Ρούλα Σκουρογιάννη

Ένα υγιές στόμα και ένα υγιές σώμα είναι αλληλένδετα. Είναι σημαντικό

να κατανοήσουμε τη στενή σχέση ανάμεσα στη στοματική και τη γενική

υγεία –καθώς και την αλληλεπίδρασή τους– ώστε να γνωρίζουμε πώς να

προστατεύουμε το στόμα και το σώμα μας, σε όλες τις ηλικιακές φάσεις.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Στοματικής Υγείας, οι ειδικοί τονίζουν ότι σήμερα επικαιροποιείται και τεκμηριώνεται επιστημονικά η πιο παλιά αντίληψη των ανθρώπων ότι «Το στόμα είναι ο καθρέπτης της υγείας μας».

«Κάνε Ααα! Σκέψου το στόμα σου, σκέψου την υγεία σου»

Στη σύγχρονη εποχή, η εκπαίδευση του οδοντιάτρου, σε συνδυασμό με την υποστηρικτική τεχνολογία, μπορούν να προλάβουν, να διαγνώσουν και να θεραπεύσουν, σε συνεργασία με πολλές άλλες ειδικότητες των επιστημών υγείας, πάρα πολλά νοσήματα, τα οποία, ενώ υφίστανται από καιρό, η μόνη κλινική εκδήλωσής τους είναι μέσα στη Στοματική Κοιλότητα.

Παράλληλα, η διατήρηση των ιστών του στόματος σε άριστη λειτουργική κατάσταση αποτρέπει τη δημιουργία ανεπιθύμητων καταστάσεων στη Γενική Υγεία.

Τι συμβουλεύουν οι ειδικοί

Η προληπτική φροντίδα αποτελεί πάντοτε την καλύτερη επιλογή, για το λόγο αυτό

επιδιώκουμε έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία για να αντιμετωπίσουμε

τα στοματικά νοσήματα και τις σχετιζόμενες παθήσεις της γενικής υγείας.

Η οδοντιατρική κοινότητα τονίζει ότι είναι σημαντικό να προστατεύουμε το στόμα και το σώμα μας, ξεκινώντας από νωρίς στη ζωή μας:

• ακολουθώντας υγιεινή διατροφή, με χαμηλή περιεκτικότητα ζάχαρης

και πλούσια κατανάλωση φρούτων και λαχανικών

• αποφεύγοντας το κάπνισμα
• αποφεύγοντας την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• φορώντας προστατευτικό νάρθηκα όταν ασχολούμαστε με αθλήματα επαφής
• μην αμελώντας την επίσκεψη στον οδοντίατρο για τακτικό έλεγχο και καθαρισμό
• υιοθετώντας συνήθειες καλής στοματικής υγιεινής
• βουρτσίζοντας τα δόντια για δύο λεπτά, δύο φορές την ημέρα, με απλή ή ηλεκτρική οδοντόβουρτσα και φθοριούχα οδοντόπαστα
• φροντίζοντας να μην ξεπλένουμε με νερό αμέσως μετά το βούρτσισμα, αντ’ αυτού να φτύνουμε την περίσσεια της οδοντόπαστας
• ξεπλένοντας με ένα φθοριούχο στοματικό διάλυμα ή μασώντας τσίχλα χωρίς ζάχαρη, μετά τα γεύματα και τα σνάκς, εάν δεν είναι δυνατό το βούρτσισμα των δοντιών
• καθαρίζοντας τα μεσοδόντια με τη χρήση οδοντικού νήματος ή άλλων

καθαριστικών μέσων για επιπλέον όφελος

Θλιβερά στοιχεία για τη στοματική υγεία

Διαπιστώσεις έρευνας που διενεργήθηκε από την FDI - World Dental Federation, το 2015, δίνουν αποκαλυπτικά στοιχεία για τη συχνότητα των νοσημάτων της στοματικής κοιλότητας και τη σύνδεσή τους με τη γενικότερη σωματική υγεία, τη συχνότητα εμφάνισής τους ήδη από την παιδική ηλικία, αλλά και τη σύνδεση που προκύπτει μεταξύ στοματικής υγιεινής και υγείας και βιοτικού επιπέδου.

• Οι στοματικές  παθήσεις είναι οι πιο συχνές  παθήσεις των ανθρώπων

Στο πλαίσιο της πρόσφατης διεθνούς συνεργατικής Μελέτης της Παγκόσμιας Επιβάρυνσης των Ασθενειών (1990-2010), διαπιστώθηκε ότι η μη θεραπευμένη καταστροφή των σκληρών οδοντικών ιστών  αποτελεί την πιο συχνή  πάθηση από το σύνολο των 291 παθήσεων που μελετήθηκαν.

• Παγκοσμίως, ποσοστό μεταξύ 60 και 90%  των παιδιών σχολικής ηλικίας εμφανίζουν οδοντική τερηδόνα

Οι περισσότερες περιπτώσεις παραμένουν χωρίς θεραπεία. Η οδοντική τερηδόνα προκαλεί πόνο, οδηγεί σε απουσίες από το σχολείο και την εργασία και απαιτεί, συνήθως, δαπανηρή θεραπεία, που συχνά δεν είναι οικονομικά προσιτή ή διαθέσιμη. Τα καλά νέα: η πιο συχνή χρόνια νόσος της ανθρωπότητας μπορεί, σε μεγάλο βαθμό, να προληφθεί , με απλά και οικονομικά προσιτά μέτρα.

