Η τελευταία μελέτη που δημοσιεύθηκε από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (EPO) αναδεικνύει με μεγαλύτερη λεπτομέρεια από ποτέ τις διαφορετικές ταχύτητες ανάπτυξης νέων τεχνολογιών για την ανίχνευση και την αντιμετώπιση του καρκίνου.
Η μελέτη με τίτλο «Νέα σύνορα στην ογκολογία: Ένα εξελισσόμενο οικοσύστημα καινοτομίας» εστιάζει στις πιο υποσχόμενες τεχνολογίες και στις διαφοροποιήσεις μεταξύ περιοχών, φορέων και τομέων, βοηθώντας τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τους επιστήμονες, τους κλινικούς γιατρούς, τους επιχειρηματίες και τους παράγοντες της βιομηχανίας να καθορίσουν τις στρατηγικές, τις έρευνες και τις επενδύσεις τους.
Ανάλυση των πρόσφατων δυναμικών της καινοτομίας
Η μελέτη παρουσιάζει δεδομένα για τις νεοφυείς επιχειρήσεις (startups) που αναπτύσσουν νέες ογκολογικές τεχνολογίες, καθώς και για τη συμβολή των πανεπιστημίων, των νοσοκομείων και των δημόσιων ερευνητικών οργανισμών. Επιπλέον, εξετάζει τις διαφορές μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης όσον αφορά το πόσες startups φτάνουν σε στάδιο «ώριμης ανάπτυξης». Η μελέτη δείχνει ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ και την Κίνα όσον αφορά τις αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς της καινοτομίας κατά του καρκίνου, παρά το γεγονός ότι φιλοξενεί τον μεγαλύτερο αριθμό νεοφυών επιχειρήσεων στον συγκεκριμένο τομέα.
Η έρευνα εξέτασε τις αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας σε 28 τεχνολογικά πεδία που σχετίζονται με τον καρκίνο και διαπίστωσε σημαντικές διαφορές στους ρυθμούς ανάπτυξης, καθώς και στον απόλυτο αριθμό των διεθνών οικογενειών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (IPFs). Κατά την πιο πρόσφατη περίοδο (2015-2021), οι τομείς με τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης -μετρώντας τον ετήσιο ρυθμό αύξησης των IPFs- περιλαμβάνουν την κυτταρική ανοσοθεραπεία (+37,8%), τη γονιδιακή θεραπεία (+31,0%), την ανάλυση εικόνας (+19,6%), τις υγρές βιοψίες (+17,2%) και την πληροφορική στον τομέα της υγείας (+14,7%).
«Υπό το πρίσμα της έκθεσης του Μάριο Ντράγκι για το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, τα ευρήματα αυτής της μελέτης λειτουργούν ως προειδοποίηση για το ευρωπαϊκό οικοσύστημα καινοτομίας στην ογκολογία», δήλωσε ο πρόεδρος του EPO, Αντόνιο Καμπίνος. «Καθώς οι τεχνολογίες καταπολέμησης του καρκίνου εξελίσσονται ραγδαία και προς απρόβλεπτες κατευθύνσεις, η Ευρώπη πρέπει να ανταποκριθεί για να διατηρήσει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα στην καινοτομία στον τομέα της υγείας και να σώσει ζωές. Οι νεοφυείς επιχειρήσεις στην ογκολογία αποτελούν ένα ισχυρό σημείο, αλλά χρειάζονται επενδύσεις και υποστήριξη για να αναπτυχθούν περαιτέρω».
Μπροστά οι ΗΠΑ στις εφευρέσεις κατά του καρκίνου
Ο μεγαλύτερος αριθμός εφευρέσεων προέρχεται από αιτούντες με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες, με το μερίδιό τους να παραμένει σχετικά σταθερό στο 43%. Αντίθετα, το μερίδιο των αιτούντων με έδρα την ΕΕ-27 μειώθηκε από 18,7% (2010-2012) σε 12,4% (2019-2021), σε μια περίοδο κατά την οποία η δραστηριότητα ευρεσιτεχνιών στην ογκολογία αυξήθηκε ραγδαία.
Η Κίνα παρουσίασε τη σημαντικότερη αύξηση στις αιτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας τα τελευταία χρόνια στους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς, με τον ιδιωτικό της τομέα να ξεπερνά πλέον τον δημόσιο (πανεπιστήμια, νοσοκομεία και δημόσιους ερευνητικούς οργανισμούς). Οι οικογένειες διεθνών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (IPFs) για τεχνολογίες σχετικές με τον καρκίνο από την Κίνα τετραπλασιάστηκαν κατά την περίοδο 2015-2021.
Ισχυρές startups στην Ευρώπη αλλά χωρίς μέλλον…
Σύμφωνα με τη μελέτη, σχεδόν 1.500 νεοφυείς επιχειρήσεις (startups) δραστηριοποιούνται στα 39 κράτη μέλη του EPO, έναντι 1.325 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην Ευρώπη, το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει 290 startups, η Γαλλία 246 και η Γερμανία 208. Παρόλο που η Ευρώπη έχει περισσότερες νεοφυείς επιχειρήσεις στα πρώιμα στάδια ανάπτυξης (seed και early growth phase), στις ΗΠΑ πολύ περισσότερες startups καταφέρνουν να αναπτυχθούν περαιτέρω και να φτάσουν σε προχωρημένο στάδιο ανάπτυξης (late growth stage). Σχεδόν το 40% των startups στις ΗΠΑ που σχετίζονται με την ογκολογία έχουν φτάσει σε αυτό το προχωρημένο στάδιο, έναντι μόλις 24% στην ΕΕ και λιγότερο από 27% σε άλλα κράτη μέλη του EPO.
