρα με ψευδώνυμο, δε ρωτάνε το όνομα που έχει στην αστυνομική ταυτότητα; Με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο μας γνωρίζει ο κόσμος, οπότε μ’ αυτό συστηνόμαστε.
Στα δεκαοκτώ μου πέρασα στην Φιλοσοφική Σχολή, αλλά ποτέ δεν την τελείωσα. Όνειρο μου, από παιδί, ήταν να γίνω chef. Παράτησα λοιπόν τα αρχαία ελληνικά και έπιασα τις κουτάλες. Εργάστηκα ως μάγειρας δύο χρόνια. Συνειδητοποίησα πως το επάγγελμά αυτό δεν είναι για εμένα. Μέσα στα χρόνια που ακολούθησαν ασχολήθηκα με πολλά και ετερόκλητα επαγγέλματα. Θα ξεχωρίσω την εργασία μου στην Greenpeace. Ακτιβισμός, αγάπη για το περιβάλλον, για τα ζώα και βοήθεια με όποιο μέσο μου δινόταν. Θέλω να ζω καλά, αλλά χωρίς να αφήνω αρνητικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Είμαι χορτοφάγος, αποφεύγω τη χρήση πλαστικών μιας χρήσης και ανακυκλώνω. Αυτή τη στιγμή εργάζομαι σε μια διαφημιστική εταιρεία και ταυτόχρονα έχω εκδώσει δύο βιβλία ως συγγραφέας.
Τώρα θα μου πείτε πού κολλάνε όλα αυτά με το drag show; Κι όμως…Χωρίς το drag θα ένιωθα μισή. Με το drag show ασχολούμαι από το 2012. Σε μια εποχή όπου οι drag queen στην Ελλάδα ήταν ελάχιστες. Έχοντας δει RuPaul και το drag race, μια εσωτερική ανάγκη, καλλιτεχνική, με ώθησε να εκφραστώ με αυτόν τον τρόπο και το έκανα, χωρίς δεύτερες σκέψεις. Το drag είναι η μαγεία που με απομακρύνει για κάποιες ώρες από την πραγματικότητα.
Το drag show, θεωρώ, πως για την κάθε drag queen είναι κάτι διαφορετικό. Αλλά εάν θέλετε να μιλήσουμε γενικά και να το βάλουμε σε ένα πλαίσιο, για κάποιον που ίσως δε γνωρίζει, θα έλεγα πως το drag είναι, ΣΥΝΗΘΩΣ, όταν ένας άντρας μεταμορφώνεται σε γυναίκα, δημιουργώντας μια περσόνα με τα χαρακτηριστικά που θέλει ο ίδιος να της δώσει. Με τη βοήθεια του υπερβολικού μακιγιάζ, περούκας, κοστουμιού. Έτσι, με την περσόνα που υποδύεται κάνει show. Το drag είναι ένα είδος τέχνης που μπορεί να πραγματώνεται μέσα από διαφορετικά στιλ και μορφές. Όπως ένας χορευτής μπορεί να εμφανίζεται σε νυχτερινό κέντρο ή στην όπερα, όπως ένας μουσικός στα μπουζούκια ή στο Μέγαρο Μουσικής. Το κοινό και οι περιστάσεις μπορεί να είναι τεράστιο.
Στο drag, όπως και σε κάθε μορφή τέχνης, δεν υπάρχουν κανόνες ούτε ως προς το δημιουργό. Μπορεί μια straight γυναίκα να είναι drag queen, το ίδιο και ένας straight άντρας. Οποιοδήποτε άτομο μπορεί να κάνει drag show, ανεξάρτητα από το σεξουαλικό του προσανατολισμό. Υπάρχουν και οι drag kings για παράδειγμα: γυναίκες (συνήθως) που μεταμορφώνονται σε αντρικές περσόνες. Για να καταλάβει ο κόσμος, drag σε γενικές γραμμές κάνει και o Τάκης Ζαχαράτος αλλά και ο Τόνι Σφήνος. Δημιουργούν μια άλλη περσόνα και μέσω αυτής κάνουν την τέχνη τους.
