Νέα έρευνα από το Comprehensive Center for Pain &A ddiction του Τμήματος Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου της Αριζόνα εντόπισε λειτουργικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών στα νευρικά κύτταρα που παράγουν τον πόνο, ανακάλυψη που θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες θεραπείες ακριβείας για τον χρόνιο πόνο.
Οι μέχρι τώρα έρευνες είχαν δείξει ότι τα αρσενικά και τα θηλυκά διαφέρουν ως προς την εμπειρία του πόνου, αλλά μέχρι τώρα, κανείς δεν ήξερε το γιατί. Η πρόσφατη μελέτη των ερευνητών των Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου της Αριζόνα είναι η πρώτη μελέτη που εντοπίζει λειτουργικές διαφορές φύλου στους υποδοχείς πόνου, τα εξειδικευμένα νευρικά κύτταρα που προκαλούν πόνο.
«Τα ευρήματα της μελέτης οδήγησαν στο αξιοσημείωτο συμπέρασμα ότι οι υποδοχείς του πόνου -τα θεμελιώδη δομικά στοιχεία του πόνου -είναι διαφορετικοί σε άνδρες και γυναίκες. Αυτό είναι σημαντικό γιατί μας παρέχει μια ευκαιρία για την αντιμετώπιση του πόνου ειδικά και δυνητικά καλύτερα σε άνδρες ή γυναίκες, και αυτό είναι προσπαθούμε να κάνουμε», δήλωσε ο Dr.Frank Porreca, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου της Αριζόνας και επικεφαλής του τμήματος Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή της Τούσον.
Τα ευρήματα υποστηρίζουν την εφαρμογή μιας προσέγγισης που βασίζεται σε φάρμακα ακριβείας που θεωρεί το φύλο του ασθενούς ως θεμελιώδες για την επιλογή της θεραπείας για τη διαχείριση του πόνου.
Η ερευνητική ομάδα εστίασε στη διεγερσιμότητα των αλγοϋποδοχέων κυττάρων που βρίσκονται κοντά στον νωτιαίο μυελό στο γάγγλιο της ραχιαία ρίζας. Οι υποδοχείς πόνου, όταν ενεργοποιούνται από βλάβη ή τραυματισμό, στέλνουν ένα σήμα μέσω του νωτιαίου μυελού στον εγκέφαλο που έχει ως αποτέλεσμα την αντίληψη του πόνου. Οι υποδοχείς του πόνου είναι επίσης προσαρμόσιμοι στην απόκρισή τους στον τραυματισμό.
Για παράδειγμα, το άγγιγμα μιας ζεστής σόμπας είναι ένα ερέθισμα υψηλής έντασης, ενώ ένας γιακάς που τρίβει ένα ηλιακό έγκαυμα είναι χαμηλής έντασης, ωστόσο και τα δύο προκαλούν την αντίληψη του πόνου.
Σε περιβάλλοντα τραυματισμού όπως το ηλιακό έγκαυμα, τα παυσίπονα, συμπεριλαμβανομένων των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων όπως η ιβουπροφαίνη, λειτουργούν ομαλοποιώντας το όριο για την ενεργοποίηση των αλγοϋποδοχέων, εμποδίζοντας έτσι τον πόνο που προκαλείται από ερεθίσματα χαμηλής έντασης, όπως το τρίψιμο ενός πουκάμισου.
Μετά από προηγούμενη έρευνα σχετικά με τη σχέση μεταξύ χρόνιου πόνου και ύπνου, οι απροσδόκητες διαφορές φύλου οδήγησαν τους ερευνητές του Πανεπιστημίου της Αριζόνας να επιλέξουν για αυτήν την μελέτη δύο ουσίες, την προλακτίνη και την ορεξίνη Β.
Η προλακτίνη είναι μια ορμόνη υπεύθυνη για τη γαλουχία και την ανάπτυξη του ιστού του μαστού. Η ορεξίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που βοηθά στο να μένουμε ξύπνιοι. Ωστόσο, τόσο η προλακτίνη όσο και η ορεξίνη έχουν πολλές άλλες λειτουργίες που μόλις τώρα αποκαλύπτονται.