Οι αμερικανικές startups στον τομέα της ογκολογίας κατέχουν σχεδόν διπλάσιες πατέντες σε σύγκριση με τις ευρωπαϊκές, γεγονός που θα μπορούσε να εξηγεί τη διαφορά στη χρηματοδότηση, καθώς έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει ισχυρή σύνδεση μεταξύ κατοχής διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και πρόσβασης σε επενδυτικά κεφάλαια. Η μελέτη περιλαμβάνει επίσης τέσσερις μελέτες περιπτώσεων που δείχνουν πώς startups που ιδρύθηκαν από Ευρωπαίους αξιοποίησαν τις αιτήσεις και τις εγκεκριμένες πατέντες τους για να αντλήσουν επενδύσεις, να αδειοδοτήσουν τις εφευρέσεις τους και να εξασφαλίσουν μερίδιο αγοράς.
Κεντρικός ο ερευνητικός τομέας στο οικοσύστημα της ογκολογίας
Τα πανεπιστήμια, τα νοσοκομεία και οι δημόσιοι ερευνητικοί οργανισμοί διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην καινοτομία στον τομέα του καρκίνου. Είναι υπεύθυνα για σχεδόν τις μισές (50%) διεθνείς οικογένειες διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (IPFs) που προέρχονται από την ΕΕ-27, είτε καταγράφονται άμεσα ως αιτούντες σε πατέντες είτε έμμεσα ως ιδρύματα των εφευρετών που καταθέτουν αιτήσεις μέσω εταιρειών που χρηματοδοτούν ή επωφελούνται από την έρευνά τους.
Ανταλλαγή γνώσης στη μάχη κατά του καρκίνου
Μέσω της δημόσιας βάσης δεδομένων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας Espacenet του EPO, διατίθεται δωρεάν ένας τεράστιος όγκος τεχνικών πληροφοριών. Για να διευκολύνει τους επιστήμονες και τους ερευνητές να εξερευνήσουν την εκτεταμένη παγκόσμια συλλογή διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας—που καλύπτει από διαγνώσεις και πληροφορική μέχρι θεραπείες και μετέπειτα φροντίδα—το EPO, σε συνεργασία με εθνικά γραφεία διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, έχει αναπτύξει εξειδικευμένες στρατηγικές αναζήτησης για περισσότερα από 130 τεχνικά πεδία.
Τι είναι το Deep Tech Finder
Το EPO διευκολύνει επίσης τον εντοπισμό τόσο startups και spinouts στην Ευρώπη που είναι έτοιμες για επενδύσεις όσο και των επενδυτών που τις χρηματοδοτούν. Η δωρεάν διαδικτυακή πλατφόρμα Deep Tech Finder περιλαμβάνει προφίλ για περισσότερες από 1.400 startups στον τομέα της ογκολογίας, επιτρέποντας στους επενδυτές και τους καινοτόμους να αναλύσουν το ιστορικό χρηματοδότησής τους και τα χαρτοφυλάκια διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας τους. Παρέχει επίσης φίλτρα αναζήτησης βάσει χώρας, σταδίου ανάπτυξης και τεχνολογικού τομέα, καλύπτοντας 17 διαφορετικά πεδία της ογκολογίας.
Ποιο είναι το υπόβαθρο
Ο καρκίνος παραμένει μια μείζονα απειλή για τη δημόσια υγεία στην Ευρώπη. Παρόλο που η ήπειρος αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού, καταγράφει σχεδόν το 25% των παγκόσμιων κρουσμάτων καρκίνου και πάνω από το 20% των παγκόσμιων θανάτων.
Η μελέτη ανέλυσε διεθνείς οικογένειες διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας (IPFs) – που αντιπροσωπεύουν τις πιο σημαντικές εφευρέσεις σε αυτούς τους τομείς, δηλαδή εκείνες που οι ιδιοκτήτες τους θεωρούν τόσο πολύτιμες ώστε να αιτηθούν πατενταρισμένη προστασία σε περισσότερες από μία χώρες.
Με βάση τα IPFs ως δείκτη καινοτομίας, η μελέτη συγκρίνει:
• Την περίοδο 2010-2015, όπου καταγράφηκαν 44.352 IPFs και ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας ήταν μόλις 1,7%.
• Την περίοδο 2016-2021, όπου τα IPFs αυξήθηκαν στις 65.886, με τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης να εκτινάσσεται στο 9,3%, δηλαδή τρεις φορές υψηλότερος από τον μέσο όρο όλων των τεχνολογικών τομέων.
Αυτή η δεύτερη μελέτη του EPO για τις τεχνολογίες καταπολέμησης του καρκίνου περιλαμβάνει συνεισφορές από ειδικούς 20 εθνικών γραφείων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, υπό τον συντονισμό του Παρατηρητηρίου Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας και Τεχνολογίας του EPO. Οι χώρες που συμμετείχαν είναι:
Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Δανία, Γαλλία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Μονακό, Ολλανδία, Νορβηγία, Πολωνία, Σλοβενία, Ισπανία, Ελβετία, Τουρκία και Ηνωμένο Βασίλειο.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