Η αρθρίτιδα είναι το οίδημα και ο ερεθισμός των αρθρώσεων με κύρια συμπτώματα τον πόνο και τη δυσκαμψία, τα οποία επιδεινώνονται με την ηλικία. Οι πιο γνωστοί τύποι αρθρίτιδας είναι η οστεοαρθρίτιδα και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Η οστεοαρθρίτιδα είναι αιτία ρήξης των χόνδρων, δηλαδή των σκληρών ιστών που καλύπτουν τις άκρες των οστών όπου σχηματίζουν τις αρθρώσεις. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα, από την άλλη, είναι μια πάθηση στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στις αρθρώσεις, ξεκινώντας από την επένδυσή τους.
Οι κρύσταλλοι ουρικού οξέος, οι οποίοι σχηματίζουν παρουσία περίσσιου ουρικού οξέος στο αίμα, μπορούν να γίνουν η αιτία ουρικής αρθρίτιδας, ενώ άλλες λοιμώξεις ή υποβόσκουσες παθήσεις, όπως η ψωρίαση και ο λύκος, μπορούν να προκαλέσουν άλλα είδη αρθρίτιδας.
Οι τρόποι αντιμετώπισης ποικίλλουν ανάλογα με το είδος αρθρίτιδας με βασικό στόχο τον περιορισμό των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Διάγνωση
Η διάγνωση της αρθρίτιδας είναι το πρώτο βήμα προς την επιτυχή θεραπεία. Για τη διάγνωση της αρθρίτιδας, ο γιατρός σας θα σας εξετάσει, θα ρωτήσει για τα συμπτώματά σας, και με κλινική εξέταση θα ελέγξει για τυχόν πρησμένες αρθρώσεις ή δυσχέρεια κίνησης. Μπορεί να σας προτείνει εξετάσεις αίματος και ακτινογραφίες για να επιβεβαιώσει τη διάγνωση. Οι ακτινογραφίες και οι εξετάσεις αίματος βοηθούν επίσης στη διάκριση του τύπου αρθρίτιδας που έχετε. Για παράδειγμα, τα περισσότερα άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα έχουν αντισώματα που ονομάζονται ρευματοειδείς παράγοντες (RF) στο αίμα τους.
Συμπτώματα
Τα πιο συχνά σημάδια και συμπτώματα αρθρίτιδας σχετίζονται με τις αρθρώσεις. Ανάλογα με το είδος της αρθρίτιδας, περιλαμβάνουν:
- Πόνο
- Δυσκαμψία
- Οίδημα
- Φλεγμονή
- Περιορισμένο εύρος κίνησης
Αίτια
Τα δύο βασικά είδη αρθρίτιδας -οστεοαρθρίτιδα και ρευματοειδής αρθρίτιδα- επιφέρουν βλάβη στις αρθρώσεις με διαφορετικό τρόπο.
Οστεοαρθρίτιδα
Το πιο κοινό είδος αρθρίτιδας, η οστεοαρθρίτιδα, εκφυλίζει τον χόνδρο της άρθρωσης, δηλαδή τη σκληρή, ολισθηρή επένδυση στα άκρα των οστών όπου σχηματίζουν τις αρθρώσεις. Ο χόνδρος προστατεύει σαν «μαξιλάρι» τα άκρα των οστών εκμηδενίζοντας σχεδόν την τριβή κατά τη διάρκεια της κίνησης, γι? αυτό όταν τα οστά τρίβονται μεταξύ τους -εξαιτίας της φθοράς του χόνδρου- προκαλείται πόνος και μειώνεται το εύρος κίνησης. Αυτή η φθορά μπορεί να είναι το αποτέλεσμα χρόνων ή ενδέχεται να επιταχυνθεί λόγω τραύματος στις αρθρώσεις ή λοίμωξης.
Η οστεοαρθρίτιδα επηρεάζει και ολόκληρη την άρθρωση επιφέροντας αλλαγές στα οστά και εκφυλισμό των συνδετικών ιστών που ενώνουν τον μυ στο οστό συγκρατώντας ολόκληρη την άρθρωση. Επίσης, προκαλεί φλεγμονή στην επένδυση της άρθρωσης.
Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Στην περίπτωση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στην επένδυση της αρθρικής κάψας, μια σκληρή μεμβράνη που εσωκλείει όλα τα μέρη της άρθρωσης. Τότε, η επένδυση (συνοβιακή μεμβράνη) φλεγμαίνει και εμφανίζει οίδημα μέχρι που, με τον καιρό, καταστρέφεται ο χόνδρος και το οστό εντός της άρθρωσης.
Παράγοντες κινδύνου
- Οικογενειακό ιστορικό. Ορισμένα είδη αρθρίτιδας είναι κληρονομικά με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης της πάθησης αν οι γονείς ή τα αδέλφια είχαν αρθρίτιδα. Επίσης, τα γονίδια μας καθιστούν πιο ευάλωτους στους περιβαλλοντικούς παράγοντες που πυροδοτούν την αρθρίτιδα.
- Ηλικία. Ο κίνδυνος εμφάνισης ορισμένων ειδών αρθρίτιδας -οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδής αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα- αυξάνει με την ηλικία.
- Φύλο. Οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση ρευματοειδούς αρθρίτιδας, ενώ οι άνδρες στην ουρική αρθρίτιδα.
- Πρότερος τραυματισμός στην άρθρωση. Ένας τραυματισμός στην άρθρωση, για παράδειγμα κάνοντας κάποιο άθλημα, αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης αρθρίτιδας στη συγκεκριμένη άρθρωση.
- Παχυσαρκία. Τα παραπανίσια κιλά καταπονούν τις αρθρώσεις και ειδικά τα γόνατα, τα ισχία και τη σπονδυλική στήλη. Γι? αυτό τα παχύσαρκα άτομα διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης αρθρίτιδας.
Επιπλοκές
Οι σοβαρές περιπτώσεις αρθρίτιδας, ειδικά όσες επηρεάζουν τα χέρια και τους βραχίονες, δυσχεραίνουν σημαντικά τις καθημερινές κινήσεις. Για παράδειγμα, η αρθρίτιδα στις αρθρώσεων που φορτίζονται με βάρος μπορεί να καταστήσει δύσκολη τη βάδιση ή την όρθια στάση του σώματος και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να οδηγήσει σε παραμόρφωση των αρθρώσεων.