Η ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε δείγματα ιστών από αρσενικά και θηλυκά ποντίκια, μη ανθρώπινα πρωτεύοντα και ανθρώπους για να δοκιμάσει την επίδραση της προλακτίνης και της ορεξίνης Β στα κατώφλια ενεργοποίησης των αλγοϋποδοχέων που μπορούν να επιτρέψουν σε ερεθίσματα χαμηλής έντασης να παράγουν πόνο.
«Αυτό που βρήκαμε είναι ότι στα αρσενικά και τα θηλυκά –ζώα ή ανθρώπους– αυτό που αλλάζει τα κατώφλια των υποδοχέων πόνου μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικό», είπε ο Dr. Porreca. «’Όταν προσθέσαμε τις ευαισθητοποιητικές ουσίες που μειώνουν αυτά τα όρια για ενεργοποίηση, διαπιστώσαμε ότι η προλακτίνη ευαισθητοποιεί μόνο τα θηλυκά και όχι τα αρσενικά κύτταρα και η ορεξίνη Β ευαισθητοποιεί μόνο τα αρσενικά και όχι τα γυναικεία κύτταρα. Το εκπληκτικό συμπέρασμα από αυτές τις μελέτες είναι ότι υπάρχουν αρσενικά κύτταρα υποδοχείς πόνου και θηλυκοί υποδοχείς πόνου, κάτι που δεν είχε ποτέ προηγουμένως αναγνωριστεί».
Προχωρώντας την έρευνα ένα βήμα παραπέρα, οι ερευνητές εμπόδισαν τη σηματοδότηση της προλακτίνης και της σηματοδότησης της ορεξίνης Β και εξέτασαν την επίδραση στο όριο για την ενεργοποίηση των αλγοϋποδοχέων. Όπως αναμενόταν, ο αποκλεισμός της σηματοδότησης της προλακτίνης μείωσε την ενεργοποίηση των αλγοϋποδοχέων στις γυναίκες και δεν είχε καμία επίδραση στους άνδρες, ενώ ο αποκλεισμός της σηματοδότησης της ορεξίνης Β ήταν αποτελεσματικός στους άνδρες και όχι στις γυναίκες.
«Μέχρι τώρα, η υπόθεση ήταν ότι οι μηχανισμοί οδήγησης που προκαλούν πόνο είναι οι ίδιοι σε άνδρες και γυναίκες», είπε ο Dr. Porreca. «Αυτό που βρήκαμε είναι ότι οι βασικοί, υποκείμενοι μηχανισμοί που οδηγούν στην αντίληψη του πόνου είναι διαφορετικοί σε αρσενικά και θηλυκά ποντίκια, σε αρσενικά και θηλυκά μη ανθρώπινα πρωτεύοντα και στους αρσενικούς και θηλυκούς ανθρώπους».
Τα ευρήματα προτείνουν έναν νέο τρόπο προσέγγισης για την θεραπεία των καταστάσεων πόνου, πολλές από τις οποίες πλήττουν κυρίως τις γυναίκες. Η ημικρανία και η ινομυαλγία, για παράδειγμα, έχουν αναλογία γυναικών προς άνδρες 3:1 και 8 ή 9:1, αντίστοιχα.
Ο Dr. Porreca πιστεύει ότι η πρόληψη της επαγόμενης από προλακτίνη ευαισθητοποίησης των αλγοϋποδοχέων στις γυναίκες μπορεί να αντιπροσωπεύει μια βιώσιμη προσέγγιση για τη θεραπεία των διαταραχών πόνου που επικρατούν στις γυναίκες, ενώ η στόχευση της ευαισθητοποίησης που προκαλείται από την ορεξίνη Β μπορεί να βελτιώσει τη θεραπεία καταστάσεων πόνου που σχετίζονται με την ενεργοποίηση των αλγοϋποδοχέων στους άνδρες.
«Φέρνουμε την έννοια της ιατρικής ακριβείας – λαμβάνοντας υπόψη τη γενετική ενός ασθενούς για να σχεδιάσουμε μια θεραπεία – στη θεραπεία του πόνου», δήλωσε ο Dr. Porreca. «Η πιο βασική γενετική διαφορά είναι αν ο ασθενής είναι άνδρας ή γυναίκα. Ίσως αυτό πρέπει να είναι το πρώτο μέλημα όταν πρόκειται για τη θεραπεία του πόνου».
Μπορείτε να διαβάσετε την πρωτότυπη μελέτη: ΕΔΩ
Πηγή: University of Arizona – Health Sciences Comprehensive Center for Pain & Addiction.
