Από τον Χαράλαμπο Πετρόχειλο

To σκεπτικό της επιστολής του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου προς τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο για το θέμα της υπερσυνταγογράφησης των GLP -1 αγωνιστών (δες εδώ) δεν απέχει από το σκεπτικό πάνω στο οποίο στηρίχτηκε η πρόταση που είχε κάνει το ανώτατο όργανο εκπροσώπησης των φαρμακοποιών  της κοινότητας προς τον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΟΦ) για τη δημιουργία μίας ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα δίνει στους γιατρούς τη δυνατότητα να ενημερώνονται on line και real time για τα φάρμακα που λείπουν από την αγορά –μέσα από τα φαρμακεία όλης της χώρας.

Δυστυχώς αυτή η πλατφόρμα κάπου κόλλησε, παρά τη δέσμευση από τον ίδιο τον πρόεδρο του ΕΟΦ κ. Δημήτρη Φιλίππου ο οποίος μιλώντας στο DailyPharmaNews στις αρχές του 2022 (δες εδώ) είχε πει ότι θα ολοκληρωνόταν και θα ξεκινούσε η λειτουργία της μόλις η κατάσταση με την πανδημία θα ηρεμούσε, προσδιορίζοντας μάλιστα αυτό το χρόνο για τις αρχές του περασμένου καλοκαιριού.

Ο Αντιπρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου και πρόεδρος του Ινστιτούτου δια βίου Εκπαίδευσης και Επαγγελματικής Ανάπτυξης Φαρμακοποιών (ΙΔΕΕΑΦ) κ. Σεραφείμ Ζήκας σχολιάζοντας αυτήν την επισήμανση είπε ότι «πράγματι, αυτήν την πρόταση προς τον ΕΟΦ την έχουμε κάνει εδώ και δυόμιση χρόνια. Εμείς από την πλευρά μας στο κομμάτι της συμφωνίας που μας αφορούσε το ικανοποιήσαμε ενώ αντίθετα ο ΕΟΦ δεν προχώρησε από την πλευρά του στο κομμάτι της συμφωνίας που τον αφορούσε».

Το θέμα είναι ότι πράγματι υπήρξε συμφωνία με τον ΕΟΦ για να μπει σε λειτουργία αυτή η πλατφόρμα. «Ήταν πράγματι μία συμφωνία και των δύο πλευρών, μία συμφωνία που προέκυψε με πρωτοβουλία καθαρά του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου. Το δικό μας σκέλος το υλοποιήσαμε μέσα σε ενάμιση-δύο μήνες και έχουν περάσει δυόμιση χρόνια και ο ΕΟΦ δεν έχει υλοποιήσει το δικό του κομμάτι της συμφωνίας μας. Θα πρέπει επομένως να ερωτηθεί ο ΕΟΦ για ποιο λόγο δεν προχώρησε στην υλοποίησή του. Μάλιστα η συμφωνία τέθηκε στο τραπέζι παρουσία και του Υπουργού Υγείας. Δεν ήταν κάτι που το συζητήσαμε ή αποφασίσαμε μόνοι μας. Το συναποφασίσαμε».

Παρόλα αυτά το ζήτημα των ελλείψεων φαρμάκων και η αντιμετώπισή του δεν έχει λογική να αφήνεται στη διακριτική ευχέρεια του εκάστοτε προέδρου του ΕΟΦ για το κατά πόσο ή όχι και σε ποιο βαθμό θα αποτελέσει προτεραιότητα στην πολιτική του Οργανισμού. Πολύ περισσότερο, όταν στη συγκεκριμένη περίπτωση υπαναχώρησης του ΕΟΦ σε μία συμφωνία που θα μπορούσε να δώσει λύση, δεν υπήρξε ποτέ μία ουσιαστική κουβέντα για ποιο λόγο ο Οργανισμός έκανε πίσω – τότε είχε γίνει αναφορά σε νομικά και οικονομικά κολλήματα.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι οι ελλείψεις φαρμάκων αν και είναι ένα ζήτημα που δεν αφορά μόνο φαρμακοποιούς και ασθενείς είναι τελικά οι φαρμακοποιοί αυτοί που βγαίνουν συνεχώς και φωνάζουν γι’ αυτό.

Ένα εύλογο ερώτημα είναι που βρίσκονται οι γιατροί; Δεν τους αφορά; Δεν θα τους εξυπηρετούσε η λειτουργία μίας τέτοιας πλατφόρμας για να γνωρίζουν ποια σκευάσματα βρίσκονται σε έλλειψη και να το λαμβάνουν αυτό υπόψιν στη συνταγογράφηση ώστε να μην ταλαιπωρούνται οι πολίτες;

«Πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα για το τι κάνουν οι γιατροί, εγώ δεν θέλω να μιλήσω. Θέλω να μιλήσω για το τι κάνουμε εμείς» είναι η πρώτη αντίδραση του κ. Ζήκα στο ερώτημα αυτό. Και συνεχίζει: «Εμείς, όπως προείπα, με πρωτοβουλία μας κάναμε μία συμφωνία με τον ΕΟΦ και το δικό μας κομμάτι το υλοποιήσαμε. Και μάλιστα το αποτέλεσμα αυτής της συμφωνίας από τη δική μας πλευρά είναι ότι έχουμε σχεδόν σε real time κάθε μήνα ποιες είναι οι ελλείψεις. Οι ελλείψεις αυτές είναι καταγεγραμμένες και διαβαθμισμένες και μάλιστα τις κοινοποιούμε στον ΕΟΦ και αιτούμεθα τις απαγορεύσεις των εξαγωγών των φαρμάκων που είναι σε έλλειψη. Από που προκύπτουν οι απαγορεύσεις των εξαγωγών; Από εμάς! Εμείς δίνουμε εικόνα για το ποια φάρμακα είναι σε έλλειψη. Άρα εμείς παρακολουθούμε τις ελλείψεις. Ο ΕΟΦ αποφασίζει την απαγόρευση εξαγωγής. Επομένως εμείς έχουμε εξαντλήσει όλα τα περιθώρια. Αυτό σημαίνει πίεση προς τον ΕΟΦ. Όμως δεν θα πρέπει να πιεστεί μόνο από εμάς. Να πιεστεί από το Υπουργείο, να πιεστεί και από άλλους φορείς. Γιατί ευθύνη για τη δημόσια υγεία δεν έχουν μόνο οι φαρμακοποιοί. Έχουν και οι γιατροί. Σωστά το λέτε. Άρα κι αυτοί με κάποιο τρόπο, εάν ενδιαφερόντουσαν, εάν ό,τι έλεγαν δεν ήταν προσχηματικό, θα έπρεπε να έχουν πιέσει συντεταγμένα».    

Εξηγεί το σκεπτικό του με ένα παράδειγμα από την καθημερινότητα: «Όταν έρχεται στο φαρμακείο μου μία συνταγή και δεν την εκτελώ και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στο δικό μου φαρμακείο αλλά είναι κάτι που συμβαίνει γενικότερα, είναι καθολικό, δεν καταλαβαίνει ο γιατρός ότι το φάρμακο που συνταγογραφεί δεν υπάρχει στα φαρμακεία; Πως ενδιαφέρεται στην πράξη ο γιατρός για να μην ταλαιπωρείται ο ασθενής; Δεν θα έπρεπε να πιέσει και να εξαντλήσει κι αυτός το όποιο περιθώριο πίεσης για να βρεθεί λύση στο πρόβλημα; Αυτό που λέω είναι ότι κριτήριο της αλήθειας είναι πάντα η πράξη. Όταν κάποιος δεν πράττει είναι προβληματικός, είναι ασυνεπής. Ως φαρμακοποιοί λοιπόν πράττουμε. Θέτουμε συνεχώς το πρόβλημα και προσπαθούμε να βρεθούν λύσεις. Εάν έχει γίνει κάτι σε όλη αυτή την ιστορία των ελλείψεων έχει γίνει από δικές μας αποκλειστικά πρωτοβουλίες. Ποιος έχει ενδιαφερθεί; Με το που υπήρξε η απαγόρευση εξαγωγής σε τόσα πολλά σκευάσματα, για πρώτη φορά χωρίς να τίθεται συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο άρσης της απαγόρευσης αμέσως είχαμε ενστάσεις και μηνύσεις και προσφυγές στα δικαστήρια από τους φαρμακαποθηκάριους. Ενδιαφέρονται οι φαρμακαποθηκάριοι για τις ελλείψεις; Όχι! Στην πράξη ενδιαφέρονται οι γιατροί για τις ελλείψεις; Το βλέπετε εσείς ως δημοσιογράφος; Δυστυχώς κανένας άλλος δεν ενδιαφέρεται. Εάν υπάρχει κάποιος που ενδιαφέρεται γι’ αυτό το θέμα και με βάση το ενδιαφέρον του φέρνει αποτελέσματα είναι οι φαρμακοποιοί και ο δημοσιογραφικός κόσμος. Αυτοί ενδιαφέρονται. Και για να μην αδικούμε κανέναν στην πράξη έχει ενδιαφερθεί και το Υπουργείο Υγείας το τελευταίο οκτάμηνο προχωρώντας σε αυτές τις εκτεταμένες επ’ αόριστον απαγορεύσεις εξαγωγών σε ελλειπτικά φάρμακα. Ναι ενδιαφέρεται και το Υπουργείο αλλά εδώ πρέπει να γίνουν τομές. Θα πρέπει να στελεχωθούν οι οργανισμοί οι οποίοι είναι υπεύθυνοι και εποπτεύουν αυτές τις διαδικασίες. Δεν γίνεται να υπάρχει πρόβλημα ελλείψεων και οι καθ’ ύλην αρμόδιοι μηχανισμοί να μην κάνουν τίποτα! Και να πιέζουμε εμείς συνεχώς για να ενεργοποιηθούν. Προκειμένου να κάνουν τι; Να κάνουν τελικά αυτό που έχουν υποχρέωση και καθήκον να κάνουν, να προασπίζουν δηλαδή αυτονόητα τη δημόσια υγεία και το δημόσιο συμφέρον εξασφαλίζοντας την προβλεπόμενη από το νόμο επάρκεια φαρμάκων έτσι ώστε να μην ταλαιπωρούνται οι ευαίσθητες ομάδες των συνανθρώπων μας».