Για πολλούς γονείς που αναζητούν βοήθεια για το παιδί τους που αντιμετωπίζει πρόβλημα βάρους ή έχει ήδη διαγνωστεί με παχυσαρκία, η πιο ευρέως εγκεκριμένη θεραπεία δεν είναι τα δημοφιλή ενέσιμα φάρμακα για την απώλεια βάρους, όπως ίσως θα πίστευε κανείς. Κορυφαίοι ιατρικοί φορείς, διεθνώς, συνιστούν εντατική συμβουλευτική διατροφικής συμπεριφοράς -περίπου 26 ώρες μέσα σε ένα χρόνο - για να διδαχτούν τα παιδιά και οι οικογένειές τους πρακτικούς τρόπους για να τρώνε πιο υγιεινά και να κινούνται περισσότερο.

Από τη Ρούλα Σκουρογιάννη

Ωστόσο, ανάλογα προγράμματα δεν είναι ευρέως διαθέσιμα και η αναμονή για ένταξη σε αυτά χρειάζεται αρκετούς μήνες. Σύμφωνα, μάλιστα, με δηλώσεις των υπευθύνων των προγραμμάτων αυτών και των γονέων, συχνά δεν καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία και έτσι είναι δύσκολο για πολλές οικογένειες να συμμετέχουν.

Ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με τα αμερικανικά δεδομένα, λιγότερο από το 1% των σχεδόν 15 εκατομμυρίων παιδιών με παχυσαρκία στις ΗΠΑ έχουν ενταχθεί σε αυτό το είδος δομημένης φροντίδας, ανέφεραν στο Reuters τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ. Οι προσπάθειες του CDC και άλλων σχετικών φορέων για επέκταση της ασφαλιστικής κάλυψης έχουν σταματήσει, ανέφεραν στο Reuters οι εμπλεκόμενοι γιατροί.

«Η κάλυψη για αυτά τα προγράμματα δεν ήταν ποτέ καλή και δεν βλέπουμε καμία ενέργεια προς βελτίωση», δήλωσε ο Dr. Joseph Skelton, καθηγητής παιδιατρικής και ειδικός στην ιατρική για την παχυσαρκία στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Wake Forest.

Ο επιπολασμός της παχυσαρκίας μεταξύ των παιδιών στις ΗΠΑ αυξάνεται σταθερά, από 5% το 1980 σε σχεδόν 20% σήμερα, σύμφωνα με το CDC.

Τα ενέσιμα φάρμακα για την απώλεια βάρους, εκτός από την έγκρισή τους για χρήση σε ενήλικα άτομα, έχουν λάβει και έγκριση για χρήση σε εφήβους, εδώ και περίπου 2 χρόνια, προσφέροντας έναν εξαιρετικά αποτελεσματικό τρόπο απώλειας βάρους. Επειδή η ζήτηση έχει ξεπεράσει κάθε πρόβλεψη (καθώς αυξάνεται και μεταξύ μη διαβητικών ατόμων, που ήταν αρχικά η ένδειξη) οι παρασκευάστριες εταιρείες δύσκολα καλύπτουν τη ζήτηση της αγοράς για τα φάρμακα αυτά.

Ένας πολύ μικρότερος, αλλά αυξανόμενος, αριθμός οικογενειών αναζητούν τα φάρμακα αυτά για τους εφήβους τους, ανέφερε σε μία έρευνα το Reuters τον Φεβρουάριο. Βέβαια, πολλοί γιατροί και γονείς παραμένουν επιφυλακτικοί σχετικά με τη χρήση των φαρμάκων αυτών χωρίς μακροχρόνια δεδομένα σχετικά με το εάν μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη ενός παιδιού ή εάν εγκυμονούν άλλους μακροπρόθεσμους κινδύνους.

Η U.S.A. Preventive Services Task Force, μια σημαντική αμερικανική ομοσπονδιακή ομάδα εμπειρογνωμόνων, υποστηρίζει, από τον Δεκέμβριο τους 2023, ότι είναι καλύτερο να επιμείνουν οι γονείς και οι ειδικοί για τους εφήβους με παχυσαρκία στις αλλαγές στον τρόπο ζωής, έως ότου υπάρξουν περισσότερα δεδομένα για τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια και αποτελεσματικότητα των ενέσιμων φαρμάκων για απώλεια βάρους.

Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής λέει ότι στους νέους ηλικίας 12 ετών και άνω θα πρέπει να χορηγούνται ενέσιμα φάρμακα για την απώλεια βάρους, αλλά μόνο ως «συμπλήρωμα σε ένα υγιές lifestyle». Μερικοί γιατροί –μεταξύ των οποίων και ο Dr. Thomas Robinson, Καθηγητής Παιδιατρικής και διευθυντής του Κέντρου Υγιούς Βάρους στο Stanford Medicine Children's Health της Καλιφόρνια ανησυχούν ότι η εξάρτηση μόνο από τα φάρμακα θα μπορούσε να συμβάλει σε διατροφικές ελλείψεις ή διατροφικές διαταραχές.

Αλλάζοντας το lifestyle

Πολλοί παιδίατροι, στην Αμερική και την Ευρώπη, προτείνουν μια αλλαγή στις οικογενειακές συνήθειες, αντί για φαρμακευτική αγωγή, με στόχο να βοηθηθούν τα παιδιά να χάσουν το υπερβολικό βάρος.

Ένα σχετικό πρόγραμμα απόκτησης υγιούς βάρους «τρέχει» στο Holyoke Health Center, όπου τα παιδιά και οι γονείς τους επισκέπτονται διαιτολόγο και κοινοτικό λειτουργό υγείας για να θέσουν ατομικούς στόχους απώλειας βάρους, ενώ συμμετέχουν και σε ομαδικές συνεδρίες σχετικά με το μαγείρεμα, την αποκρυπτογράφηση των διατροφικών ετικετών και άλλες αλλαγές στον τρόπο ζωής.

Ο Dr. Vinny Biggs, ειδικός, ο οποίος επιβλέπει το πρόγραμμα, εξηγεί ότι οι οικογένειες αντιμετωπίζουν τέσσερις μήνες αναμονής για να εγγραφούν, ενώ η συμμετοχή των περισσότερων παιδιών καλύπτεται, εν μέρει, από το κρατικό πρόγραμμα ασφάλισης υγείας Medicaid. Αξίζει να αναφέρουμε ότι το Medicaid δεν καλύπτει το πρόγραμμα του Στάνφορντ.

Δίνει, μάλιστα, ο Dr. Vinny Biggs ένα παράδειγμα, για το τι μαθαίνει ένα παιδί στην πρώτη συνεδρία για τις διατροφικές συνήθειες. Τα παιδιά μαθαίνουν να κόβουν κουνουπίδι, καρότα και άλλα λαχανικά για να ετοιμάσουν ένα πιάτο παέγια μαζί με τους εκπαιδευτές τους. Στο τέλος, μαζί με τους γονείς τους παίρνουν στο σπίτι τα γεύματα που ετοιμάζουν και τις συνταγές.

Εκπαιδεύονται, ακόμα, τα παιδιά να περπατούν περισσότερο, να αθλούνται και να τρώνε φρούτα και λαχανικά. Οι γονείς, πάντως, εξακολουθούν να ανησυχούν για την ελκυστικότητα των πολλών εστιατορίων γρήγορου φαγητού στο δρόμο από και προς το σχολείο.

«Πολλοί από εμάς πιστεύουμε ότι θα ήταν λογικό να προσφέρουμε συμβουλευτική συμπεριφοράς μαζί με το φάρμακο», είπε. «Αυτά τα φάρμακα είναι πολύ αποτελεσματικά στη μείωση του βάρους και των κινδύνων για την υγεία, αλλά δεν υιοθετείτε ξαφνικά μια υγιεινή διατροφή ή γίνετε πιο σωματικά δραστήριοι».

Στο πρόγραμμα συμβουλευτικής για τον τρόπο ζωής του Στάνφορντ, οι εκπαιδευτές δίνουν στους γονείς και στα παιδιά τους μακροχρόνια μαθήματα σχετικά με την ισορροπημένη διατροφή: Τα τρόφιμα με πολλές θερμίδες, όπως το παγωτό ή ακόμα και τα αμύγδαλα, είναι τροφές «στο κόκκινο» που πρέπει να καταναλώνονται με φειδώ. Τα λαχανικά είναι το «στο πράσινο» – και μπορούν να καταναλωθούν σε απεριόριστες ποσότητες. Τα περισσότερα τρόφιμα είναι κίτρινα και πέφτουν κάπου στη μέση, εξηγεί ο Dr. Robinson.