Η εξέλιξη της επιστημονικής γνώσης αλλά και της τεχνολογίας, όπως και το όραμα επιστημόνων που δεν σταματούν να ερευνούν τα επιστημονικά πεδία του άμεσου ενδιαφέροντός τους, δίνουν συχνά θεαματικά αποτελέσματα στην πρώιμη διάγνωση ή/και στη θεραπεία σοβαρών παθήσεων, βελτιώνοντας την υγεία και την ποιότητα ζωής χιλιάδων ασθενών. Μία επιστημονική εξέλιξη στον τομέα της οφθαλμολογίας και ειδικότερα στην αντιμετώπιση του κερατόκωνου μας κάνει διπλά χαρούμενους, καθώς εκτός από τα καλά νέα για πολλούς ασθενείς που πάσχουν από την πάθηση, που παρουσιάζει ιδιαίτερη επίπτωση στην ελληνική κοινωνία, το Πρωτόκολλο της Αθήνας αποτελεί μία παγκόσμια ελληνική πρωτοπορία!
Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη
Το Πρωτόκολλο της Αθήνας είναι μια εξειδικευμένη μέθοδος θεραπείας για τον κερατόκωνο, που έχει αναπτυχθεί για να προσφέρει αποτελεσματική και ασφαλή παρέμβαση σε ασθενείς με την πάθηση. Πρόκειται για μια τροποποιημένη μορφή της τεχνικής Cross-linking (ενίσχυση του κερατοειδούς με βιταμίνη B2 και υπεριώδη ακτινοβολία UVA), η οποία σχεδιάστηκε ώστε να βελτιώσει τα αποτελέσματα και να μειώσει τον χρόνο θεραπείας.
Ο κερατόκωνος είναι μια εκφυλιστική πάθηση του κερατοειδούς, που επηρεάζει χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, με ιδιαίτερη επίπτωση στην ελληνική κοινωνία. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, περίπου ένας στους δέκα Έλληνες πάσχει από αυτή την πάθηση, η οποία οδηγεί σε προοδευτική λέπτυνση και κωνική παραμόρφωση του κερατοειδούς, επηρεάζοντας σοβαρά την όραση.
Ο κερατόκωνος εμφανίζεται σε ολόκληρο τον κόσμο, αλλά η συχνότητα και η σοβαρότητά του διαφέρουν ανάλογα με την περιοχή. Η αύξηση της συχνότητας σε συγκεκριμένες περιοχές συνδέεται συχνά με γενετικούς παράγοντες, καθώς και με περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως η έκθεση σε έντονο ηλιακό φως, οι αλλεργίες και η συνήθεια του τριψίματος των ματιών.
Ενώ η ακριβής αιτία παραμένει άγνωστη, οι ειδικοί πιθανολογούν έναν συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Συμπτώματα και Διάγνωση του κερατόκωνου
Τα πρώτα σημάδια του κερατόκωνου εμφανίζονται, συνήθως, κατά την εφηβεία ή την πρώιμη ενήλικη ζωή, με τα συμπτώματα να περιλαμβάνουν: θολή όραση, αστιγματισμό, αυξημένη ευαισθησία στο φως και τη χαρακτηριστική αίσθηση πολλαπλών ειδώλων. Χωρίς έγκαιρη διάγνωση, η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί και να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα όρασης. «Αν διαγνωστεί εγκαίρως η πάθηση, υπάρχει η δυνατότητα να μην εξελιχθεί και να θεραπευτεί με εύκολο τρόπο, ενώ σε προχωρημένο στάδιο η μόνη λύση είναι η μεταμόσχευση κερατοειδούς», εξηγεί μιλώντας στο DailyPharmaNews, ο Δρ. Αν. Κανελλόπουλος.
Πώς γίνεται η διάγνωση του κερατόκωνου
Η διάγνωση του κερατόκωνου βασίζεται σε προηγμένες τεχνολογίες, όπως η τοπογραφία του κερατοειδούς, που χαρτογραφεί την καμπυλότητα και το πάχος του κερατοειδούς, και η τομογραφία, η οποία επιτρέπει την ανίχνευση της πάθησης σε πρώιμα στάδια. Αυτά τα εργαλεία είναι καθοριστικά για την έγκαιρη παρέμβαση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της πάθησης.