Την πρώτη φορά που ανέβηκα στην σκηνή ένιωσα απελευθέρωση. Ένιωσα όπως, φαντάζομαι, νιώθει μια χρυσαλίδα που βγαίνει από το κουκούλι της και γίνεται πεταλούδα. Δεν είχα άγχος, μόνο αδημονία να το κάνω. Και θέλω να σας πληροφορήσω πως είμαι εσωστρεφές άτομο, δεν μου αρέσει καθόλου η έκθεση. Αυτό όμως σου δίνει το drag, την ελευθερία της έκφρασης και τη δύναμη της περσόνας που υποδύεσαι. Θα το πω με ένα παράδειγμα. Είμαι όπως ο Σούπερμαν. Πριν φορέσει την στολή του είναι ένας συμβατικός υπάλληλος, συνεσταλμένος και δειλός. Με το που βάζει τη στολή, μπορεί να σηκώσει τη γη με το μικρό του δαχτυλάκι. Έτσι αισθάνομαι κι εγώ με το που θα βάλω την περούκα μου. Μου δίνει δύναμη και αυτοπεποίθηση να καταφέρω όλα αυτά που ίσως χωρίς την drag περσόνα μου, δε θα μπορούσα.
Το να είσαι drag queen στην Ελλάδα σημαίνει λιγότερες ευκαιρίες, λιγότερα χρήματα, λιγότερη κατανόηση από τους άλλους του τι κάνεις και τι είσαι. Σαν χώρα έχουμε δρόμο με το να ξεχωρίσουμε κάποια πράγματα στο μυαλό μας και να καταλάβουμε πως το drag είναι ένα καλλιτεχνικό επάγγελμα και τίποτε άλλο. Όπως π.χ. η Meryl Streep είναι ηθοποιός, η Μadonna τραγούδιστρια, η Frida Kahlo ζωγράφος έτσι και η RuPaul είναι drag queen. Πολύ απλά. Χωρίς κρυμμένα μυστικά και νοήματα από πίσω.
Ο κόσμος έχει κάπου μπερδευτεί. Η άγνοια δημιουργεί παρερμηνείες και βγαίνουν λάθος συμπεράσματα. Ίσως να φταίμε κάπου και εμείς που δεν το έχουμε κάνει απόλυτα σαφές. Θα πρέπει ο κόσμος που ενοχλείται από τις drag queen πρώτα να κατανοήσει τι ακριβώς κάνουμε και έπειτα να το κρίνει. Εάν του αρέσει ή όχι είναι αναφαίρετο δικαίωμα του. Εάν όμως συνεχίσει να προσβάλλεται και να θεωρεί πως κάνουμε κακό στην κοινωνία, τότε μάλλον κάτι άλλο κρύβεται από πίσω. Προφανώς ομοφοβία και τρανσφοβία.
Το drag show δεν συνδέεται με το σεξουαλικό προσανατολισμό. Μπορεί να κάνει drag show όποιος κι όποια θέλει. Για μένα είναι σαν να λέμε ότι για να είσαι δικηγόρος θα πρέπει να είσαι αποκλειστικά straight άντρας. Τόσο κουφό μου ακούγεται. Θα πρέπει ο κόσμος να μην τα συνδέει αυτά τα δύο. Επειδή στην πλειοψηφία τους οι drag artists είναι gay, δεν σημαίνει ότι είναι και ο κανόνας. Θέλω οι άνθρωποι να καταλάβουν πως το drag είναι μια μορφή τέχνης, όπως το θέατρο και η μουσική και δεν συνδέεται με τον σεξουαλικό προσανατολισμό.
