ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΕΡΓΙΑ

Η φαρμακευτική αλλεργία είναι μια αντίδραση που προκαλείται όταν ένα άτομο πάρει ένα φάρμακο και στον οργανισμό του υπάρχουν ειδικά αντισώματα ή ειδικά κύτταρα εναντίον του συγκεκριμένου φαρμάκου. Όσο μεγαλύτερη ευαισθησία έχει το άτομο στο συγκεκριμένο φάρμακο, τόσο σοβαρότερη αντίδραση θα εμφανίσει.

Η πιο επικίνδυνη μορφή φαρμακευτικής αλλεργίας είναι η άμεσου τύπου αλλεργική αντίδραση η οποία παρουσιάζεται μέσα σε λίγα λεπτά έως 2 ώρες από την λήψη του φαρμάκου.

Εκτιμάται ότι, οι φαρμακευτικές αντιδράσεις υπερευαισθησίας επηρεάζουν πάνω από το 7% του γενικού πληθυσμού.

Αίτια

Οι περισσότεροι άνθρωποι συνήθως αναπτύσσουν αλλεργία μετά από επανειλημμένη έκθεση σε ένα φάρμακο. Οποιοδήποτε φάρμακο μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση, ωστόσο αυτά που πιο συχνά προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις είναι τα β-λακταμικά αντιβιοτικά (π.χ. πενικιλίνες), τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, οι κινολόνες, τα αναισθητικά,  τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα και τα σκιαγραφικά.

Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί να είναι πιο επιρρεπείς σε φαρμακευτικές αλλεργίες λόγω γενετικών παραγόντων.

Συμπτώματα

Η αλλεργία σε φάρμακα μπορεί να εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους και πολλές φορές η εξέλιξη είναι μη προβλέψιμη και επικίνδυνη. Ανάλογα με τους μηχανισμούς που εμπλέκονται, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν άμεσα ή αρκετές ώρες από τη χρονική στιγμή της λήψης του φαρμάκου και να αφορούν διάφορα όργανα του σώματος.

Τα πιο κοινά συμπτώματα της φαρμακευτικής αλλεργίας είναι:

• Εξανθήματα που μοιάζουν με το εξάνθημα της ιλαράς.

• Κνίδωση  και αγγειοοίδημα.

• Πολύμορφο ερύθημα.

• Αποφολιδωτική δερματίτιδα.

• Δερματίτιδα εξ επαφής.

• Δυσκολία στην αναπνοή και σφίξιμο στο στήθος.

• Πόνο στις αρθρώσεις.

• Ηπατίτιδα.

• Πρήξιμο των χειλιών, του λαιμού, της γλώσσας και του προσώπου.

• Ξαφνική πτώση της αρτηριακής πίεσης.

• Απώλεια συνείδησης.

Το αλλεργικό σοκ είναι η πιο επικίνδυνη μορφή αλλεργικής αντίδρασης σε φάρμακο και μπορεί να εκδηλωθεί με ταυτόχρονα συμπτώματα σε διάφορα όργανα (δέρμα, κυκλοφορικό, πνεύμονες). Αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, η έκβαση μπορεί να είναι μοιραία.

Διάγνωση

Η διάγνωση της φαρμακευτικής αλλεργίας θα βασιστεί αρχικά στην λήψη αναλυτικού ιστορικού. Στη συνέχεια είναι αναγκαίο να γίνουν δερματικές δοκιμασίες, τυποποιημένα in vitro tests,  δοκιμασία πρόκλησης σε φάρμακα καθώς και αιματολογικός έλεγχος για την ανεύρεση των ειδικών IgE.

Θεραπεία

Στη διαγνωσμένη φαρμακευτική αλλεργία επιβάλλεται η αποφυγή του συγκεκριμένου φαρμάκου και όλων όσων ανήκουν στην ίδια ευρύτερη οικογένεια.

Εφόσον η φαρμακευτική αλλεργία εκδηλωθεί απαιτεί άμεση αντιμετώπιση. Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από το πόσο σοβαρή είναι η αντίδραση. Ο αλλεργιολόγος, αφού διαπιστώσει την ύπαρξη φαρμακευτικής αλλεργίας, θα δώσει λύσεις εναλλακτικών φαρμάκων σε περίπτωση αλλεργίας ή θα συστήσει απευαισθητοποίηση σε περίπτωση  μη εναλλακτικού φαρμάκου ή υποδεέστερης δράσης σκευάσματος.