Η ετήσια επίσκεψη στον οφθαλμίατρο είναι, χωρίς αμφιβολία, ο καλύτερος τρόπος για να προστατευτούμε από διάφορες ασθένειες των ματιών που επηρεάζουν την όρασή μας. Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Απόστολος Μανιατέας, Χειρουργός Οφθαλμίατρος, κάποιες καταστάσεις, αν δεν προληφθούν έγκαιρα και σωστά, είναι δυνατό να οδηγήσουν σε πολύ σοβαρές επιπλοκές ή ακόμη και σε απώλεια όρασης.
H ετήσια εξέταση ματιών είναι πάντα μια καλή ιδέα, αλλά μερικές φορές μια άμεση επίσκεψη στον οφθαλμίατρό σας μπορεί να σας σώσει από κάτι πολύ πιο σοβαρό. Επίσης, η αξία μιας οφθαλμολογικής εξέτασης επεκτείνεται πέρα από τα μάτια και πολλές φορές μπορεί να αποκαλύψει στοιχεία για μια πιθανή συστηματική νόσο.
Οι περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης που απαιτούν άμεσo έλεγχο από τον οφθαλμίατρο είναι:
-Τραυματισμός ματιών / ατυχήματα
Τα ατυχήματα συνήθως σημαίνουν ότι κάτι έχει χτυπήσει το μάτι, αλλά και ένας τραυματισμός ή κάψιμο που εντοπίζεται κοντά στην περιοχή των ματιών αξίζει επίσης να ελεγχθεί. Σοβαροί τραυματισμοί μπορεί να προκαλέσουν πρήξιμο, ερυθρότητα, ευαισθησία στο φως, διπλή όραση ή πόνο.
Μετά από οποιοδήποτε τραυματισμό στο μάτι, εφαρμόζετε μια κρύα κομπρέσα χωρίς να πιέσετε, για να μειώσετε τον πόνο και το πρήξιμο. Ο σοβαρός πόνος ή η μειωμένη όραση απαιτούν άμεση φροντίδα από τον οφθαλμίατρο.
Σε περίπτωση που έχετε κόψει ή τρυπήσει το μάτι ή το βλέφαρό σας, μην ξεπλύνετε το μάτι και σε καμία περίπτωση μην επιχειρήσετε να αφαιρέσετε ένα αντικείμενο που διεισδύει στο μάτι σας. Καλύψτε το μάτι με μια άκαμπτη επιφάνεια, όπως το κάτω μισό ενός χάρτινου κυπέλλου, και δείτε αμέσως τον οφθαλμίατρό σας.
Χωρίς σωστή και άμεση θεραπεία, οι τραυματισμοί στα μάτια μπορεί να οδηγήσουν σε μερική ή μόνιμη απώλεια όρασης!
-Ξένο σώμα ή χημικό έγκαυμα
Αν μπει χημικό στο μάτι σας, ξεπλύνετε το αμέσως με φυσιολογικό ορό (κατά προτίμηση) ή νερό για 15 λεπτά. Εάν φοράτε φακούς επαφής, προσπαθήστε πρώτα να τους αφαιρέσετε.
Μην προσπαθήσετε να εξουδετερώσετε τη χημική ουσία με κάποια άλλη χημική ουσία και μην το κλείσετε με επίδεσμο. Ξεπλύνετε προσεκτικά και, στη συνέχεια, επισκεφτείτε τον οφθαλμίατρό σας.
Αν έχετε ένα ξένο σώμα ή σκουπιδάκι στο μάτι σας, αποφύγετε το τρίψιμο. Προσπαθήστε να αφήσετε τα δάκρυα σας να ξεπλύνουν το ξένο σώμα ή ρίξτε στο μάτι φυσιολογικό ορό ή τεχνητά δάκρυα. Εάν το ξένο σώμα δεν ξεπλένεται, κρατήστε το μάτι κλειστό, καλύψτε το απαλά με μια γάζα και αναζητήστε άμεσα ιατρική φροντίδα.
Ορισμένα σωματίδια, ιδιαίτερα μεταλλικά, μπορεί να προκαλέσουν σκουριές στο μάτι εάν παραμείνουν χωρίς θεραπεία για αρκετές ημέρες. Αν δεν είστε σίγουροι αν το αντικείμενο έχει φύγει, μην καθυστερείτε την ιατρική περίθαλψη.
-Σημαντικές αλλαγές στην όραση
Η ξαφνική ή αισθητή αλλαγή στην ποιότητα της όρασης σας πρέπει να αντιμετωπιστεί γρήγορα. Οι αλλαγές στην όραση συχνά υποδεικνύουν μια βλάβη στον αμφιβληστροειδή ή τον κερατοειδή που μπορεί να προκαλέσει μόνιμη απώλεια της όρασης εάν δεν αντιμετωπιστεί.
Μια βλάβη στον αμφιβληστροειδή που χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση, είναι η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς. Εάν βλέπετε φώτα και στίγματα που αναβοσβήνουν ή κηλίδες να επιπλέουν υπάρχει πιθανή αποκόλληση.
Οι αλλαγές στην όραση μπορεί να είναι επίσης, σύμπτωμα εγκεφαλικού επεισοδίου, νευρικής βλάβης ή άλλων νευρολογικών προβλημάτων.