Έχω μια υπέροχη σχέση με την οικογένειά μου και πότε δεν στάθηκαν εμπόδιο σε οποιαδήποτε απόφαση αφορούσε εμένα. Για τον πολύ απλό λόγο ότι είναι η ζωή μου. Η ελευθερία και η αποδοχή που μου έδωσε η οικογένειά μου ήταν κάτι που τους το αναγνωρίζω και τους ευχαριστώ, αλλά και δε θα ήταν κάτι που θα το διαπραγματευόμουν σε αντίθετη περίπτωση. Το σημαντικότερο για μένα είναι η αποδοχή του εαυτού, από εκεί ξεκινούν όλα. Η αποδοχή της οικογένειας καλοδεχούμενη και πολύ σημαντική, αλλά σε δεύτερο επίπεδο.
Θα ήταν υπερβολή να πω πως δεν έχω βιώσει στη δουλειά μου ρατσισμό και ομοφοβία. Καθημερινά ερχόμαστε αντιμέτωπες ακόμα και με τις πιο υφέρπουσες και συγκεκαλυμμένες διακρίσεις, που ο κόσμος κάνει ακόμα κι άθελά του, γιατί έχει μεγαλώσει σε ένα ομοφοβικό περιβάλλον. Ο τρόπος που θα μας απευθυνθούν, θα θεωρήσουν πράγματα δεδομένα για μας λόγω της σεξουαλικότητάς μας (πραγματικής ή υποτιθέμενης), τα «αστεία» που θα αναφερθούν, ακόμα κι όταν σ’ αντιμετωπίζουν σαν έκθεμα ή σαν κάτι εξωτικό λόγω της διαφορετικότητας. Όλα αυτά δείχνουν μια διακριτική μεταχείριση. Ίσως να έχω υπάρξει τυχερή, γιατί δεν έχω έρθει αντιμέτωπη στο δικό μου περιβάλλον με ακραίες συμπεριφορές που περιλαμβάνουν φυσική, ψυχολογική ή λεκτική βία. Δε σημαίνει όμως πως, επειδή δεν το ένοιωσα εγώ που είμαι πιο ενδυναμωμένη απ’ το μέσο όρο δεν υπάρχει γύρω μας ομοφοβία και τρανσφοβία και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό. Έχω υπάρξει μάρτυρας τέτοιων περιστατικών που άνετα, σε μια άλλη συνθήκη, θα μπορούσε η επίθεση να ήταν εις βάρος μου.
Για να απαλλαχθούμε από τα έμφυλα στερεότυπα και την ομοφοβία χρειάζεται παιδεία, ανοιχτό μυαλό, σεβασμός στον άνθρωπο και ηθική. Ηθική με το αληθινό νόημα της λέξης. Ανήθικο δεν είναι το να είσαι gay, είναι όμως ανήθικο να σε κλωτσάνε, επειδή είσαι gay. Ας μάθουμε επιτέλους ποιες είναι οι πραγματικές αξίες και όχι αυτές που μας έμαθε παπαγαλία και λάθος η κοινωνία. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε διαφορετικοί. Εάν δεν είμαστε στη σεξουαλικότητα, θα είμαστε σε κάτι άλλο, αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Άρα για ποιες διάφορες μιλάμε;! Είμαστε όλοι διαφορετικοί και διαφορετικές και αυτό είναι το υπέροχο. Όσοι δεν μπορούν να το δεχτούν κάτι λάθος έχουν καταλάβει για τη ζωή και τον κόσμο γύρω μας. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε, είναι να είμαστε ο εαυτός μας και να υποστηρίζουμε την αλήθεια μας. Άνθρωπος που πραγματικά σέβεται τον εαυτό του, σέβεται και τους άλλους. Οι άνθρωποι που αντιδρούν ακραία και ρατσιστικά έχουν πρόβλημα με τον εαυτό τους.
