Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσιολογική φάση στην ζωή κάθε γυναίκας. Την ίδια στιγμή όμως αποτελεί μια καλή υπενθύμιση για την ανάληψη δράσης όσον αφορά στην πρόληψη ορισμένων σοβαρών προβλημάτων, όπως είναι οι καρδιακές παθήσεις, η οστεοπόρωση, ο καρκίνος του μαστού και ο καρκίνος του τραχήλους της μήτρας.
Τα παραπάνω προβλήματα υγείας μπορεί να αναπτυχθούν καθώς τα επίπεδα των οιστρογόνων που προστατεύουν τον οργανισμό αρχίζουν να μειώνονται μετά την εμμηνόπαυση. Ποιες είναι επομένως εκείνες οι διαγνωστικές εξετάσεις που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εκδήλωσης αυτών των σοβαρών παθήσεων; Μας απαντά η Παρασκευή Μεντζελοπούλου, Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος.
Μετά την εμμηνόπαυση κάθε γυναίκα είναι αναγκαίο να υποβάλλεται σε ειδικό διαγνωστικό έλεγχο ετησίως, ο οποίος αφορά σε εξετάσεις που μπορούν να ενημερώσουν σχετικά με τον κίνδυνο για την ανάπτυξη ορισμένων παθήσεων. Επίσης θα πρέπει να γίνεται τακτικός γυναικολογικός έλεγχος ο οποίος περιλαμβάνει πυελικές εξετάσεις, τεστ Pap και εξετάσεις μαστού. Η συζήτηση με το γιατρό σχετικά με το οικογενειακό και προσωπικό ιατρικό ιστορικό είναι πολύ σημαντική για τη διασφάλιση των κατάλληλων διαγνωστικών εξετάσεων μετά την εμμηνόπαυση. Οι 5 κατηγορίες εξετάσεων που είναι αναγκαίο να κάνει κάθε γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση είναι οι ακόλουθες:
–Εξετάσεις για την Καρδιαγγειακή Υγεία της γυναίκας
Σύμφωνα με έρευνες υπάρχει συσχέτιση μεταξύ σοβαρών συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης και αυξημένου κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις. Οι γυναίκες με πιο έντονα συμπτώματα εμμηνόπαυσης μπορεί να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο, κλινικά, για καρδιαγγειακές παθήσεις. Επομένως, μετά την εμμηνόπαυση οι εξετάσεις για τη χοληστερόλη σε συνδυασμό με συστηματικούς ελέγχους της αρτηριακής πίεσης θα πρέπει να είναι συχνές. Καθώς μειώνεται το επίπεδο των οιστρογόνων, η χοληστερόλη τείνει να αυξάνεται και έτσι η σημασία του τακτικού ελέγχου είναι μεγαλύτερη.
Ο γιατρός μπορεί επίσης να συστήσει επιπλέον εξετάσεις όπως Αιματολογικές (C- αντιδρώσα πρωτεΐνη, αιμοσφαιρίνη A1C για την αξιολόγηση του σακχάρου στο αίμα) καθώς και Υπερηχογράφημα καρδιάς, για τη συνολική εκτίμηση λειτουργίας της και το πώς ανταποκρίνεται στο στρες και την άσκηση.
Είναι πολύ σημαντικό να μιλήσετε με το γιατρό σας σχετικά με την αξιολόγηση του κινδύνου καρδιακής νόσου, ειδικά εάν αντιμετωπίζετε σοβαρά συμπτώματα εμμηνόπαυσης. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι η μεγαλύτερη απειλή για την υγεία σας, καθώς τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα δυσμενή στην περίπτωση των γυναικών. Επομένως, η έγκαιρη πρόληψη είναι η καλύτερη στρατηγική.
-Εξετάσεις Οστικής Πυκνότητας
Το Εθνικό Ίδρυμα Οστεοπόρωσης (National Osteoporosis Foundation) συνιστά στις γυναίκες με αυξημένο κίνδυνο να ελέγχουν τακτικά την οστική τους πυκνότητα ξεκινώντας από την ηλικία των 50 (κατά την εμμηνόπαυση).