Ο πόνος στους κροτάφους, ο πονοκέφαλος, ο πόνος μετά το μάσημα, ο πόνος ισχίου και ο πυρετός σε συνδυασμό με θολή όραση μπορεί να υποδηλώνουν κροταφική αρτηρίτιδα, μια σοβαρή κατάσταση όπου οι κροταφικές αρτηρίες που παρέχουν αίμα στο κεφάλι και τον εγκέφαλο έχουν φλεγμονή ή καταστρέφονται. Οπότε χωρίς δεύτερη σκέψη χρειάζεστε άμεσα γιατρό.
Το οίδημα ή η μόλυνση του κερατοειδούς μπορεί επίσης να προκαλέσει απότομη απώλεια όρασης.
-Κόκκινο μάτι
Το κόκκινο μάτι, συνοδευόμενο από βλεννώδεις εκκρίσεις, πέρα από μια συνηθισμένη βακτηριακή επιπεφυκίτιδα συχνά μπορεί να είναι και ένδειξη μιας οξείας ιογενούς λοίμωξης που είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπιστεί νωρίς.
Μια κατάσταση που ονομάζεται κερατοειδική διήθηση (αδιαφανείς κηλίδες στον κερατοειδή) μπορεί να προκύψει μερικές εβδομάδες μετά την εκδήλωση κόκκινων ματιών. Χρήζει άμεσης αντιμετώπισης πριν προλάβει να επηρεάσει την όραση.
Το κόκκινο μάτι ωστόσο μπορεί να οφείλεται και σε κάτι πιο σοβαρό, την ραγοειδίτιδα ή τον οφθαλμικό έρπητα, καταστάσεις εξαιρετικά απειλητικές για την όραση. Για το λόγο αυτό, η ερυθρότητα των ματιών να πρέπει να αξιολογείται από τον οφθαλμίατρό σας, ο οποίος μπορεί να διαφοροποιήσει τον τύπο της επιπεφυκίτιδας και να σας συνταγογραφήσει την κατάλληλη θεραπεία.
-Διαφορετικό μέγεθος κορών (ανισοκορία)
Η κατάσταση όπου οι κόρες των ματιών δεν έχουν το ίδιο μέγεθος, ονομάζεται ανισοκορία. Μπορεί να υπάρχει εκ γενετής (καλοήθης) ή μπορεί να αναπτυχθεί αργότερα στη ζωή λόγω κάποιου άμεσου τραυματισμού των ματιών ή μιας υποκείμενης κατάστασης.
Η ανισοκορία όμως, μπορεί να είναι και ένα σύμπτωμα πολλών ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του τραύματος στο κεφάλι ή άλλων νευρολογικών αιτίων όπως ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή όγκος στον εγκέφαλο.
Έτσι, αν δείτε μια αισθητή διαφορά στο μέγεθος των κορών (άνω 1mm), είτε σταθερή είτε διαλείπουσα, θα πρέπει να αξιολογηθεί άμεσα από τον οφθαλμίατρό σας.
-Πρησμένα μάτια (πρόπτωση / εξόφθαλμος)
Τα πρησμένα μάτια μπορούν να προκύψουν από πολλές καταστάσεις, μερικές πιο σοβαρές και άλλες πιο ήπιες. Ένας τραυματισμός στον κόγχο του ματιού ή κάποια αγγειακή ανωμαλία στα μάτια μπορεί να προκαλέσουν την διόγκωσή του.
Τα μάτια που προεξέχουν μπορούν επίσης να είναι ένδειξη μιας κατάστασης θυρεοειδούς που ονομάζεται ασθένεια Graves ή προβλήματα του κόγχου όπως πιθανή φλεγμονή, όγκοι ή βακτηριακές λοιμώξεις.
Μια βακτηριακή λοίμωξη που προκαλεί πρήξιμο στο βλέφαρο είναι επείγουσα κατάσταση. Εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, τότε μπορεί να επιτρέψει στην μόλυνση να εξαπλωθεί από τον κόγχο του ματιού στον εγκέφαλο. Γεγονός εξαιρετικά απειλητικό για την όραση!
-Πονοκέφαλοι, γλαύκωμα και οικογενειακό ιστορικό
Εάν έχετε έντονους πονοκεφάλους ή στην οικογένεια υπάρχει ιστορικό γλαυκώματος, τότε είναι σίγουρα απαραίτητος ο άμεσος και τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχος. Όταν το γλαύκωμα εντοπιστεί νωρίς, είναι θεραπεύσιμο και ελαχιστοποιείται η απώλεια όρασης.
Είναι πολύ σημαντικό να γίνεται συζήτηση των ιατρικών ζητημάτων μεταξύ των μελών της οικογένειας για την πρόληψη μιας πιθανόν αναστρέψιμης κατάστασης.
Προσοχή! Πέρα από τις πιο πάνω ενδείξεις, εάν βιώνετε έστω και ένα από τα ακόλουθα προειδοποιητικά σημάδια, αναζητήστε άμεση ιατρική φροντίδα:
-Έγκαυμα ή τσούξιμο στα μάτια
-Το ένα μάτι δεν κινείται όπως το άλλο
-Μειωμένη ή διπλή όραση
-Ευαισθησία στο φως
-Μώλωπες ή/και αιμορραγία στην περιοχή του ματιού
-Έντονη ερυθρότητα ή αίμα στο λευκό του ματιού
-Βλεννώδεις εκκρίσεις από το μάτι
-Σοβαρή φαγούρα
-Νέοι ή σοβαροί πονοκέφαλοι