Θα ήθελα να αναφερθώ στο πρόσφατο περιστατικό στη Θεσσαλονίκη και στις αντιδράσεις που προκάλεσε μια ανάγνωση παραμυθιού από drag queen σε παιδιά. Το έχω κάνει και εγώ, το καλοκαίρι, σε μια εκδήλωση στο πλαίσιο του Thessaloniki Pride, άρα έχω εικόνα επί του θέματος. Καταλαβαίνω πως για κάποιους, που δεν τους έχει δοθεί η ευκαιρία να ενημερωθούν επαρκώς ο τίτλος ίσως να δημιουργεί αίσθηση, ειδικά αν δεν έχουν μια εξοικείωση. Ας εξηγήσω: Σκοπός μας, αντίθετα με τις διαστρεβλώσεις που επιχειρούνται, δεν είναι ούτε να «σεξουαλικοποιήσουμε» τα παιδιά, ούτε να τα εμποτίσουμε με κάποιου είδους ιδεολογία ή προπαγάνδα. Τουναντίον, θέλουμε να τα απελευθερώσουμε από τις ιδεοληψίες που βομβαρδίζονται, όσο μεγαλώνουν ότι πρέπει ντε και καλά να έχουν συγκεκριμένους ρόλους και συμπεριφορές ανάλογα με το φύλο τους. Τα παιδιά πρέπει να τα αφήνουμε να αναπτύσσουν την προσωπικότητά τους ελεύθερα, ειδικά μέσα από το παιχνίδι.
Για να μη μιλήσω για τη σεξουαλική αντικειμενικοποίηση, ειδικά των κοριτσιών. Αν παρατηρήσετε τα αξεσουάρ που τονίζουν τη θηλυκότητα, πολύ συχνά προετοιμάζουν με έντονο τρόπο τα μικρά κορίτσια, για να γίνουν το αντικείμενο της κατανάλωσης των αντρικών ετεροκανονικών ορέξεων. Εμείς θέλουμε να κορίτσια, όπως όλα τα παιδιά να αναπτύσσουν την προσωπικότητά τους για τους εαυτούς τους κι όχι για να ικανοποιούν το αρσενικό «άλλο».
Και στο κάτω-κάτω δεν υποχρεώνουμε κανέναν και καμία να μας ακούσει. Οι εκδηλώσεις αυτού του τύπου γίνονται με ανοιχτή πρόσκληση. Οι γονείς των παιδιών δηλώνουν συμμετοχή κατά βούληση και έχουν απόλυτη γνώση του περιεχομένου της εκδήλωσης. Βρίσκονται μάλιστα εκεί κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης. Δεν είναι καμία κρυφή παγίδα.
Και πολλές φορές μας ρωτάνε γιατί drag queen; Γιατί δεν μπορούμε να διαβάσουμε τα παραμύθια χωρίς τη μεταμφίεση. Για τον ίδιο λόγο που άλλοι ντύνονται κλόουν ή Αγιοβασίληδες, για να διασκεδάσουν τα παιδιά. Είναι κι αυτά μια εντυπωσιακή μεταμφίεση, όπου ηθοποιοί παίρνουν το ρόλο μιας άλλης περσόνας με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Όπως ακριβώς στο drag. Η αντίδραση έρχεται όταν τα βαφτίζεις drag, γιατί υπάρχει άγνοια, νομίζουν ότι είναι κάτι άλλο. Κι όμως, τα παιδιά εντυπωσιάζονται με την εικόνα της drag queen όπως θα εντυπωσιάζονταν με έναν κλόουν ή με έναν ταχυδακτυλουργό. Άρα το πρώτο μήνυμα που λαμβάνουν είναι ξεκάθαρο. Αυτό που βλέπουν είναι κάποιο άτομο που θα τους διασκεδάσει. Προσωπικά ως παιδί δε με ένοιαζε αν ο κλόουν στο πάρτι είναι, κάτω