Η διάγνωση του Συστηματικού Ερυθηματώδη Λύκου δεν είναι μια εύκολη υπόθεση καθώς η νόσος συχνά μιμείται συμπτώματά άλλων Αυτοάνοσων παθήσεων.
Γράφει η Χριστίνα Τσίγαλου MD, PhD, Ιατρός Βιοπαθολόγος, Αν.Καθηγήτρια Ιατρικής Μικροβιολογίας-Ανοσολογίας, Τμήμα Ιατρικής-Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης-Αλεξανδρούπολης.
Ο Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος ή πιο απλά “Λύκος”, είναι μια χρόνια Αυτοάνοση Νόσος. Τα κύτταρα του Ανοσοποιητικού Συστήματος που υπό φυσιολογικές συνθήκες μας προστατεύουν από κάθε επίδοξο εισβολέα, απορυθμίζονται και στρέφονται ενάντια στον ίδιο μας τον οργανισμό, προκαλώντας τα Αυτοάνοσα νοσήματα που χαρακτηρίζονται συνήθως από εξάρσεις και υφέσεις.
Οι εκδηλώσεις μπορεί να περιορίζονται στο Δέρμα, στις Αρθρώσεις και ειδικά στα μαλακά τους μόρια, ενώ στις σοβαρότερες περιπτώσεις επεκτείνονται σε Νεφρά, Καρδιά και άλλα ζωτικής σημασίας όργανα.
Ποιοι εμφανίζουν πιο συχνά Λύκο;
Ο καθένας μας μπορεί να εμφανίσει Λύκο, ωστόσο:
- εμφανίζει αυξημένη συχνότητα στις γυναίκες, 10 φορές περισσότερο σε σχέση με τους άνδρες.
Εκτός από τις γυναίκες, οι πιθανότητες να εμφανίσετε Λύκο αυξάνουν εάν:
- Είστε Αφροαμερικανός, Λατινοαμερικάνος ή Ασιάτης.
- Βρίσκεστε ηλικιακά μεταξύ 20 και 40 ετών.
- Εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό.
Λύκος ή μήπως κάτι άλλο;
Κατά την έναρξη της νόσου, η ασθένεια συχνά συγχέεται με άλλα Αυτοάνοσα Νοσήματα όπως με την Ρευματοειδή Αρθρίτιδα η οποία επίσης προκαλεί πόνο και οίδημα στις αρθρώσεις ή την Ινομυαλγία η οποία εμφανίζεται με κόπωση και εξάντληση.
Ο συνδυασμός όμως πόνου στις αρθρώσεις και των χαρακτηριστικών δερματικών εξανθημάτων είναι καθοριστικός για τον Λύκο ενώ υπάρχουν και εξειδικευμένες εργαστηριακές εξετάσεις που βοηθούν στην επιβεβαίωση της νόσου.
Ποιες εξετάσεις συμβάλλουν στην ανίχνευση του Λύκου;
Η εργαστηριακή προσέγγιση του Λύκου μπορεί να αποδειχθεί μια ενδιαφέρουσα αλλά και απαιτητική διαδικασία. Συχνά μιμείται συμπτώματά άλλων Αυτοάνοσων παθήσεων ενώ ταυτόχρονα εκδηλώνεται με διάφορους τρόπους σε διαφορετικούς ασθενείς. Πολλοί μάλιστα εμφανίζουν από πολλά χρόνια αρκετά συμπτώματα της νόσου χωρίς να τεθεί η εργαστηριακή επιβεβαίωση της νόσου.
Η ομάδα των Αυτοαντισωμάτων που καλούνται Αντιπυρηνικά Αντισώματα γνωστά ως ΑΝΑ αποτελεί την αρχική εξέταση για την εργαστηριακή διερεύνηση. Καθοριστικής σημασίας εκτός από τον θετικό τίτλο είναι και η μέθοδος εξέτασης αυτών.
Ο Ανοσοφθορισμός αποτελεί την μέθοδο εκλογής καθώς δίνει ταυτόχρονα ημιποσοτική αλλά και την απαραίτητη ποιοτική εκτίμηση που καθορίζει την εργαστηριακή διάγνωση για Λύκο με σημαντικό τον ρόλο του γιατρού που κάνει την αξιολόγηση πάντα με αγαστή συνεργασία κλινικού και εργαστηριακού.
Στην περίπτωση που αποδειχθούν θετικά συμπληρώνονται με προσδιορισμό περισσότερο ειδικών αυτοαντισωμάτων γνωστών όπως:
- Anti–ds–DNA, δηλαδή Αυτοαντισωμάτων έναντι της διπλής έλικας του DNA.
- Anti–Sm (Smith)
- Παρουσία θετικών Αντιφωσφολιπιδικών Αντισωμάτων (APS)
- Ελάττωση των ειδικών Πρωτεϊνών του Συμπληρώματος C3 και ειδικά του C4 σε νεφρική προσβολή
- Βιοχημικές Εξετάσεις για εκτίμηση της Νεφρικής λειτουργίας με μέτρηση Ουρίας και Κρεατινίνης, καθώς τα Νεφρά αποτελούν συνήθη όργανα που προσβάλλονται από τον Λύκο
- Έλεγχος Ηπατικής Λειτουργίας με μέτρηση SGOT και SGPT
- Έλεγχο Μυϊκών ενζύμων CPΚ σε περίπτωση που συμμετέχουν στις εκδηλώσεις και οι Μύες
- Γενικές εξετάσεις με μέτρηση Γενικής Αίματος και έλεγχο Πηκτικού μηχανισμού
- Μέτρηση ΤΚΕ και CRP ως δείκτες φλεγμονής
- Βιοψία Ιστού από το όργανο που εμφανίζει αλλοιώσεις, όπως το Δέρμα ή τα Νεφρά, βοηθούν στην τελική εργαστηριακή επιβεβαίωση της νόσου.
Γενικά οι ασθενείς με Αυτοάνοσα Νοσήματα, μεταξύ αυτών και ο Λύκος, είναι μια ιδιαίτερη ομάδα ασθενών που χρειάζονται στήριξη και προσέγγιση σε πολλά επίπεδα αφού η διάγνωση μπορεί δυστυχώς να καθυστερήσει πολλά χρόνια και να ταλαιπωρούνται από ειδικότητα σε ειδικότητα.
Ωστόσο, χάρη στη επιτυχή βελτίωση των θεραπευτικών σχημάτων αλλά και την έγκαιρη διάγνωση, οι ασθενείς με Λύκο έχουν σημαντικά βελτιώσει την ποιότητα της ζωής τους καθώς και την πρόγνωση.
