Τα αντιβιοτικά είναι φάρμακα τα οποία καταπολεμούν τις λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια. Αποτελούν ένα από τα ισχυρότερα όπλα της ιατρικής, ωστόσο η αλόγιστη και εσφαλμένη λήψη τους τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει στην μικροβιακή αντοχή και στην ανάπτυξη ανθεκτικών μικροβίων.
12 αλήθειες που είναι σημαντικό να γνωρίζουμε για τη ορθή χρήση των αντιβιοτικών και την αποφυγή ανάπτυξης μικροβιακής αντοχής:
1. Από την ανακάλυψη της πενικιλίνης το 1927, τα αντιβιοτικά έχουν σώσει αμέτρητες ζωές, καθώς συνετέλεσαν στο να ανασταλεί η εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών. Τα αντιβιοτικά είναι φάρμακα που μπορούν να εξουδετερώνουν τα βακτήρια ή να αναστέλλουν την ανάπτυξή τους, με σκοπό τη θεραπεία των λοιμώξεων.
2. Η επανειλημμένη ή εσφαλμένη λήψη αντιβιοτικών συμβάλλει στην αύξηση των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων, τα οποία θεωρούνται ένα από τα πιο επείγοντα προβλήματα δημόσιας υγείας στον κόσμο.
3. Κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπολογίζεται ότι, περισσότεροι από 35.000 άνθρωποι πεθαίνουν από λοιμώξεις που προκαλούνται από βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι λοιμώξεις από πολυανθεκτικά παθογόνα ευθύνονται για περισσότερους από 700.000 θανάτους.Οι θάνατοι από μικροβιακή αντοχή θα αυξάνονται σταθερά τις επόμενες δεκαετίες και η αύξηση αυτή αναμένεται να είναι σχεδόν 70% έως το 2050 σε σύγκριση με το 2022.
4. Για κάθε νέο αντιβιοτικό, που εισάγεται στην κλινική πράξη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα αναπτύσσεται μικροβιακή αντοχή, που το καθιστά ανενεργό. Τα νέα αντιβιοτικά, που βρίσκονται σε φάση κλινικών μελετών είναι ελάχιστα και ο ΠΟΥ δηλώνει τον κίνδυνο να οδηγηθούμε σε μηδενική παραγωγή νέων φαρμάκων με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την παγκόσμια δημόσια υγεία.
5. Τα ανθεκτικά μικρόβια που προκαλούν λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού, όπως πνευμονία, συνιστούν το σοβαρότερο μέχρι στιγμής πρόβλημα, προκαλώντας άμεσα περισσότερους από 400.000 θανάτους τον χρόνο και είναι σχετιζόμενα με τουλάχιστον άλλους 1,5 εκατομμύρια θανάτους.
6. Περίπου οι μισοί θάνατοι λόγω μικροβιακής αντίστασης στις χώρες υψηλού εισοδήματος προκαλούνται από δύο βακτήρια, το S.aureus (26%) και το E.coli (23%).
7. Τα αντιβιοτικά δεν είναι παυσίπονα και δεν μπορούν να θεραπεύσουν κάθε ασθένεια. Τα αντιβιοτικά δεν είναι λύση για λοιμώξεις που προκαλούνται από ιούς, όπως το κοινό κρυολόγημα ή η γρίπη. Τα αντιβιοτικά είναι αποτελεσματικά και αντιμετωπίζουν μόνο τις βακτηριακές λοιμώξεις. Είναι λάθος να πιστεύουμε ότι με τα αντιβιοτικά θα απαλλαγούμε νωρίτερα από τα συμπτώματα της ίωσης ή ότι θα γίνουμε πιο γρήγορα καλά, γιατί μας το είπαν κάποιοι άλλοι.
8. Η Ελλάδα κατέχει το υψηλότερο ποσοστό κατανάλωσης αντιβιοτικών διεθνώς. Αποτέλεσμα αυτής της πρωτιάς είναι να έχουμε και ένα από τα υψηλότερα ποσοστά μικροβίων, στα οποία τα αντιβιοτικά δεν είναι δραστικά.
9. Τα αντιβιοτικά πρέπει να χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή. Δεν επιμένουμε στο γιατρό ή στο φαρμακοποιό να μας δώσει αντιβιοτικό. Δεν λαμβάνουμε ποτέ από μόνοι μας αντιβιοτικά που τα έχουμε στο φαρμακείο του σπιτιού μας.
10. Όσες περισσότερες φορές έχει πάρει κανείς αντιβιοτικά τα προηγούμενα χρόνια, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος να χρειασθεί εισαγωγή σε νοσοκομείο με άλλη λοίμωξη στο άμεσο μέλλον.
11. Ακολουθούμε με συνέπεια τις οδηγίες του γιατρού μας. Λαμβάνουμε τα αντιβιοτικά ακριβώς όπως ορίζει η συνταγή συμπεριλαμβανομένων της ποσότητας των δόσεων, της συχνότητας και της διάρκειας της αγωγής. Και είναι σημαντικό να μην σταματάμε το φάρμακο όταν αισθανόμαστε καλύτερα. Η μικρότερη διάρκεια της αγωγής σημαίνει ότι δεν εξοντώνονται όλα τα βακτηρίδια, παρά μόνο τα πιο ευάλωτα.
12. Αν σταματήσουμε την άσκοπη κατανάλωση αντιβιοτικών, τότε προοδευτικά τα μικρόβια θα ξαναγίνουν ευαίσθητα στα αντιβιοτικά και επομένως χρήσιμα ξανά. Λοιπόν: Ας χρησιμοποιούμε τα αντιβιοτικά μόνο όταν είναι απαραίτητα!