από το μακιγιάζ, άντρας ή γυναίκα, με ένοιαζε να γελάσω και να περάσω καλά. Τώρα όσον αφορά τα «λανθασμένα», σε πολλά εισαγωγικά, μηνύματα που μπορεί να περνάμε στα παιδιά, θα σας πω το εξής: Είναι λανθασμένο να πεις σε ένα παιδί ότι δεν πρέπει να κοροϊδεύει το συμμαθητή του, που παίζει με κούκλες;! Είναι λανθασμένο να του πεις, να αγαπάει όλα τα παιδάκια ανεξαρτήτως χρώματος; Γιατί εμείς, αυτά τα πράγματα είπαμε στα παιδιά. Δεν τους είπαμε πως όλα σας, όταν μεγαλώσετε, θα γίνετε με το ζόρι drag queen και θα ανήκετε στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, θέλετε δε θέλετε. Απλά τους δώσαμε να καταλάβουν πως όταν ένα παιδί δεν είναι όπως τα άλλα, είναι το ίδιο υπέροχο με εμάς και έχει ακριβώς τα ίδια δικαιώματα και ανάγκες. Ένα μήνυμα αγάπης και αποδοχής. Αυτό δώσαμε στα παιδιά. Και το έλαβαν σωστά. Οι αντιδράσεις τους ήταν αφοπλιστικά πανέμορφες. Εάν θεωρείται προπαγάνδα το να μάθουμε στα παιδιά να μην περιθωριοποιούν, να μην κοροϊδεύουν και να μην χτυπάνε το διαφορετικό, τι να πω; Εγώ θεωρώ πως μόνο καλό θα κάνει στην κοινωνία μας να μεγαλώσουν άνθρωποι με ανοιχτό μυαλό και αγκαλιά. Ο κόσμος θα γίνει μια στάλα καλύτερος και το μέλλον πιο φωτεινό για όλη την κοινωνία.
Ακούγεται συχνά η άποψη «γιατί μια drag queen να διαβάζει παραμύθια σε
παιδιά του νηπιαγωγείου και του δημοτικού; Δεν είναι μια απόπειρα
επιβολής νέων σεξουαλικών προτύπων;». Όταν ρωτάνε τη γνώμη μου πάνω σε αυτό παίρνω μια βαθιά ανάσα και πλέον δεν απαντώ. Όχι γιατί σνομπάρω ή απαξιώ, αλλά επειδή είναι 100% σίγουρο ότι η αφετηρία αυτού του προβληματισμού είναι ρατσιστική. Με ποια διαδικασία γίνεται η «επιβολή» των σεξουαλικών προτύπων; Όπως η επιστημονική κοινότητα έχει καταλήξει, η σεξουαλικότητα, η ταυτότητα φύλου και ο σεξουαλικός προσανατολισμός μας, δεν επηρεάζονται τόσο εύκολα. Η φύση μας, μας δείχνει τι είμαστε, τι νιώθουμε, και τι μας έλκει. Όσο και να μας πιέζει η κοινωνία, η εκκλησία, η οικογένεια να αλλάξουμε, μέσα μας ξέρουμε τι νιώθουμε. Άρα κανένα παιδί δεν κινδυνεύει από καμία drag queen για το τι σεξουαλικό πρότυπο θα πάρει, διότι η φύση του η ίδια είναι πιο ισχυρή από οποιαδήποτε, υποτιθέμενη, νουθεσία (που δεν έγινε ποτέ όπως σας εξήγησα παραπάνω). Η πραγματική «φύση» του ανθρώπου είναι πιο ισχυρή από όλα αυτά και πάντα βρίσκει τον τρόπο να βγει στην επιφάνεια. Δε θέλουμε σε καμία περίπτωση να επηρεάσουμε κανενός παιδιού τη σεξουαλικότητα. Η πρόθεση μας είναι η συμπερίληψη, όχι η ομογενοποίηση. Όπως φαίνεται κρίνουν εξ ιδίων τα αλλότρια.
