Το ανεύρυσμα εγκεφάλου είναι ένα εξόγκωμα, μια διόγκωση σε ένα σημείο του τοιχώματος ενός αγγείου στον εγκέφαλου. Ένα ανεύρυσμα μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε αγγείο του σώματος, όμως πιο συχνά παρατηρείται στον εγκέφαλο.
Ο πιο συνηθισμένος τύπος εγκεφαλικού ανευρύσματος ονομάζεται αγγειακό, που συμβαίνει στο 90% των εγκεφαλικών ανευρυσμάτων.
Ένα μη ραγέν εγκεφαλικό ανεύρυσμα μπορεί να παραμείνει εντελώς απαρατήρητο και μπορεί να μην προκαλέσει κανένα σύμπτωμα κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ατόμου. Ωστόσο, εάν συμβεί ρήξη ανευρύσματος, τότε προκαλείται αιμορραγία στη βάση του εγκεφάλου, μία ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης και είναι γνωστή ως «υπαραχνοειδής αιμορραγία».
Σύμφωνα με έρευνες περίπου το 80% των ανευρυσμάτων δεν καταλήγουν σε ρήξη, ωστόσο το 40% των περιστατικών ρήξης ανευρύσματος στον εγκέφαλο είναι θανατηφόρα.
Αίτια
Η ακριβής αιτιολογία του ανευρύσματος εγκεφάλου είναι άγνωστη, ωστόσο υπάρχουν ρισμένοι παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τον σχηματισμό ανευρύσματος. Οι κυριότεροι είναι:
• Η προχωρημένη ηλικία
• Η αθηροσκλήρωση.
• Η υψηλή αρτηριακή πίεση.
• Ο τραυματισμός στο κεφάλι.
• Μόλυνση από ιό ή βακτήριο.
• Η πολυκυστική νόσος νεφρών.
• Το σύνδρομο Ehlers-Danlos (διαταραχές του συνδετικού ιστού).
• Η στένωση αορτής.
• Το οικογενειακό ιστορικό ανευρύσματος.
• Η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ.
• Τα κάπνισμα και το άτμισμα.
• Η χρήση ναρκωτικών ουσιών, όπως κοκαΐνη ή αμφεταμίνη.
Συμπτώματα
Τα περισσότερα ανευρύσματα είναι ασυμπτωματικά και αποτελούν τυχαία ευρήματα στα πλαίσια ακτινολογικού ελέγχου για άλλο λόγο.
Αν όμως ένα ανεύρυσμα είναι μεγάλο και σε καίριο σημείο τότε μπορεί να παρουσιαστούν συμπτώματα όπως:
• Πονοκέφαλος.
• Πόνος ή μούδιασμα στην μια πλευρά του προσώπου.
• Διαταραχές οράσεως.
• Πόνος στα μάτια.
Η πλέον σοβαρή εκδήλωση των εγκεφαλικών ανευρυσμάτων είναι η υπαραχνοειδής αιμορραγία η οποία εκδηλώνει τα ακόλουθα συμπτώματα:
• Aιφνίδια και εξαιρετικά έντονη κεφαλαλγία, η οποία αποκαλείται ως ο “χειρότερος πονοκέφαλος της ζωής μου“.
• Πόνο στον αυχένα .
• Ναυτία και εμέτους.
• Διεσταλμένες κόρες οφθαλμών.
• Απώλεια ισορροπίας ή συντονισμού
• Ευαισθησία στο φως
• Απώλεια συνείδησης.
Διάγνωση
Η ορθή και έγκαιρη αναγνώριση των πρώιμων συμπτωμάτων ενός ανευρύσματος και ο έγκαιρος σχεδιασμός της κατάλληλης θεραπείας μπορεί να αποβεί σωτήριος για την ασφάλεια ενός ασθενή με ανεύρυσμα στον εγκέφαλο.
Η διάγνωση αρχικά θα βασιστεί στον απεικονιστικό έλεγχο, δηλαδή στην αξονική ή/και την μαγνητική τομογραφία καθώς και στην ψηφιακή αγγειογραφία εγκεφάλου.
Εάν υπάρχει έντονη η υποψία ανευρύσματος, αλλά οι απεικονιστικές εξετάσεις είναι αρνητικές, ίσως χρειαστεί να γίνει οσφυονωτιαία παρακέντηση.
Θεραπεία
Σε ένα σημαντικό ποσοστό, τα ανευρύσματα δε χρήζουν ειδικής αντιμετώπισης. Ένα ραγέν ανεύρυσμα όμως, δηλαδή. ένα ανεύρυσμα το οποίο έχει «σπάσει», προκαλώντας εγκεφαλική αιμορραγία είναι μια επείγουσα κατάσταση η οποία χρήζει άμεσης ιατρικής φροντίδας.
Σε αυτές τις περιπτώσεις το ανεύρυσμα αντιμετωπίζεται με δύο τρόπους: με εμβολισμό και με χειρουργείο (χειρουργικός αποκλεισμός).