• Ο καρκίνος του στόματος είναι ο 8^ος κατά σειρά συχνότερα εμφανιζόμενος καρκίνος και ο 3^ος  συχνότερα εμφανιζόμενος καρκίνος στη νοτιοανατολική Ασία

Οι  χώρες με τα χαμηλά εισοδήματα φέρουν το μεγαλύτερο βάρος καθώς ο καρκίνος του στόματος εμφανίζεται εκεί με διπλή συχνότητα  σε σύγκριση με τις χώρες που έχουν υψηλότερα εισοδήματα. Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του στόματος είναι 15 φορές υψηλότερος όταν συνδυάζεται  η κατανάλωση καπνού και  αλκοόλ και οι δύο αυτοί παράγοντες κινδύνου εκτιμάται ότι ευθύνονται για την εμφάνιση του 90% περίπου των καρκίνων του στόματος.

• Για το 50%  των παθήσεων των ούλων ευθύνεται το κάπνισμα

Οι μισοί από τους μακροχρόνιους καπνιστές πεθαίνουν από κάποιο νόσημα που σχετίζεται  με το κάπνισμα.

• Τα στοματικά νοσήματα έχουν ίδιους παράγοντες κινδύνου με άλλες μη μεταδιδόμενες ασθένειες

Οι στοματικές ασθένειες προξενούνται  ή επηρεάζονται από τους ίδιους μεταβλητούς  παράγοντες κινδύνου με  εκείνους  πολλών από τις μη μεταδιδόμενες ασθένειες,  από τις οποίες οι πιο σημαντικές  είναι οι καρδιοπάθειες, ο σακχαρώδης διαβήτης, ο καρκίνος και τα χρόνια αναπνευστικά νοσήματα. Η αντιμετώπιση τέτοιων κοινών παραγόντων κινδύνου όπως η χρήση προϊόντων καπνού, η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης  και η έλλειψη σωματικής άσκησης θα  περιορίσουν την επιβάρυνση  μιας σειράς ασθενειών με σοβαρό αντίκτυπο.

• Το βούρτσισμα των δοντιών δυο φορές την ημέρα με φθοριούχα οδοντόπαστα βοηθά στην πρόληψη της τερηδόνας και των νοσημάτων των ούλων

Το τακτικό βούρτσισμα των δοντιών, τουλάχιστον το πρωί μετά το πρωινό  και το βράδυ πριν τον ύπνο, με φθοριούχα οδοντόπαστα  είναι ιδιαιτέρως αποτελεσματικό στην πρόληψη  της οδοντικής τερηδόνας και των νοσημάτων των ούλων.  Άλλα απλά μέτρα  συνεισφέρουν, επίσης, στη διατήρηση της καλής στοματικής υγείας: η χαμηλή σε ζάχαρη υγιεινή διατροφή, η αποφυγή πρόχειρων φαγητών με υψηλή περιεκτικότητα ζάχαρης μεταξύ των γευμάτων και ο τακτικός οδοντιατρικός έλεγχος  βοηθά στην πρόληψη των στοματικών νοσημάτων.

• Το 30% των ανθρώπων ηλικίας 65-74 ετών παγκοσμίως έχουν χάσει όλα τους τα δόντια

Το να ζει ένας άνθρωπος χωρίς δόντια επηρεάζει σοβαρότατα την ποιότητα της ζωής του και μπορεί να οδηγήσει σε ανθυγιεινή δίαιτα, υποσιτισμό και κοινωνική απομόνωση.

• Εκατομμύρια ημέρες χαμένες από την εργασία και το σχολείο

Το 1996, τα στοματικά νοσήματα είχαν ως αποτέλεσμα 2,4 εκατομμύρια χαμένες ημέρες από την εργασία  και 1,6 εκατομμύρια χαμένες ημέρες από το σχολείο  μόνο στις ΗΠΑ. Στην Ταϊλάνδη, τα οδοντιατρικά προβλήματα είχαν ως αποτέλεσμα 1.900 χαμένες σχολικές ώρες ανά 1.000 παιδιά, το 2008. Έτσι, τα στοματικά νοσήματα αποτελούν πρωταρχική αιτία για απώλειες τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο για τα άτομα και τις χώρες.

• Το 25% όλων των γενετικών συγγενών ανωμαλιών  είναι κρανιοπροσωπικές  δυσπλασίες

Στις πιο συχνές συγγενείς παθήσεις περιλαμβάνονται η υπερωϊοσχιστία και η χειλεοσχιστία. Με πολύπλοκες χειρουργικές επεμβάσεις και μακροπρόθεσμη αποκατάσταση, η φυσιολογική ανάπτυξη και η λειτουργικότητα μπορούν να αποκατασταθούν.

• Η επιβάρυνση των στοματικών νοσημάτων είναι μεγαλύτερη μεταξύ των φτωχών και των  μειονεκτουσών πληθυσμιακών ομάδων

Όλα τα στοματικά νοσήματα  συνδέονται με την κοινωνικοοικονομική κατάσταση – οι φτωχοί και οι μειονεκτούντες υφίστανται μεγαλύτερη επιβάρυνση,  ενώ παράλληλα,  έχουν περισσότερο περιορισμένη πρόσβαση στην ενδεικνυόμενη  περίθαλψη.

• Το 90% των παιδιών που πάσχουν από ΝΟΜΑ δε λαμβάνουν περίθαλψη και έχουν περιορισμένες πιθανότητες επιβίωσης

Η ΝΟΜΑ (Cancrum Oris) είναι μια παραμορφωτική γαγγραινώδης ασθένεια που πλήττει, κυρίως,  νεαρά παιδιά στην Υπο-Σαχάριο Αφρική. Η ασθένεια είναι αποτέλεσμα ακραίας φτώχειας, κακής υγιεινής, υποσιτισμού, όπως και μειωμένης ανοσίας και άλλων παραγόντων. Είναι απλό, όμως η έγκαιρη θεραπεία μπορεί να σώσει ζωές.