Και το εξωφρενικό είναι ότι υπάρχει κόσμος που δήθεν αναρωτιέται με ποια ιδιότητα διαβάζουμε παραμύθια σε παιδιά και παίρνουμε αυτόν τον παιδαγωγικό ρόλο. Λες κι όλοι όσοι διαβάζουν παραμύθια σε παιδιά έχουν πτυχίο παιδαγωγικής. Σε κάθε περίπτωση οι δράσεις μας έχουν την ακαδημαϊκή επίβλεψη ειδικών παιδαγωγών και δεν είναι τυχαία η επιλογή ούτε της μορφής ούτε του περιεχομένου, αλλά βασίζονται στις επικρατούσες εκπαιδευτικές μεθόδους.
Τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας έχουν γίνει μεγάλα βήματα σε ό,τι αφορά την αποδοχή της σεξουαλικής και έμφυλης ποικιλομορφίας. Ωστόσο ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς… Ο κόσμος δύσκολα θα αλλάξει απ’ τη μια μέρα στην άλλη. Είμαστε ακόμα στην αρχή του δρόμου. Αυτό που θα πρότεινα είναι να στηρίζουμε αυτό που είμαστε. Ας μην πτοεί τίποτα τα νέα παιδιά. Με την αλήθεια, κάνεις και καμία δεν έχασε στο τέλος. Ας στηρίξουμε ο ένας τον άλλο, η μία την άλλη και χέρι-χέρι θα είναι πιο εύκολος ο δρόμος. Στο ρατσισμό τι απαντάς; Θεωρώ πως η στάση ζωής μας, η αξιοπρέπεια μας θα πρέπει να είναι η αντίδραση σε κάθε τέτοιο σχόλιο. Βέβαια υπάρχουν δομές που προστατεύουν και υποστηρίζουν. Υπάρχουν νόμοι, ίσως όχι αρκετά επαρκείς, για να μας δώσουν μια ασπίδα. Πάντως η νέα γενιά δείχνει πολύ μεγαλύτερη κατανόηση κι αποδοχή. Το πρόβλημα είναι στις μεγαλύτερες γενιές και είναι κρίμα που οι περισσότεροι άνθρωποι τότε που βίωναν τον αποκλεισμό, δεν είχαν φωνή να διεκδικήσουν τις ζωές που ήθελαν. Αλλά αυτό είναι το χρέος μας προς το μέλλον, να δημιουργήσουμε έναν κόσμο συμπερίληψης, για να μην υπάρξουν άλλες «χαμένες ζωές».
Είναι σημαντικό να διεκδικούμε την ανοιχτή κοινωνία που αξίζουμε. Ξέρω βέβαια πως για ένα παιδί στην επαρχία είναι πιο δύσκολο. Ίσως και να είναι μονόδρομος η φυγή, αν και δεν πιστεύω στο μονόδρομο: στη ζωή τους δρόμους τους στρώνουμε εμείς… Θα προτιμούσα να είναι συνειδητή η φυγή ενός νέου ανθρώπου προς μια μεγάλη πόλη, γιατί εάν δεν είναι, θα συναντήσει τα ίδια προβλήματα και εκεί. Εγώ δε βίωσα κάτι τέτοιο. Γεννήθηκα, μεγάλωσα και παραμένω στη Θεσσαλονίκη. Αλλά όπως σας είπα κάνεις δεν γλιτώνει από το bullying, είτε είσαι στη Νέα Υόρκη, είτε στην Ξάνθη. Αυτό δυστυχώς το δείχνουν και τα περιστατικά που έχουν καταγραφεί. Το bullying κάθε μορφής θα πρέπει να καταγγέλλεται και να τιμωρείται. Ας αγαπήσουμε τον εαυτό μας και να μην επιτρέπουμε σε κανένα να τον πληγώνει. Αυτό που είναι ο καθένας μας είναι κάτι μοναδικό».