Παγκόσμια ελληνική πρωτοπορία στη θεραπεία του Κερατόκωνου
Η χώρα μας πρωταγωνιστεί στις εξελίξεις στη θεραπεία του Κερατόκωνου με τον Δρ. Αναστάσιο Κανελλόπουλο, Καθηγητή Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο ΝYU της Νέας Υόρκης και έναν από τους κορυφαίους επιστήμονες στον τομέα της οφθαλμολογίας και ειδικότερα στην αντιμετώπιση του κερατόκωνου, ο οποίος έχει συμβάλλει αποφασιστικά στη βελτίωση της θεραπείας της συγκεκριμένης πάθησης, πρωτοπορώντας στην ανάπτυξη και την εξέλιξη της τεχνικής της διασύνδεσης κολλαγόνου (corneal cross–linking). Αυτή η τεχνική, η οποία χρησιμοποιείται για την ενίσχυση του κερατοειδούς και την επιβράδυνση της εξέλιξης του κερατόκωνου, αποτέλεσε ορόσημο στη σύγχρονη οφθαλμολογία.
Τι είναι το Πρωτόκολλο της Αθήνας
Η πραγματική καινοτομία, ωστόσο, έγκειται στην ανάπτυξη του Πρωτοκόλλου της Αθήνας (Athens Protocol), από τον Δρ. Κανελλόπουλο, μιας συνδυαστικής μεθόδου που έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται ο κερατόκωνος, παγκοσμίως. Το Πρωτόκολλο της Αθήνας συνδυάζει τη διασύνδεση κολλαγόνου με εξατομικευμένη φωτοδιαθλαστική κερατεκτομή (PRK), χρησιμοποιώντας ένα excimer laser για την αποκατάσταση της επιφάνειας του κερατοειδούς. Αυτή η διαδικασία όχι μόνο σταθεροποιεί τον κερατοειδή, αλλά επιτρέπει και τη βελτίωση της όρασης, προσφέροντας μια πιο ολοκληρωμένη λύση για τους ασθενείς, μειώνοντας τις πιθανότητες να χρειαστεί μεταμόσχευση κερατοειδούς.
Το Πρωτόκολλο της Αθήνας έχει εφαρμοστεί σε πολλά περιστατικά στην Ελλάδα και έχει υιοθετηθεί σε πολλές κλινικές παγκοσμίως, λόγω της επιτυχίας του στην αναχαίτιση του κερατόκωνου και της βελτίωσης της όρασης στους ασθενείς. Η πρωτοποριακή αυτή προσέγγιση δίνει ελπίδα σε όσους βρίσκονται στα πρώτα στάδια του κερατόκωνου ή σε λίγο πιο προχωρημένες περιπτώσεις, όπου άλλες μέθοδοι δεν είναι αρκετές.
Η μέθοδος της διασύνδεσης κολλαγόνου περιλαμβάνει την εφαρμογή ριβοφλαβίνης στον κερατοειδή, η οποία στη συνέχεια ενεργοποιείται με υπεριώδη ακτινοβολία (UV-A). Αυτή η διαδικασία προκαλεί τη δημιουργία ισχυρών δεσμών μεταξύ των ινών κολλαγόνου, καθιστώντας τον κερατοειδή πιο ανθεκτικό και επιβραδύνοντας την παραμόρφωση του. Παράλληλα, η χρήση excimer laser, για την εξειδικευμένη αποκατάσταση της επιφάνειας του κερατοειδούς, βοηθά στη διόρθωση της όρασης, μειώνοντας τη μυωπία και τον αστιγματισμό που συνήθως συνοδεύουν τον κερατόκωνο.
Βράβευση από την Ακαδημία Αθηνών για τη δημιουργία του Πρωτοκόλλου της Αθήνας
Το 2023, η συνεισφορά του Δρ. Κανελλόπουλου αναγνωρίστηκε από την Ακαδημία Αθηνών, η οποία του απένειμε βραβείο για το έργο του στην αντιμετώπιση του κερατόκωνου και τη δημιουργία του Πρωτοκόλλου της Αθήνας. Αυτή η τιμητική διάκριση δεν αντανακλά μόνο την επιστημονική του αριστεία, αλλά και την αφοσίωσή του στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι -εκτός από τις θεραπευτικές του προσεγγίσεις- ο Δρ. Κανελλόπουλος έχει συμβάλει στη βελτίωση των διαγνωστικών εργαλείων που χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση του κερατόκωνου. Χρησιμοποιώντας προηγμένες τεχνικές τοπογραφίας και τομογραφίας, οι οφθαλμίατροι μπορούν να εντοπίσουν την πάθηση σε αρχικά στάδια, εξασφαλίζοντας έτσι την έγκαιρη και αποτελεσματική παρέμβαση.