Γυναίκες που έχουν πιθανό κάταγμα της σπονδυλικής στήλης ή αυτές που έχουν χάσει 1.50 εκατοστό ή συνολικά 4 εκατοστά ύψους σε διάστημα ενός χρόνου, θα πρέπει επίσης να υποβληθούν σε εξέταση οστικής πυκνότητας. Η πιο διαδεδομένη εξέταση οστικής πυκνότητας είναι η μέτρηση DEXA (απορροφησιομετρία ακτίνων Χ διπλής ενέργειας), η οποία είναι μη επεμβατική διαδικασία χωρίς ακτινοβολία.
Οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη οστεοπόρωσης περιλαμβάνουν:
- Πρώιμη έναρξη της εμμηνόπαυσης
- Οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης
- Κάπνισμα
- Μικρός σκελετός (χαμηλή μάζα σώματος)
- Θεραπεία για ορισμένους τύπους καρκίνου
Επιπλέον παράγοντες κινδύνου είναι μία σειρά παθήσεων όπως η νευρική ανορεξία, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο υπερθυρεοειδισμός, το κάταγμα οστού μετά την ηλικία των 50 ετών.
-Τεστ Παπ και Εξέταση Πυελικής Περιοχής
Ο τακτικός έλεγχος με τεστ Παπ καθώς και οι πυελικές εξετάσεις μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη ανίχνευση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Το πόσο συχνά πρέπει να γίνονται αυτές οι εξετάσεις μετά την εμμηνόπαυση εξαρτάται από το επίπεδο κινδύνου για καρκίνο. Κατευθυντήριες γραμμές από το Αμερικανικό Συνέδριο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων συστήνουν μια ετήσια πυελική εξέταση για όλες τις γυναίκες άνω των 20 ετών. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι οι γυναίκες πρέπει να συζητήσουν με το γιατρό τους το οικογενειακό και προσωπικό ιατρικό ιστορικό έτσι ώστε να καθοριστεί το κατάλληλο διαγνωστικό πρόγραμμα.
–Εξετάσεις Μαστού
Η εμμηνόπαυση είναι η κατάλληλη φάση στη ζωή της γυναίκας για να ξεκινήσει έλεγχο με μαστογραφία, εάν δεν το έχει ήδη κάνει. Η Αμερικανική Εταιρεία για τη μελέτη του Καρκίνου και ορισμένες άλλες οργανώσεις επιμένουν ότι ο έλεγχος μαστού πρέπει να ξεκινάει από την ηλικία των 40 ετών και να συνεχίζει σε ετήσια βάση.
Εντούτοις, άλλες έρευνες αναφέρουν ότι ο χρόνος και η συχνότητα της μαστογραφίας είναι μια απόφαση που προσαρμόζεται καλύτερα σε κάθε γυναίκα, με βάση παράγοντες όπως η ηλικία και η πυκνότητα του μαστού. Η κάθε γυναίκα θα πρέπει να συζητήσει με το γιατρό της σχετικά με το τι είναι καλύτερο για εκείνη.
– Έλεγχος για τον Καρκίνο Παχέος Εντέρου
Κοντά στην περίοδο της εμμηνόπαυσης, είναι επίσης καλό να πραγματοποιηθεί κολονοσκόπηση ή κάποια άλλη εξέταση για τον καρκίνο του παχέος εντέρου. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου από κακοήθεια και το 90% των νέων διαγνώσεων αφορά σε άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω.
Η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου συνιστάμια ευέλικτη σιγμοειδοσκόπηση, κλύσμα βαρίου διπλής αντίθεσης ή αξονική κολονογραφία κάθε πέντε χρόνια ή κολονοσκόπηση κάθε 10 χρόνια για γυναίκες που ξεκινούν από την ηλικία των 50 ετών.
Παρόλο που η κολονοσκόπηση μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του παχέος εντέρου, μελέτες δείχνουν ότι οι περισσότερες γυναίκες – αλλά και οι άνδρες – δεν εκμεταλλεύονται αυτήν την πολύτιμη διαγνωστική εξέταση πρόληψης και έγκαιρης θεραπείας. Συζητήστε με το γιατρό σας σχετικά με το πότε και πώς πρέπει να ξεκινήσετε τις απεικονιστικές εξετάσεις για τη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου.
