Η ικανότητα ανάκαμψης από τις αντιξοότητες της ζωής θα μπορούσε να είναι το κλειδί για μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
Όλοι αναζητούμε τρόπους για να ζήσουμε περισσότερα και καλύτερα χρόνια ζωής και πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι η απάντηση μπορεί να βρίσκεται στο μυαλό μας.
Η ψυχική ανθεκτικότητα, η ικανότητα δηλαδή προσαρμογής σε δύσκολες συνθήκες και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα αναπάντεχα γεγονότα της ζωής σε μεγαλύτερη ηλικία ίσως να είναι το μυστικό της μακροζωίας, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό BMJ Mental Health.
Η ψυχική ανθεκτικότητα σαν όρος αναφέρεται στην θετική προσαρμογή του ατόμου μετά από ένα στρεσογόνο ή τραυματικό γεγονός καθώς και στην ικανότητά του για ανάκαμψη.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι, η ψυχική ανθεκτικότητα μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να αναρρώσουν ταχύτερα από ασθένειες και τραύματα, αλλά ο βαθμός στον οποίο μπορεί να επηρεάσει τη γήρανση και τη θνησιμότητα μέχρι σήμερα παραμένει άγνωστος.
Ερευνητική ομάδα από το Πανεπιστήμιο Sun Yat-sen στην Κίνα και το Ινστιτούτο Karolinska στη Σουηδία, με την χρήση προηγμένων στατιστικών μοντέλων, θέλησε να διερευνήσει τη σχέση μεταξύ ψυχολογικής ανθεκτικότητας και κινδύνου θανάτου από οποιαδήποτε αιτία.
Η μελέτη εξέτασε δεδομένα από περίπου 10.500 Αμερικανούς ηλικίας 50 ετών και άνω που συμμετείχαν στη Μελέτη Υγείας και Συνταξιοδότησης , μια μακροχρόνια αντιπροσωπευτική μελέτη σε εθνικό επίπεδο για ενήλικες, με στόχο τη συγκέντρωση και ανάλυση πληροφοριών για την υγεία και την οικονομική, οικογενειακή και κοινωνική κατάσταση των συμμετεχόντων.
Σε μια περίοδο 12 ετών, οι ερευνητές παρακολούθησαν τα αποτελέσματα της υγείας και τα ποσοστά θνησιμότητας των συμμετεχόντων. Κατά την ολοκλήρωση της μελέτης 3.489 άνθρωποι πέθαναν από διαφορετικές αιτίες θανάτου.
Για να “μετρήσουν” τα επίπεδα της ψυχικής ανθεκτικότητας, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια απλοποιημένη βαθμολογία ανθεκτικότητας βασισμένη σε 12 ερωτήσεις. Αυτές οι ερωτήσεις αξιολόγησαν διάφορες πτυχές της νοητικής προσέγγισης ενός ατόμου στη ζωή, μεταξύ των οποίων η επιμονή, η ηρεμία, η αίσθηση του σκοπού, η αυτοπεποίθηση και η ικανότητα να χειρίζονται προκλήσεις και αντιξοότητες.
Τα ευρήματα της μελέτης αποκάλυψαν μια άμεση συσχέτιση μεταξύ της βαθμολογίας ψυχικής ανθεκτικότητας και του θανάτου από οποιαδήποτε αιτία. Τα άτομα με υψηλότερα επίπεδα ψυχολογικής ανθεκτικότητας είχαν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου σε σύγκριση με τα άτομα με χαμηλότερους βαθμούς ψυχικής ανθεκτικότητας, με αυτή τη συσχέτιση να είναι ισχυρότερη στις γυναίκες παρά στους άνδρες.
Με βάση τις βαθμολογίες ανθεκτικότητας, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα άτομα στο υψηλότερο τεταρτημόριο ανθεκτικότητας είχαν 53% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν μέσα στα επόμενα 10 χρόνια σε σύγκριση με εκείνα στο χαμηλότερο τεταρτημόριο.
Αυτή η συσχέτιση παρέμεινε στατιστικά σημαντική ως προς την οικογενειακή κατάσταση, το φύλο, τη φυλή και το βάρος, αλλά μειώθηκε στο 46% λόγω κακής υγείας από ασθένειες όπως ο διαβήτης, ο καρκίνος και οι καρδιαγγειακές παθήσεις και στο 38% μετά από έναν ανθυγιεινό τρόπο ζωής.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον εύρημα της μελέτης είναι ότι, η σχέση μεταξύ ψυχικής ανθεκτικότητας και κινδύνου θνησιμότητας βρέθηκε να είναι σχεδόν γραμμική, δηλαδή ακόμη και μικρές αυξήσεις στην ανθεκτικότητα συσχετίστηκαν με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου.
Οι ερευνητές εξηγούν ότι, δεδομένου ότι η μελέτη είναι παρατηρητική, δεν μπορεί να δημιουργήσει μια αιτιώδη σχέση. Η μελέτη έχει επίσης περιορισμούς, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης προσοχής για γενετικούς και ορμονικούς παράγοντες καθώς και για έλλειψη αναφορών για τις αντιξοότητες της παιδικής ηλικίας.
Ωστόσο, οι ερευνητές τονίζουν ότι, η ψυχολογική ανθεκτικότητα δεν είναι μια σταθερή κατάσταση αλλά μπορεί να καλλιεργηθεί και να ενισχυθεί με την πάροδο του χρόνου. Τομείς όπως η κοινωνική υποστήριξη, η συναισθηματική ρύθμιση και οι δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων μπορούν να εξελιχθούν κατά τη διάρκεια της ζωής και να συμβάλλουν στην ανθεκτικότητα ενός ατόμου. Τεχνικές όπως η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, οι πρακτικές ενσυνειδητότητας και οι στρατηγικές διαχείρισης του άγχους έχουν αποδειχθεί ότι ενισχύουν την ψυχική ανθεκτικότητα.
Τα ευρήματα της μελέτης υποδεικνύουν ότι οι ψυχολογικοί παράγοντες παίζουν καθοριστικό ρόλο στη σωματική υγεία και τη μακροζωία και υπογραμμίζουν τη δυνητική σημασία των παρεμβάσεων ψυχικής υγείας για την προώθηση της υγιούς γήρανσης, καταλήγουν οι ερευνητές.
Πηγή: BMJ Mental Health
